Haberlere göre, Nalçik hâlâ gergin durumda; şehrin çeşitli yerlerinde polis ve ordu barikatları var; devriyeler hâlâ geziyor, operasyonlar hâlâ devam ediyor.

Nalçik baskını benim de gündemimde; baskının mahiyetini, amacını, sonuçlarını değerlendiriyor, bunların Kabartay-Balkar için gelecekte hangi anlama geldiğini düşünüyorum. Diğer yandan Kabartay-Balkar başka bir bağlantıyla da benim ve dar bir çevrenin de gündeminde bugünlerde.

Amerika'nın Küba'da bulunan ve Afganistan'da tutukladığı 600 kadar kişiyi yaklaşık 4 yıldır tuttuğu Guantanamo hapishanesi ile Kabartay-Balkar'lı iki Müslüman arasındaki bağlantı bu...

Kabartay-Balkar'lı Müslüman Resul Kudayev ve Ruslan Odigov, yaklaşık 4 yıl kadar önce Amerikan askerleri tarafından Afganistan'da tutuklanmış ve terörist oldukları iddialarıyla apar-topar Guantanamo'ya gönderilmişler, yaklaşık 18 ay Guantanamo'da tutuklu kaldıktan sonra terörist olmadıkları, suçsuz oldukları Amerikan makamları tarafından yapılan soruşturma ve incelemeler sonrası anlaşıldığı için 2004'te ülkelerine iade edilmek üzere Rus makamlarına teslim edilmişlerdi.

Kabartay-Balkar'a tutuklu gelen ve durumları Rus makamları tarafından da bir kere daha soruşturulan Resul Kudayev ve Ruslan Odigov, bu makamlar tarafından da suçsuz bulunup 24 Haziran 2004 tarihinde serbest bırakılmalarına rağmen bu tarihten bu yana polis gözetimi ve baskılarından bir türlü kurtulamamışlardı.

Bu iki Kabartay-Balkar'lı Müslüman genç, Guantanamo tutuklularını kendine dert edinen, bunların haklarını savunmak için olağanüstü bir mücadele veren bir İngiliz insani yardım kurumu ve bunun güzide avukatı Clive Stafford Smith'in de gündeminde. Smith, bu iki Müslüman'a, adına çalıştığı kurum adına bir mektup yazarak kendilerini haksız yere Guantanamo'da tutan Amerikan hükümetini dava etmelerini, tazminat talebinde bulunmalarını istemiş bulunuyor.

Smith, mektubunda bu iki mağdurdan cevaplamalarını istediği Guantanamo şartları ile ilgili birçok soruya da yer verirken bütün Guantanamo tutuklularının katılacağı bir de konferans düzenleyeceklerini de bildiriyor.

Yeri geldiği için Smith'in çalıştığı kurumu burada belirtmeden geçmemem gerekiyor. Smith REPRIEVE adlı İngiliz kurumu adına çalışıyor; esasen kendisi REPRIEVE'in hukuk bölümü başkanı. REPRIEVE, İngilizce bir cezanın ertelenmesi ya da iptali anlamına gelirken geniş anlamda yardım etmek, yardımda bulunmak anlamlarını da taşıyor. İlgilenenler olabileceği için burada REPRIEVE'in internet adresini de verelim: Reprieve.org.uk.

Smith'in mektubuna dönersek, bu mektubun söz konusu kişilerin eline geçip geçmediğini, geçtiyse nasıl hareket ettiklerini doğrusu bilmiyorum. Ne var ki, bu kişilerin akrabalarından alınan haberlerden, bu ikisinin hâlâ polis gözetiminde oldukları, evlerinin sürekli arandığı, hukuken serbest olmalarına rağmen fiilen olmadıkları, kalçasında hâlâ mermi bulunan Kudayev'in pasaport alamadığı, kısacası bugünkü şartlarda ikisinin de İngiltere'ye gitmelerinin mümkün olmadığı anlaşılıyor.

Kabartay-Balkar'dan Guantanamo'ya uzanan bağlantı ve iki Kabartay-Balkar'lı genç Müslüman'ın hikayesi işte böyle. Bu bağlantının bir de ötesi var tabii; o da mesela geçen yıl Guantanamo'dan serbest bırakılıp Türkiye'ye dönen ve serbest bırakılan iki Türk ile ilgili tarafı. Serbest kalan ve Guantanamo'da başlarına gelenler hakkında hiç konuşmayan bu iki şahıs acaba Smith'ten mektup aldılar mı, aldılarsa ne yaptılar, bunlar dava açmayı düşünüyorlar mı acaba?

Oldukça uzun olan bu yazıyla haberleri yoksa ben onları da REPRIEVE ve Smith'ten haberdar etmiş olayım.

FİKRET ERTAN
f.ertan@zaman.com.tr

22.10.2005

Etiketler:
kabartay-balkar guantanamo ve ötesine