Movladi Udugov ile röpörtaj:



"Kesin bilgilere bakalım. 1999 yılında Kafkasya'nın tümünde tek "hareket noktası" Çeçenistan idi. 2005 yılında ise bu bölgelerin sayısı en az yediye ulaştı: Dağıstan, İnguşetya, Kuzey Osetya, Kabartay-Balkar ve Stavrpol Kray'yin bir kısmı. Bu "noktalar" gözlerimiz önünde genişleyebilme sahip olan istikrarsızlık bölgelere dönüştüler."

"Çeçenistan ile komşu bölgelerde kendi başına işleyebilen ve hareket eden Direniş ve Karar Alma Merkezleri oluştu. Onların kesin siyasi amaçları ve kesin hareket planı var. Bunun için eğer daha önce Çeçen yönetimi üzerine sorumluluk alıp bölgede statükoyu koruyabildiyse de, bugün Çeçen yönetimi ne kadar istese de, taahhüt veremez. Bu, Çeçen iktidarın iradesi dışında bir olay." ...




2004 yılından sonu itibari ile değişik medya kurumlarına yansıyan haberlerde, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinin (AKPM) Rus-Çeçen ihtilafına son vermek için bazı siyasi adımlarda bulunmaya hazırlandığı belirtildi. Putin'in Almanya ziyareti sırasında Avrupalıların bu sorunun çözülmesinde rol oynamalarına karşı olmadığı demeçleri bu konuda yayılan söylentileri güçlendirdi.



Yapılacak olan şeyin, AKPM'de Çeçen sorunu ile ilgilenen milletvekillerin düzenleyeceği "yuvarlak masa" olduğu öğrenildil.



Kavkaz-Center haber ajansı Çeçenistan İçkeriya Cumhuriyeti Devlet Savunma Komitesi Askeri Şura Meclisi Enformasyon Komitesi dış ilişkiler komite başkanı Movladi Udugov'dan bu konuya yorum getirmesini rica etti.



Soru: Sayın Udugov, AKPM derinliklerinde Rus-Çeçen sorunu çözmek için hazırlanan "yuvarlak masadan" haberiniz var mı ?



M.Udugov: Belli düşüncelere sahip olmak ve sonuçları tahmin etmek için yeteri kadar biliyorum.



Avrupalıların teklif ettiği şemaya göre söz konusu olan, Kremlinin ikinci kez Çeçenistan'ın legal hükümeti ve Moskova'nın kuklaları aynı masaya oturtmasıdır.



Bu çabalar, Çeçenistan'ın özgürlüğü ve egemenliği onarıldığı 1991 yılından beri devam etmektedirler. O zamandan beri Moskova her türlü yolu deneyerek Çeçenistan'a sözde "Çeçenleştirme", yani iç savaş ve iç bölünmeyi mal etmeye çalışmaktadır. Çabalar başarısız oldukları zaman Rus tarafı en azından imitasyonu yapmaya çalışır.



Bu çabalar, Yeltsin ve Zelimhan Yandarbiyev Kremlinde görüşmeler yapmak için 1996 yılında bir araya geldiklerinde doruğa ulaştı. Yandarbiyev'i ve o zamanın kuklası Doku Zavgayev'i aynı masaya oturtma çabası, Doku Zavgayev'in sandalyelerin yetersiz olması nedeni ile masanın köşesinde duran dolabın üzerine çömelmesi ile son bulmuştu.



Şimdi her halde "Çeçenleştirilmenin" canlandırılması AKPM'ye düştü. Avrupalıların bu çabası arkasındaki olay nedir - gerçeklerden uzaklık mı yoksa Çeçen devleti ve halka karşı düşmanlık mı, bunu zaman gösterecektir.



Soru: AKPM'ye göre hangi şema ile Rus-Çeçen görüşmeler yapılacaktır. Bunu bize anlatır mısınız?



M.Udugov:Şimdi söz konusu olan, AKPM'nin lobi ettiği "yuvarlak masadır". Bu şemaya göre, Çeçenistan'ın gerçek ve tek resmi hükümeti ile ÇİC Parlamentosunun, işgalci grubun kuklaları ve halkın hainlerinin aynı masaya oturacağı bekleniyor. AKPM ve Moskova bu oyunda aracılar mı, koordine tarafları mı olarak katılacaklar bilmiyorum, ama ikisinden biri olacak. Süs olarak bu siyasi oyunda Avrupa ve Çeçenistan'ın bağımsız örgütlerin katımlı da bekleniyor.



Aslında bu bir şov olacak. PR eylemi, KGB-FSB tipli bir enformasyon-siyasi operasyon. "İçkeriyalı tarafından" katılımcıların listesi bile gizli tutuluyor. Yani Çeçen taraf, çıkarlarının kimin tarafından temsil edileceğini bile bilmiyor. Absürd? Hayır, daha fazlası. Bu, Çeçen karşıtı bir eylemdir.



Eğer AKPM gerçekten de bu savaşı bitirmek istiyorsa, gerçek görüşmeleri düzenlemek zorundadır. Yuvarlak masa olsun ya da olmasın, ama görüşmeler iki savaşan taraf arasında olacaklardır. Moskova ve Cevherkale arasında. Diğer - oyundur.



Soru: Sizce, bu hareketlerin amacı nedir?



M.Udugov:Amaç bellidir - Çeçen Direnişi kırmak, Çeçen devleti yok etmek, halkı özgürlüğünden ve bağımsızlığından yoksun etmek, çünkü Rus ordusu ve Gizli Servisi (FSB) bu hedefle kendi başına baş edemiyor.



Hem Rus siyasilerin hem de Çeçen sorunu ile ilgilenen bazı Avrupa strüktürlerin toplumların bilincine aktif olarak mal edilmeye çalışılan birkaç tez var. Özellikle 2001 yılından sonra başladı bu.



Ben onlara mit-tez diyorum. Öyle hazırlandılar ki, aşılama objesine bir davranış biçimi veriyorlar ve onun hareketlerini önceden belirleyebiliyorlar.



Örnek olarak sadece bazıları göstereceğim. Batı medyasının çoğu temsilcisi ve siyasiler, aynı zamanda Rus tarafı da, birkaç yıldır aktif olarak aşağıdaki tezleri yayıyorlar:



- Çeçen halkı yoruldu ve bağımsızlığı çoktandır istemiyor. Onların tek isteği ne pahasına olursa olsun barış elde etmek. Çeçenler, sadece barış olsun diye Rusya'ya dahil edilmeye razılar.



- Çeçenistan'da sözde "uluslararası teröristler" var ve onlar sadece Rusya'yı değil, Batı'yı de tehdit altında tutuyorlar.



- Çeçenistan'a 1996-1999 yıllarında bağımsızlık şansı tanındı ama hazır olamadığı görüldü: cumhuriyet, haydutlar, uluslararası terörizm, radikalciler için yuva oldu.



- Çeçenler Rus ordusunun istilasına sevindiler çünkü adaletin ve düzenin geleceğine inanılıyordu, ama Rus ordusunun merhametsizliği onları silah almaya zorladı.



- Çeçenlerin direnişi Rus ordusun zorbalığına karşı bir direniştir sadece. Çeçenler savaşmıyorlar, sadece yakınları ve akrabaları için intikam alıyorlar. Çeçenlere sivil haklar verilecek, mahkeme organları düzgün çalışacak, insan hakları savunulacak, suçlu Rus askerler hapse atılacak ve Çeçenlerin direnişi kendi kendine bitecektir.



Tekrar ediyorum, topluma mal edilen düşüncelerin ve tezlerin sadece bazılarıdır bunlar. Her tezi ayrıca açıklamakla ve bozmakla uğraşmayacağım şimdi, çünkü bunun için her mitin ayrıntılı değerlendirilmesi ve onları açığa çıkaran belgelerin getirilmesi gerekecektir. Ayrı bir çalışmanın konusudur bu.



Bunlardan yola çıkılarak, Batı ve Rusya'nın kullandığı teorilerin onların kurumları tarafından Çeçen sorunu "çözümlemek" için kullanıldığını görürüz. AKPM'nin kendisinin de inandığı yuvarlak masa hikayesi, Hoca Nasreddin'in pazarda bedava helvanın dağıtıldığı yalanına inanması gibidir. Avrupalılar bu mit-tezlere inandılar ve Çeçen sorununda kullanmak istiyor.



Belki de aslında batı siyasileri kendi propaganda amaçlarında kullanılan klişe ve Çeçenistan'la ilgili tavsiye verenlerin kötü niyetlerinin kurbanı olmamışlardır. Belki de durumu çok iyi biliyorlar ve onlara göre Kafkasya'da tehlikeli olabilecek gelişmeleri durdurmak için kendi tercihleri doğrultusunda ürettikleri metotları kullanıyorlar.



Tehlikenin ne olduğunu defalarca söyledik biz - Batı, apriori olarak Kafkasya'da Şeriat temelli bir devletin oluşmasına tehlike gözü ile bakıyor.



Fakat Avrupa ve ABD, seçtikleri stratejinin verimliliği ve gerekliliği üzerinde düşünceler, iyi ederlerdi.



Bugün belli olan ve görülmesi gereken şeyler var: bunun başında, Rusya'nın Kafkasya'da artık istikrar faktörü olamayacağı gerçeğidir. Kuzey Kafkasya da bu duruma dahildir. Topyekün istikrarsızlığın gerçek tehlikesi buradadır, Çeçen devletin oluşmasında değil.



Daha da fazlası, profesyonelsiz ve panik hareketleri ile Moskova, Kuzey Kafkasya'daki istikrar durumu daha da kötüleştirmektedir.



Avrupa ve ABD Çeçen tarafın Kafkasya ve Kuzey Kafkasya'da bu bölgeler için sorumlu olabilecek başka bir gücün ortaya çıkma teklifi düşünmesi gerekirdi. Çünkü bu bölgenin istikrarlı ve sabit bir güce ihtiyacı var.



Kesin bilgilere bakalım. 1999 yılında Kafkasya'nın tümünde tek "hareket noktası" Çeçenistan idi. 2005 yılında ise bu bölgelerin sayısı en az yediye ulaştı: Dağıstan, İnguşetya, Kuzey Osetya, Kabartay-Balkar ve Stavrpol Kray'yin bir kısmı. Bu "noktalar" gözlerimiz önünde genişleyebilme sahip olan istikrarsızlık bölgelere dönüştüler.



Gerçeği kabul edelim - Moskova "denetimci" rolü artık kaldıramıyor. Rusya, bu ülkede her gün yeni süreçleri tetikleyen derin bir tektonik kriz içerisindedir.



Bunun haricinde, söz konusu bağımsızlığın sadece Çeçenistan'a sınırlı kalmadığını anlamak lazım. Sadece Çeçenistan'ın özgürlüğünün ve siyasi strüktürlerin konuşulduğu zaman, bir daha dönmemek üzere geçmişe gitti.



Bugün söz konusu olan tüm Kuzey Kafkasya'nın siyasi statüsü ve geleceğidir. Ve bu süreç Çeçen yönetime kesinlikle bağlı değildir.



Çeçenistan ile komşu bölgelerde kendi başına işleyebilen ve hareket eden Direniş ve Karar Alma Merkezleri oluştu. Onların kesin siyasi amaçları ve kesin hareket planı var. Bunun için eğer daha önce Çeçen yönetimi üzerine sorumluluk alıp bölgede statükoyu koruyabildiyse de, bugün Çeçen yönetimi ne kadar istese de, taahhüt veremez. Bu, Çeçen iktidarın iradesi dışında bir olay.



Durum kökten değişti. Bu faktörü benimsemeleri, batı alyansın Rusya'nın Kafkasya'daki statüsünü destekleme politikasından vazgeçirip, bu desteğin perspektifteki süreçleri ve olumsuz etkileri etkileyeceğini bilmeliler.



Bugün, Kafkasya'da güvenlik strüktürün destekçisi olacak yeni siyasi modelin oluşturulma zamanı geldi. Ama Rusya yerine başka bir "denetimci" alma çabası kötü ve aptalca olurdu. Bu tip değiştirmeler ciddi sonuçlar vermediği gibi, yıkılmaya devam eden bina için estetik düzeltme gibi olacaktır.



Soru: Savaşın Kuzey Kafkasya ve Rusya'ya yayılmaya devam edeceğini düşünüyor musunuz?



M.Udugov: Saldırının ilk başından beri Kremlin bu savaşı Çeçenistan sınırları içerisinde tutma kararı aldı. Çeçen savaşı maksimum seviyede "Çeçenleştirmek". Direniş güçleri bölmek, ihtilafı kendi bünyesinde sınırlandırmak.



Çeçen tarafı ise gerektiği gibi davranarak savaşı bölge dışına taşmayı başarmıştır. Savaşı maksimum sesli ve şeffaf yaptı. Hayali değil, gerçek endişenin konusu yapmak. Uluslar arası seviyede. Tecrübe gösterdiği gibi bunu başarmak için savaşı Çeçenistan'ın dışına çıkarmak gerekiyor.



Bu amacın gerçekleştirilmesi esnasında bağımsızlık isteyen insanların sadece Çeçenistan'la sınırlı olmadığı ortaya çıktı. Kafkasya halklarının tarih hafızası ve özgürlük sevdası yüz yıllardır süren sömürgeci politikasından daha güçlü. Direniş diğer bölgelere de sıçradı.



Bunun haricinde savaşın Çeçenistan dışına çıkmasının Rusya'nın iç siyasetini aktif olarak etkiler, Rus iktidarın oluşmasını etkiler de. Kremlin, Pavlov'un köpeği gibi mücahitlerin eylemlerine beklenen tepki verdi ve tahmin edildiği gibi yetkilerini her şeye ve her yere uzatmaya çalıştı. Rejim bu yolla sigortalanacak diye düşünür. Ama aslında sonunu yaklaştırmaktadır.



Rusya'ya devlet anlayışı veren Moğol iktidarın bebeği Kremlin hükümeti, o zamanlarda olduğu gibi halkına yabancı kaldı. Fatihlerin köleleri üzerindeki iktidar oldu, gerçek anlamında bir devlet olamadı.



Topyekün globalleşme ve enformasyon devrimi çağında yönetimin böyle modeli basitçe eskimiştir ve diğerleri ile kıyaslanamaz.



Rusya'nın dumuru, Kremlinde ki iktidarcı çetenin Rusya'nın yönetim elitleri tam olarak temsil edemeyen bir tabakadan gelmesi ile daha da ağırlaşıyor. Onlar sadece yürütücüler ve devlet yönetimi üç güdülerden yoksunlar. Fikirleri üretme ve topluma (halka) yolunu gösterme yeteneklere sahip değiller. Onların rüyası yok. Buradan da komünist sloganların, emperyalist isteklerin ve Sovyet nostaljisi ile oluşan akıllara durgunluk veren bir oluşum.



Kısacası bu insanlar emirlere ihtiyaç duydukları için kendi başına devleti yönetemiyorlar. Stratejik düşünceden yoksun ve taktik planlama içinde boğuluyorlar. Kremlinin beceriksizliği bugün Kafkasya'da gördüğümüz olayları yaratmıştır. İşte bunun için savaş yayılıyor. İşte bunun için Rusya, kendini olduğu gibi hissetmişken, mahkum edilmiştir.



Soru: Çeçen devletin stratejik amacı var mı ?



Evet, amaç değil de, amaçlar. Onlardan biri Rusya'yı emperyalist hayallerinden kurtarmak ve komşuları için güvenli ve tehlikesiz olacak, hoşgörü rejimi oluşturmak.

- Röportaj için teşekkür ederiz.

Kavkaz Center Kategoriler : Kafkasya

Etiketler:
movladi udugov ile röpörtaj