ÖMER BEYGUA
Abhaz Beygua ailesine mensup olan Ömer büyüka 1901 yılında Düzce'nin Hacı Süleyman Bey (Efati) köyünde doğmuştur.Babası 1878 yılında büyük Kafkas sürgününde Düzce'ye yerleşen Beygua Hasan'ın oğlu Beygua bayram, Annesi ise Şahma Mıkıd Hanımdır. İlk eğitimini Kuran ve İslam bilimleri konusunda alan Beygua o dönemde Arap harfleri ile oluşturulan Abhazca yazmayı da öğrenmişti. Filoloji'ye olan yakın ilgisi onu Türkçe ve Abhazca dışında Arapça, Farsça, Fransızca, Almanca, Rusça'yı da öğrenmeye sevk etmiştir.Abhazca dışındaki diğer Kafkas dillerinden bir çoğunu da bilen Ömer büyüka Anadolu'nun çeşitli yörelerinde mesleği ile ilgili görevler yaptıktan sonra, 1964 yılında Orman baş müfettişi olarak emekli olmuştur. Üçü erkek olmak üzere dört çocuk babası olan Ömer Büyüka'nın tüm hayatı Kafkasya ile ilgili iddialı ve özgün çalışmalar yaparak geçmiştir. .
ESERLERİ:
Abhaz Mitolojisi anaç mı? Abhazca ilk dil mi? Hz. İbrahim Kafkasyalı mı? Kafkas kaynaklarına göre ilk yaradılışlar, ilk insanlık Kafkas gerçekleri, Abhaz tarihinin iskeleti, Astanpıltıy Apsıva Bıji, Abhazca duvar takvimi gibi eserleri Abhazoloji yayınlarından çıkmıştır. Ayrıca ''Abhazca Gramer'' Abhazca Türkçe Türkçe Abhazca sözlük, ''Warada şiirler'' isimli henüz yayınlanmamış çalışmaları vardır. Anavatanda ve Diasporada yayınlanan Kafkasya'yla ilgili dergilerde, gazetelerde çeşitli makale, şiirleri bulunmaktadır. Bazı şiirleri Abhaz sanatçılar tarafından bestelenmiştir.
Anavatanı Abhazya da onunla ilgili belgeseller çekilmiş, ismi cadde ve meydanlara verilmiştir.1991 yılında Abhazya Cumhuriyeti hükümeti tarafından ''Dirmit Gulya Devlet ödülü''ne laik görülen bu değerli araştırmacı, büyük insan 25 Şubat 2001 tarihinde İstanbul'da ölmüş ve Üsküdar Mihribat mezarlığına def
nedilmiştir. .
