Kabardino-Balkar Cumhuriyeti, Rusya'nın Kuzey Kafkasya Cumhuriyetlerinden biri. Nüfusu 780 bin. Başkent Nalçik'te ise 300 bin kişi yaşıyor. Temel etnik yapıyı Kabar (%57) ve Balkar (%15) halkları oluşturuyor. Ruslar ise nüfusun %30'unu teşkil ediyorlar. Balkarlar Türk kökenli ve sünni. Kabardinlerin nüfusu ise 364 bin. Etnik olarak Çerkez ve Adıgeylerle akraba olan Kabardinlerin çoğu sünni. Az sayıda Ortodoks Kabardin de bulunuyor.

1774 Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra bölge Osmanlı'dan Rusya'ya geçmiş. 1922'de otonom bir bölge haline gelen Kabardino-Balkarya, 1957'de otonom cumhuriyet oluyor. 1944'de zorla Rusya'nın diğer bölgelerine göç ettirilen Balkarlar, 1957'de geri dönüyorlar. 1991'den bu yana ise, Kabardino-Balkar Cumhuriyeti olarak devam ediyor.

Bir tabiat harikası olarak tanımlanan bu sakin huzurlu bölge, 20. yy. başlarında Petersburg'dan gelen Rus aristokrasisinin yazları dinlenme ve tedavi için kaldığı bir tatil beldesiymiş.

Ancak bu güzel belde 13 Ekim sabahı kanlı terör olaylarına sahne oldu. 100'ün üzerinde saldırgan şehrin değişik noktalarındaki kamu ve sivil hedeflere saldırdı. 24 polis öldü, 100'ün üzerinde de sivil ve görevli yaralandı. 90'in üzerinde terörist ise öldürüldü.

Nalçik'te durum 2004 Aralığından bu yana sakin görünüyordu. 14 Aralık 2004'te Nalçik'te bir polis merkezine saldıran teröristler 4 polisi öldürmüş, 79 makinalı tüfek ve 182 tabanca ve bunlara ait cephaneyi alarak kaçmışlardı. Son saldırıda kullanılan silahların geçen yıl çalınan silahlar olduğu ortaya çıktı. Ayrıca geçen yılki saldırıyı yönettiği söylenen İlyas Gorçhanov'un bu saldırıya da katıldığı ve öldürüldüğü kesinleşti.

Saldırıyı Şamil Basayev üzerine aldı. Basayev yaptığı açıklamada saldırıyı başarısız olarak nitelendirdi. Çünkü bir bilgi sızıntısı olmuştu. Emniyet güçleri 13 Ekim sabahı yapılacak saldıyı önceden haber almışlardı. 12 Ekim gecesi teröristlerin kaldığı bir eve operasyon düzenlendi. Saatler süren operasyon sonucunda evde bulunan 3 terörist öldürüldü. Peki, maden saldırı bekleniyordu, olaylarda neden bu kadar çok kayıp verildi? Nasıl oldu da, teröristler saldırıyı bekleyen polis merkezinin giriş katını ele geçirip uzun süre ellerinde tutabildiler?

Bunlar yaprak soruları. Şimdi ise gelelim orman sorularına. Olaylara katılanlar arasında yerel halk çoğunlukta. Yerel bir Vahhabi örgüt olan "Yarmuk" adlı yapılanmanın mensubu oldukları söyleniyor. Eğer bu doğru ise, Çeçen hareketi ile bölgedeki diğer Vahhabi yapılanmalar arasında bir network oluşmuş demektir. Kabardino-Balkar'da Yarmuk'tan başka 12 vahhabi cemaatin daha olduğu doğru ise, tablo oldukça vahim.

Daha vahimi, vahhabi cemaatlerin polis tarafından bilindiği, mensuplarının zaman zaman tutuklandığı ancak rüşvet karşılığı serbest bırakıldığı iddiaları. Kötü ekonomik koşullar, düşük maaşlar göz önüne alınınca, bu durum Rusya için yabancı olmadığımız bir fenomen. Olaylardan sonra öldürülen teröristlerin önemli bir kısmını polisler teşhis ettiler. Bu da gösteriyor ki, saldırganlar bilinen insanlar. Dağlarda değil, şehirde yaşıyorlar.

Vahhabilerin 1. Çeçen savaşından beri Rusya aleyhine Kuzey Kafkasya'da yaptıkları bilinir iken, Rus yetkililerin neden bu Vahhabi oluşumlara karşı tedbir almadı/alamadı? Geleneksel sünni olan bölge halkının yavaş yavaş vahhabizme kaymasına adeta göz yumuluyor gibi. Oysa bölgede güçlenen bir vahhabizm Rusya için yeni Bislanlar, Nalçikler anlamına geliyor.

Anlaşılan o ki Devlet başkanı Putin'in iktidara geldiği ilk günden bu yana kurmak için yoğun çaba harcadığı "devletin dikey gücü" Kafkas dağlarına kadar çıkamamış.(www.turksam.org/Dr.İhsan Çomak)

Etiketler:
nalçik olaylarının düşündürdükleri