Bu çalışma çerçevesi S.A Jatsenko' nun " Sarmatyanın Antropomorthic İmgeleri" makalesinin varlığında kolaylaştırılır.Antropomorthic karakterlerle 50 kadar hikaye konusuna işaret edilir ki bunların orjinalleri büyük bir bölge içinde yayılmış müzelerde muhafaza edilir. .

Osetlerin efsaneleri icinde açık gökyüzü tanrısı, muhtemelen Hristiyan Baba-Tanrı ile yer değiştirmiştir. Tanrı Wacilla'ya ait gök gürültüsü,fırtına gibi göksel olaylarla ilgili fonksiyonlar Aziz İlya olarak tercüme edilmiştir.Sıklıkla o cennetin sakinlerinin bir çesit tüm sınıfı tarafından temsil edilir..Daha sonraki Slavlarla ilgili örneklerde görebileceğimiz gibi antik Şimsek Tanrısının kimliği ile İlya peygamber doğu Avrupa insanları için tipiktir.. .

Dünya Güçlerinin Tanrısının rolünü öteki dünyanın sahibi olan Barastyr'a uygulayabiliriz.;Don-Bettyr (tam olarak 'Su Peter' )- suların hamisi-lordu ve bir su imparatoru (Yunan Poseidon ile karşılaştırılırsa, İrish Donn, Dogu Avrupa güney nehirlerinde mitolojik imgeler);Afsati- asil hayvanların lordu-efendisi-hamisi bir geyik (karaca) üzerindeki bir süvari ile temsil edilir.(Bu tanrı Krivoi Rog da bir tapınağa sahiptir);Felvera (Kutsal Flora ve Laurels)-sığırların, koyunların efendisi.

Kurtların sahibi olan özel bir tanrı vardır adı Tutyr (Tütir) olan.Efsane Tütirin nasıl Felvera'nın bir gözünü görmez ettiğini ve sürüye sürünerek yaklaşan kurtları görmediğini anlatır . Kahramanlığa geçisi temsil eden ikiz primogenitorların imajları-imgeleri vardır. ( Yunan Disouri ve Hintli-Yerli Asvinou ile benzer) .

Kültürel kahramanların bir şekli Wastırcı ve kimisinde Asamaz tarafından yansıtılmıştır.Wastırcı ( bu isim Aziz George den gelmiştir) beyaz üc ayaklı atı süren bir süvari olarak düşünüldü.(Bu arada Odin, bir Alman peri masalı kahramanıdır ve o da böyle bir atı sürer).Wastırcı, Nartların ve onların efendilerinin tanrısal-ilahi ataları olarak düşünüldü.Asamaz, sihirli borunun (kaval) sahibidir ölümü ve yeniden dirilmeyi sembolize etmektedir .

... Sonunda, büyük tanrıçaların tipleri Bsenon ve Dzerassa olarak ve diğer bazı dişi karakterlere bölündü.Şimdi bu son imaj-imgelere Sarmat-Alan sanatlarının ürünleri ile uyumlu olarak bakacağız.

Jatsenko şu iconography tiplerini ayırdı. " İki örgülü ve hayvan çiftlerinin yanında olduğu genç bir kız olarak tanrıça";"bir taht üzerinde tanrıça ve takip eden sağ tarafında bir süvari"; "süvari çifti, birbirlerine yakın değerde olan kişiler";"bir kuşu vuran bir okcu"; "bir süvari-yabani tavşan avcısı";"boğaya binen bir süvari"; "koç-adamlar"; "bir yaratığı ele geçirmenin kompozisyonu"; "budistik pozda oturan ellerinde bir vazo olan bir erkeğin ilahı"; "leopar üzerine oturan, bir yerde kuaforu ile mongolomorphical tanrı"; " Bir yüzük içine kesilmiş ,dünya yılanı yanında bir adamın figürü ve pencelerinde bir tas tutan uçan bir kuş";" bir yüzük üstüne konulmuş (yerleştirilmiş) olan sakallı adamın kafasının 3 imgesi".

Süvari çiftini Jatsenko Asvinu ve Diocuri ile kıyaslar, fakat ana şey-Nart ikizleriyle kıyaslamasıdır.Bir kuşu vuran okçunun ikili imgeleri-"Alan etnogenitical efsanelerinin ana noktası-ikiz sihirli kuşlar için başarısız avlanma-onların birisinin gelecek karısı ve O-Nartların atası-Dzerassa (Suların lordu-efendisinin kız evladı)".

Alanların ikizler hakkındaki efsanesini Romalıların efsanesi ile kıyaslamak mümkün olabilir.Kurt olarak adlandırılan Alan İkizlerinin babası (dişi kurt tarafından büyütülmüş olan Romul ve Rem).

Sanki Sarmat kabileleri için kurtların değerinin totemi için çok iyi konuşulabilir.Bu çerçeve içinde, Sarmatlar ve İskitler arasındaki husumet daha açıktır.Bununla birlikte, verilen varsayım karşısında Alan Kültürü içinde Dünya Güçlerinin Tanrısı kutlu hakkında geniş bir sirkulasyon aşağıda gösterilmiş olacaktır.

Süvari-yabani tavsan avcısı. V.V.Miller bu hikaye örgusünü eşinin geleceğini yakalayan Alan kahramanı ile ilişkilendirir..-bir yabani tavşan şekli içinde Su Tanrıçası Bzenon.. Süvarinin bir yaban domuzu peşindeki avı ile ilgili İskit çizimlerini (hikaye konuları) D.S.Rayevski Targıtay imajı ile ilişkilendirmiştir- Su tanrıçasının eşi (veya muhtemelen oğlu) (Rayevsky 1977, pp 49-5,83)" Jatsenko,1992.p,196) .

Süvari çifti, değer olarak birbirine yakın kişilerdir. M.I.Rostovtsev soldaki ellerinde değnek ve rithon bulunan süvarinin-yerel benzer İranMitra olduğunu duşünmüştür göçebelerinin tanrısı. Mitranın antik fonksiyonlarına sahip bir Alan-Oset ilah destanı vardır- erkek askerlerin patronu, sözleşme tanrısı. Wastırcı.(Jatsenko,1992,P.197) .

Bundan başka Jatsenko Wastırcı ile Mitrayı bir taş içinde olgunun neslinin motiflerinin bulunduğu dönemler içinde kıyaslar.Illyran imparatorları Mitrayı kutsal saydıklarını hatırlatabilirim.

Taht üstündeki tanrıça ve takip eden sağda ki süvari" bir bütün olarak,muhtemelen, tanrıçanın erkeklerin ilahı ile evlilik merasimini temsil eden benzer sahneleridir-süvari Wastırcı olarak aynı özelliklere sahiptir.Kompozisyonların kederli kültlerle bağlantısına sıklıkla önem verilirdi.Bütün bunları dikkate alarak,verilen sahnenin bize kadar ulaştığını ve Nart destanlarının Tanrı Wastırcı ile Tanrıça Dzerassa'nın muhteşem evliliği hakkındaki mitten bahseden destan parçalarını tekrardan düşünerek bir bağlantı olduğunu söylemek mümkündür.

Bu evlilikten 100 Nart kahramanının annesi doğmuştur. Ayrıca Hint-Avrupa birliği zamanına çıkan derin bir benzerlik vardır.- Kahraman birlikteliği ve büyük Tanrıça.. Etruscan aynası üzerinde Hercle ve Uni evliliği (Roma en üst düzeye uygun Tanrıça Juno) bildirilmiştir.

Tanrıça Komarovodan ilkel Sarmat-Alan temsiliyeti yılan ayaklar ve kuşun kanatlarıyla gösterilmiştir.İki örgüsü ve yanında bulunan hayvan çiftleri ile bir genc kız olarak .Tanrıça genellikle diademleri ve dişi başlığıyla gösterilirdi.

Onun imaji dünya ağacının altın gövdesi içinde yaşayan, İskit Argimpasa, Lurystan tanrıçası ile karşılaştırılabilir.Bu tanrıça hakkındaki geri kalan açıklamalar, muhtemelen, Nart destanları içinde Agunda (Agunda'nın geyiklerin çektiği iki tekerlekli savaş arabasıyla seyahati vs..) hakkındaki ilk bahar efsanesi ile bağlantısında buluruz. (Jatsenko 1992 p.199) Efsaneye göre, güzel Agunda Asamazın kavalı üzerinde oynayarak ilgi çekmeyi becerdi, ölümün ve doğal yeniden dirilmenin sembolü..Fakat başlık parası olarak Asamaz ödeme olarak bir yıl için yüzlerce geyik geri ödemek zorundaydı..

Koç-adamlar.Benzer sekilerlin tanrısı Alan-Oset mitolojilerinde en iyi bilinir.Son zamanlarda "kutsal koç ve bir evin sahibi olan ilah olarak sözedilirdi.Ona çocukların doğumu için dua edilirdi, kurban koçların kil heykelleri."(Litvinskyi 1968 71-71) .

Kobyakova dan grivna üstünde evcil cin ejderhalarını benzer üç asil şekilde görürüz.(Jatesenko,1992.P.199).

Pers Pharn özel bir tanrıça ile temsil edilmesine karşın, kutsal koçun aynı prototopi olarak açıkça çıktığını söylemek gereklidir..Pharn "parlaklık","ışık", "zafer" kutsal ilahi" anlamlarına gelir.

Pharn".. Sah paradata ve Kay için- büyük değer işareti, krala ait bir aksesuar, otorite. Kahramanlar için,-onların zaferlerinin ve şan ve şereflerinin bir sözü-işareti," önemsiz faniler icin"-bolluk, çokluk, bereket, iyi şans, zenginlik demekti.."rak( 1998,515) .

Pharn değisik çeşitlerinden biri -bir baş etrafında ki (karabulut veya hale)-Zoroastrian İran aracılığıyla gitmiştir vazgeçilmez kutsal hristiyan niteliği olmuştur.Başka bir, daha eski değişik bir çeşidi, koç şeklinde düşünüldü. Koyun boynuzları Lurystan bronze çağında yapılan Şah'ın tacının bir kimisinin vazifesini görmekteydi. Bütün bu karakteristikler kültürel kahramanın bir bileşimi-kompleksi ve Dünya güçlerinin bir parçası ile ilgilidir..

Geyik kulakları ile bir ilah ve bacak bacak üstüne oturan(yada çapraz ayaklı da olabilir? ) ellerinde bir vazo bulunan bir erkeğin ilahı ile aynı grup iliski vardır..En son nitelikler; ellerinde bir vazo, balığı gagalayan kartalların imgeleri, ve bir at ile bu tanrının bağlantısı.

Jatsenko Dünya sularının imgeleyen Hint tanrısı ile kıyaslar, en yüksek kanunların koruyucusu- Varuna, ve büyük Alan-Oset ilahlarından biri ile tanımlanır..-Don Bettyr ( Jatsenko.1992,200 ) .

Bu verilen araştırmanın görüş noktasındanbir Turk ilahının duruşu hızlı, seri Buddhistik Cernunnos duruşudur. Geyik kulakları ve koyun sembolü ayrıca kendi kendilerine konuşur.Bir canavara karşı mücadele vermek kutra karşı mücadele vermenin değişik biçimidir.

Birinde Jatsenk karşısında çelişmek mümkündür-boğa üzerindeki süvarinin tanımlanması ile ilgili olarak. O "vahşi boğa hakkındaki Alan-Oset torunlarının pagan dinleri temsiliyetinin korunduğunu söyler". O dişi veya erkek tanrıdır , tarımın patronudur, Wacilla (Jatsenko 1992 P 199 ) .

Wacilla tarımın tanrısı değildir ve boğada onun sembolü değildir.

Bundan baska Jatsenko bir figür ile ilgili "Panticapaeum dan yerel bir kült-boğa üzerindeki süvari, bir kaval-boru çalan daha az ilginç olmadığını söyler". .

Doganın sihirli bir boru çalarak yeniden dirilmesi M.Ö 2.yy dan itibaren ismi en iyi bilinen Azamazstir.(Abaev,1982,65-67).

Ölüm ve tekrar dirilme tanrısı dünya güçlerinin tanrısıdır ve hiç bir fırtına-şimşek tanrısı yoktur.

" Açık gökyüzünün tanrısı -muhtemelen, Papay yada "Ares" (İskitlerde), Gök gürültüsü -şimşek- fırtına tanrısı - Wacilla (Alanlarda) ; Dünya güçlerinin tanrısı -Don Bettyr, Felvera, Afsati; Kültürel kahraman- Kolaksay (İskitlerde) ,Wastırcı (Alanlarda);Büyük Tanrıça -Api ve Tabiti (İskitlerde) , Bzenon, Dzerassa (Alanlarda) .İskit pantheonlarında gök gürültüsü ve dünya güçlerinin tanrısının yokluğu ..ve Kültürel kahramanın bir imajina vurgu yapılması dikkat çeker Büyük güven paylaşımı ile son gerçek İskitlerde imparator otoritesine en eski ek olarak itelendirilebilir.İskitler ( yukarıda değinildiği gibi, onların tarihleri uygun periyodlara ayrılır.Birinci imparatorluk, ikinci imparatorluk ve üçüncü imparatorluk gibi) Sarmatik-Alan temsilcileri Dünya güçlerinin tanrısına kadar geri giden çesitli ilahlara saygı duyarlardı. İçinde, muhtemelen, İskitlerin içerdiğinden farklı ideolojileri vardı.

Osetya Arması:

Bir ülkenin, idari birimin, organizasyonun, şehir ya da soylu ailenin arması, mühür üzerine resimlendirilmiş, devlet yayın organları, kağıt paralar, vb yerleri doldururur. Böyle bir amblem ismi Almanca "Herb" (miras) kelimesinden gelen, Batı Avrupa'nın kahramanlık geleneklerinden türer.

Kuzey Osetya-Alanya arması, bir dağ sırası arka planında kar leoparının resmedilmesinden oluşur. Modern arma; Gürcistan Bilim Akademisi el yazması Enstitüsü'nde "Osetya'nın Arması, 1735 yılında Gürcü bilge Prens Vahushti tarafından çizilmiştir" notuyla beraber bulunmaktadır.

Armanın bir bileşeni olan dağ sırası şekli Osetlerin yaşam bölgelerini sembolize etmektedir. Eski zamanlardan beri dağlar, Osetya'nın sembolüdür ve daha sonraları Vladikavkaz'ın da sembolü olmuştur. Doğal olarak dağlar da Osetya'nın armasındaki yerini almıştır. Fakat kar leoparının nerden geldiği bir soru işaretidir.

Zamanımızda yalnız Osetya'da değil Kafkasya'da kar leoparına rastlamak çok zordur. Leopar, sarı ya da al tüylü, siyah benekli, göbeği beyaz renkli ve beneksiz, kedigil ailesine ait bir hayvandır. Görünüş olarak kaplana benzer fakat daha esnek ve kaslıdır. Kayalık bölgelere ve ağaçlara kolaylıkla tırmanır ve gerektiğinde yüzebilir. Eski SSCB topraklarında, dört leopar türü tespit edilmiştir ki bunların iki tanesi Kafkasya'dadır. Bozkırlarda olduğu kadar dağ ormanlarında, kaya yarıklarında ve dağlık otlaklarda da nadir rastlanır. Günümüzde leoparlar, varlıkları tehlikede sayılan türleri içeren Kırmızı Kitapta yer almaktadır, fakat bir zamanlar Kafkasya ve Osetya'da özgürce dolaştıkları bilinmektedir.

Leopar, cesaret ve kahramanlığın sembolüdür. Bu betimleme İskitler ve Alanlarca kullanışmış ve onlardan Osetlere geçmiştir.

Gönderen:SOSLAN

Etiketler:
sarmatların ilahlarının imajları ve oset destanları