Notice: Undefined variable: db in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6

Warning: mysqli_query() expects parameter 1 to be mysqli, null given in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6


Güney Kafkasya'daki etnik çatışmaların en önemli etkilerinden birisi bölgedeki ulaşım ağlarını felç etmesiydi. Tiflis'ten RF'ye uzanan ve Abhazya üzerinden geçen demiryolu hattı Gürcü-Abhaz savaşı sebebiyle 1992 yılından itibaren kapatılmıştır. Diğer taraftan Azerbaycan-Ermenistan savaşı sebebiyle de Tiflis'ten güneye Ermenistan'dan geçerek Nahçıvan üzerinden İran'a giden hat da kapatılmıştı. Aynı zamanda Ermenistan üzerinden geçen Nahçıvan-Bakü hattı da aynı durumdaydı. En iyi durumda olan Azerbaycan-RF demiryolu hattı ise Çeçenistan sorunu sebebiyle pek güvenli değildi ve Çeçenistan'da durumun gerginleştiği dönemlerde çalışamaz duruma gelmekteydi. Böylece tüm Güney Kafkasya demiryolu hattı felç olmuştu.

3 Kasım 2004'te Levitin, girişimlerinin sonuçlarıyla ilgili yaptığı basın toplantısında üç Güney Kafkasya Cumhuriyetiyle bölgedeki demiryolu hatlarının bakım ve onarımını yapacak müşterek operatör şirketin kurulması konusunda uzlaşmaya vardıklarını bildirmiştir. Levitin'in bu çabası bir ölçüde Çubays'ın ünlü "Liberal İmparatorluk" girişimini çağrıştırmaktadır. Çubays, eski SSCB cumhuriyetlerini askeri ve siyasi açıdan bir araya getirmenin zor ve masraflı olduğunu ileri sürerek, bunun yerine BDT coğrafyasında doğal gaz, elektrik, ulaşım ve iletişim gibi stratejik sektörlerin Rus şirketlerinin elinde toplandığı Rus liberal imparatorluğunu öneren "liberal imparatorluk" görüşünün fikir babasıdır. Çubays özelleştirmeden yararlanarak doğal gaz, elektrik ve iletişim şirketlerinin Rus şirketleri tarafından satın alınmasını önermektedir. Güney Kafkasya cumhuriyetleri demiryolu hatlarını özelleştirme kapsamına almadığından RF'nin de içinde yer aldığı ve demiryolu hatlarının bakım ve onarımını sağlayacak ortak bir şirketin kurulması Çubays'ın önerisiyle aynı kapıya çıkmaktadır.

Levitin'in çabalarının ikinci sonucu ise kapalı demiryolu hatlarının yeniden açılması yönündedir. Bu şimdilik kapalı olan iki hattan yalnızca birini, Abhazya üzerinden geçen Gürcistan-RF hattını içermektedir. Azerbaycan'la Ermenistan arasındaki demiryolu hattının açılması ise şimdilik söz konusu değildir. Rusya Federasyonu Ulaştırma Bakanı İgor Levitin 1 Kasım 2004 tarihinde bir günlük resmi ziyaret için Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e gitmiştir. Ziyaret sırasında Levitin Gürcistan Başbakanı Zurab Jvaniya, Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kaha Bendukidze ve diğer yetkililerle görüşmüştür. Levitin'in ziyaretinin ana konusunu Abhazya üzerinden geçen Rusya-Gürcistan arasındaki demiryolu bağlantısının yeniden sağlanması oluşturmuştur. Görüşmeler sonrasında konuyla ilgili açıklama yapan Jvaniya, demiryolunun yeniden açılmasının teknik yönlerini görüşmek üzere hükümetlerarası bir komisyonun oluşturulduğunu bildirmiştir. Bununla birlikte Abhazya'da durumun normale dönmesinden önce demiryolu hattının açılmasına sıcak bakmadığını da eklemiştir. Ancak Bendukidze demiryolu hattının açılmasını desteklemiştir.

Tiflis'ten batıya doğru devam eden demiryolu, Samtredia kasabasında güney ve kuzey olmak üzere iki hatta ayrılmaktadır. Kuzey hattı Abhazya üzerinden Rusya ulaşmaktadır. Fakat Gürcistan'la Abhazya arasında yaşanan 1992-1993 savaşı sebebiyle kapatılan demiryolu, sorunun çözüme kavuşmamasından dolayı günümüze kadar hizmetini devam ettirmememiştir. Abhazya üzerinden geçen demiryolunun açılması pek çok defa gündeme gelmiştir. En son 7 Mart 2003 tarihinde Rusya Federasyonu Devlet Başkanı V. Putin'le Gürcistan Devlet Başkanı E. Şevardnadze'nin Soçi'de Abhazya sorununun çözülmesine dair yapmış oldukları görüşmede konu ele alınmış ve demiryolunun açılması çözüm sürecinde önemli adımlardan biri olarak telakki edilmiştir. Tiflis, söz konusu demiryolunun açılması için Abhazya'dan göçe zorlanmış yaklaşık 230 bin Gürcünün yeniden yurtlarına dönüşünün sağlanması şartını ileri sürmekteydi. Buna uygun olarak da Putin'le Şevardnadze görüşmesinde demiryolunun açılmasıyla göçmenlerin geri dönmesinin uyumlulaştırılması hususunda uzlaşılmıştı. Fakat daha sonraki gelişmeler karşısında Moskova, Gürcistan'ın itirazlarını dikkate almayarak 10 Eylül'den itibaren tek taraflı olarak Soçi-Abhazya arasındaki demiryolu bağlantısını yeniden başlatmıştır.
Yapılan görüşmeler Gürcistan'ın eskiden ileri sürdüğü göçmenlerin geri dönmesi şartından vazgeçerek demiryolu bağlantısının yeniden kurulmasının teknik yönlerini görüştüğünü ortaya koymaktadır. Bu durumda Türkiye'nin de ivedilikle Abhazya ile ulaşıma getirmiş olduğu kısıtlamaları kaldırması gerekmektedir. Türkiye Abhazya ile ulaşıma kısıtlamaları Gürcistan'ın isteği üzerine başlatmıştı. Gürcistan'ın Abhazya ile demiryolu ulaşımını başlattığı bir ortamda Türkiye'nin söz konusu kısıtlamaları sürdürmesi anlamlı olmayacaktır. (Kamil Ağacan, Kafkasya Araştırmaları Masası, Araştırmacı)

Etiketler:
rusya demiryolu atağı abhazya demiryolu ve türkiye