Abhazya'da 3 Ekim günü yapılan devlet başkanlığı seçimleri, seçimlere her ne kadar 5 aday katıldıysa da Moskova yanlısı bugünkü Devlet Başkanı Vladimir Ardzinba'nın yerine geçmesini istediği kendisi gibi Moskova yanlısı Raul Hadcimba ile Moskova'ya nispeten mesafeli yaklaşan Sergey Bagapşi arasında geçti ve sonuçta Bagapşi, rakibi Hadcimba'yı yüzde 15 gibi farkla yenilgiye uğrattı ve başkan seçildi.

Abhazya Seçim Komisyonu, yüksek mahkeme, parlamento ve Abhazya'ya mahsus geleneksel 'Yaşlılar Konseyi'nin Bagapşi'nin devlet başkanı olarak seçildiğini onaylayan kararlarına rağmen yenilen Hadcimba ve taraftarları, ne seçim sonucunu ne de Bagapşi'nin başkanlığını kabul ettiler ve böylece Abhazya'yı siyaseten felç eden derin kriz 4 Aralık gününe kadar devam edip geldi. Hadcimba ve taraftarlarının engelleme ve eylemlerine rağmen 6 Aralık günü başkanlığı törenle resmen devralacağını açıklayan ve bu kararından geri dönmeyeceğini ilan eden Bagapşi, 4 Aralık günü Hadcimba ile bir araya gelerek krizden çıkış ve ülkenin selameti için Hadcimba ile bir milli mutabakata vardı. Bu mutabakata göre seçimler 12 Ocak günü yenilenecek ve bu seçimlere Bagapşi ile Hadcimba ortak bir platformda gireceklerdi; yani Bagapşi devlet başkanı adayı, Hadcimba da onun yardımcısı olarak aday olacaklardı ve böylece ülkedeki kriz sona erecekti. Nitekim, böyle oldu da. Son haberlerde dünkü seçimlerin bu şekilde yapılacağı bildiriliyordu. Bagapşi-Hadcimba cephesine karşı ise sadece tek bir başkan adayı seçime girecekti. Bu aday da Halkçı Parti lideri Yakup Lakoba'ydı. Ekim seçimlerine de giren; ama bu seçimlerde sadece 500 oy alan Lakoba'nın seçilme şansı elbette sıfıra yakın. Bu yüzden erteleme gibi bir son dakika sürprizi olmadığı takdirde seçimlerin galibinin Bagapşi-Hadcimba ikilisi olacağına bugünden hükmedebiliriz. Ne var ki, bunun gerçekleşmesi için seçimlere katılımın en az yüzde 50 civarında da olması gerekiyor. Sonuçlarda yüzde 50'nin altı katılım çıkarsa seçimler şüphesiz yeniden yapılacak; ama bu, zayıf bir ihtimal.

Dünkü seçimlerin muhtemel sonucu böyle. 3 Ekim seçimini resmen kazanan; ama 4 Aralık günü devlet başkanlığı koltuğuna oturmaktan vazgeçen, rakibi Hadcimba ile dünkü seçimlere yeniden giren Bagapşi'nin niye böyle davrandığı, niye kazandığı koltuktan feragat ettiğine gelince; işte burada Moskova faktörü söz konusu. Hadcimba'yı destekleyen Moskova, Bagapşi'nin kararını değiştirmesi için Abhazya'ya birtakım baskılar yaptı. Ekonomik bakımdan tamamen Moskova'ya bağlı Abhazya'yı emekli maaşlarını ödemeyi durdurarak, yaptığı insani yardımları askıya alarak, deniz ve demiryolu ambargoları uygulayarak, ülkedeki askeri gücünü tahkim ederek her yönlü muazzam bir baskı altına aldı ve bunların karşısında yapacak bir şeyi olmayan Bagapşi pes etti, Moskova'nın dostu rakibi Hadcimba ile işbirliğine gitmek ve birtakım yeni siyasi düzenlemeleri kabul etmek zorunda kaldı. Bu düzenlemelerin en önemlisi yardımcısı olacak Hadcimba'ya ordu, diğer güvenlik güçleri ve dış politikanın sorumluluğunu bırakılması. Böylece Abhazya'nın yeni devlet başkanının önemli güvenlik konularında söz hakkı hemen hemen olmayacak; bu konular Moskova yanlısı Hadcimba'dan sorulacak.

Türkiye'nin kuzeydoğu sınırlarına çok yakın Abhazya'ya Moskova anlattığım şekilde müdahale ederek, baskı uygulayarak Ukrayna'da benzer bir durumun ortaya çıkmasını bir bakıma önlemiş, bir bakıma önleyememiş oluyor. Kendine yakın Hadcimba'yı devlet başkanı olarak seçtiremeyen Moskova'nın Abhazya'da bir tür yenilgiye uğradığı açık; ama bu yenilgi Ukrayna kadar çaplı ve büyük değil şüphesiz. Ortada bir yenilgi var; ama ricat yok. Abhazya seçimleri işte en çok bu bakımlardan önemli. Türkiye jeopolitiğini yakından ilgilendiren Abhazya'yı üç ay kadar bekledikten sonra yeniden ele almak şarttı. Bugün de bunu yaptık.



13.01.2005


e-posta adresi:f.ertan@zaman.com.tr

Etiketler:
abhazya seçimi