Gerçek Gündem: Türkiye'de bugün resmi ve gayri resmi rakamlara göre yaşayan gerçek Kafkas kökenli vatandaş sayısı kaçtır? Bu sayı hangi bölgelerde yoğunlaşmaktadır?

Cihan CANDEMİR: Türkiye'de en büyük sıkıntı, bu konuda hiçbir resmi veri olmayışıdır. En son ulusal bir gazetenin bir araştırma şirketine yaptırdığı ankette de görüldüğü gibi, tüm etnik ve dini gruplar için birbirinden çok farklı rakamlar ortaya atılabilmektedir. Tüm bu spekülasyonları önlemek için, hiç korkmadan sağlıklı bir nüfus sayımı yapılmasında yarar görüyoruz.

Türkiye'de yaşayan gerçek Kafkas kökenlileri (Adıge, Abhaz, Çeçen, Oset, Dağıstan) ancak tahmin ile söyleyebiliyoruz. Bunu yaparken, Türkiye topraklarını kapsayan ilk nüfus sayımında toplam 17 milyon olarak tespit edilen nüfusun, %10 oranında Çerkes olarak kaydedildiğinden hareket ediyoruz. Çerkeslerin geç evlenmesi, az çocuk yapmaları göz önüne alınırsa, bu oranın yarıya düştüğünü varsaysak bile, Türkiye'de gerçek Kafkas kökenli sayısı 3.5 milyona ulaşmaktadır.

Gerçek Çerkes tanımında annesi veya babası Çerkes olanları da belirli ölçüde katmak gerekecektir. Çünkü bu insanlar kendilerini Çerkes görmektedir. Çok sayıda Çerkes olmayanlarla evlilik yapıldığını göz önüne aldığımızda, toplam 4-5 milyonluk bir rakam ortaya çıkmaktadır. Ancak bunlara dilini bilmeyen, büyük ölçüde asimile olmuş insanlar da dahil olmaktadır.

Çerkeslerin yoğun olarak bulundukları bölgeler: İç Anadolu'da Kayseri-Sivas-Kahraman Maraş illeri, Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde:

Samsun-Sinop-Amasya-Tokat-Çorum-Yozgat illeri, Marmara, İç Anadolu batı bölgesinde: Düzce, Sakarya- Kocaeli- İnegöl-Eskişehir illeri, Marmara bölgesinde: Yalova- Bursa-Balıkesir illeri, Ege bölgesinde ise İzmir-Manisa illeri en yoğun bölgelerdir. Bunun dışındaki birçok il hududunda az sayıda nüfus bulunmaktadır. Büyük bir nüfus da göç nedeniyle üç büyük ilimizde yoğunlaşmıştır.

Gerçek Gündem: Kafkas kökenliler sizce neden ülke gündeminde sorunları veya talepleri ile gündeme gelmemektedir?

Cihan CANDEMİR: Cevap aslında sorunun içinde gizli. Bir kere Kafkas kökenliler sorun çıkartan bir grup değil. Aksine çoğunluğu Sünni İslam kimliğiyle Türkiye Cumhuriyeti ve diğer etnik kimliklerle sorunsuz olarak yaşamakta.

Ülke ile etnik veya dinsel kimliği nedeniyle çatışan bir grup olmaması nedeniyle gündeme gelmemesi son derece doğal. Diğer taraftan sosyal sorunları çözmüş toplum olarak ta gündem dışı kalmakta. Örneğin töre cinayetleri gibi her gün gündeme çıkartan problemleri yoktur Kafkas toplumunun.

Sonuçta, kriminal olaylara yatkın olmayan toplum kimliğiyle gündemde olmamaları son derece normaldir.

Kafkas toplumunun talebi, dilini ve kültürünü yitirmeden, Kafkasya ile ilişkilerini koparmadan var olmaktır. Bu talebini de çatışma yoluyla değil, ülke bütünlüğünü koruyarak yapmaya özen göstermektedir. Bu da Kafkas toplumunun gündemde olmaması için yeterlidir. Çünkü gündemde olmak için kavga etmek gerekiyor. Bizim ise nasıl olursa olsun, yeter ki gündemde olalım gibi bir çabamız ve önceliğimiz de yoktur.

Gerçek Gündem: Ülke gündemine kimlik tartışmalarında veya seçim süreçlerinde gelen Türkiye'de yaşayan Kafkas halklarının sorunları ve hükümetten beklentileri nelerdir?

Cihan CANDEMİR: Türkiye'de yaşayan Kafkas halklarının ana sorunu dilini ve kültürünü yitirmesidir. Bunun kaybolmasının kimseye yararı yoktur. Aslında yiten kaliteli insan olma normlarıdır. Bununla çok farklı bir insan değerlerinden oluşan yaşam modelini ve bunu oluşturan geleneklerimizi kastediyorum. Kafkas halklarının tarihi, gelenekleriyle yeterince tanınmaması ikinci sorundur. Bunun da nedeni Türkiye'de tek tip vatandaş görme olgusuna bağlıyorum. Birbirinin farklılıklarını anlamayan, bu farklılıklara saygı göstermeyen Türk vatandaşlarının birlik ve bütünlük temel anlayışıyla, barış içinde yaşaması nasıl mümkün olabilir. Öncelikle bu sorunun çözümüdür hükümetlerden beklediğimiz.

Seçim süreçlerinde ise daha çok kaliteli insanımızın değişik partilerden de olsa parlamentoda yer alması dileğimizdir. Partiler bizim insanlarımıza seçilme şansı verirlerse, Kafkas kökenli hemşerilerimiz parti farkı gözetmeden destekleyecek siyasi olgunluğa erişmiştir.

Gerçek Gündem: Kürt, Laz, Rum, Ermeni, Çerkes, Alevi sıralamasında azınlık olarak gösterilen Kafkas kökenli vatandaşlar, bu durumdan şikayetçi midir?

Cihan CANDEMİR: Azınlık sözcüğünden kasıt Lozan'da konulan tanım ise Kafkas kökenliler azınlık unsurlardan değildir. Böyle bir sınıflamaya bu güne kadar hiç muhatap olmadık. Ama bu sözcüğü sayısal azlık olarak soruyorsanız, gerçek nüfusumuzdan daha gösterilmekten elbette şikayetçiyiz. Türkiye öz güvenini kazanmak zorundadır. Bunun için de hiç korkmadan gerçek bir nüfus sayımı yapılmalıdır. Bu durumda kimsenin yanlan yanlış iddiada bulunacağı şüpheli rakamlar ortada olmayacaktır.

Gerçek Gündem: Kafkas kökenli vatandaşlar olarak Türkiye'nin özellikle Rusya, Gürcistan, Azerbaycan, Ermenistan, Çeçenistan ve Kafkasya bölgesi ile dış politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Cihan CANDEMİR: Özellikle Kuzey Kafkasya bölgesine yönelik politikaların olmadığını düşünüyoruz. Bu bölgeyi yok sayan bir anlayışla Rusya, Gürcistan politikalarının da gerçekçi olmadığına inanıyoruz. Türkiye'nin bölgeye yönelik politikaları kısaca büyük ve güçlü bölge devleti politikalarını yansıtmamaktadır.

Etiketler:
nerede bu çerkesler gerçek gündem cihan candemir röportajı