Notice: Undefined variable: db in
/home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line
6
Warning: mysqli_query() expects parameter 1 to be mysqli, null given in
/home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line
6
DAĞISTAN: KAFKASYA'DA YENİ BİR FİLİSTİN Mİ DOĞUYOR?
İsrail-Filistin meselesi bu yazıyı okuyan pekçok insandan daha eski bir bölgesel çatışma. Yarım asırı geçen bir süredir çözülemeyen, daha da kötüsü ufukta çözüm emaresi görülmeyen ve çözüleceğine olan inancın uzun zaman önce kaybolduğu bir çatışma. 14. ve 15. yy.'da Fransa ve İngiltere arasında yaşanan Yüz Yıl Savaşlarını saymazsak, dünya bu kadar uzun süren bir çatışmayı daha önce görmedi. Kaldı ki, Yüz Yıl Savaşları da aralıksız değil, kesintilerle devam etmişti.
Bir başka analizimizde, Çeçenistan meselesinin ikinci bir Filistin haline geldiği, yakında savaş bitse de birkaç nesil boyunca Rus ve çeçen toplumları arasında husumetin devam edeceği yorumunu yapmıştık. Çeçen meselesinde Rusya'nın en büyük hatası sorunu askeri tedbirlerle çözmeye kalkması oldu. Halbuki, sosyal, ekonomik ve idari tedbirler zamanında alınabilseydi, Çeçenlerle Rusya arasındaki uçurum bir ölçüde kapatılabilirdi. Çeçenler, Rusya'dan devlet şefkatinin ne olduğunu görmebilseydiler, belki de bağımsızlık arayışları bu derece geri dönülmez bir noktaya varmazdı.
05-12-2005 - kez okundu
89 federal birimden oluşan Rusya Federasyonu içerisinde bir subyekt olan Dağıstan Cumhuriyeti'nda durum giderek üçüncü bir Filistin olmaya doğru gidiyor. Öyle görünüyor ki, Rusya, ABD'den sonra en büyük "çatışma kolleksiyonuna" sahip olan devlet olma yolunda ilerliyor.
Dağıstan'daki durumu bir Rus TV'sinin haberi en iyi anlatıyor diye düşünüyorum. Haberde şöyle deniyordu: "Bu hafta Dağıstan'da uzun süreden beri ilk defa patlama olmadı." Bu yılın ilk altı ayında Dağıstan'da 80 terör olayı meydana geldi. Yani ortalama her iki günde bir olay meydana geliyor burada. Gün geçmiyor ki bir bombalama veya adam öldürme olayı meydana gelmesin.
Eğer Dağıstan'daki durum daha da kötüleşmeye devam ederse, Rusya'nın Çeçenistan'dakine benzer şekilde buraya da askeri mudahalede bulunması kaçınılmaz olur. Eğer bu olursa, bölgede Çeçenistan'dan daha büyük ve uzun vadeli bir çatışma başlamış olur.
Çeçenistan'daki ve Dağıstan'daki durum arasında çok büyük farklar var. Herşeyden önce Çeçenistan'daki savaşınm ideolojik kökleri yok. Sadece milli bağımsızlık arzusu ile yola çıkılmış. Asıl motive edici düşünce bağımsız bir devlete sahip olmaktı. İslam, bu düşünceyi meşrulaştırma ve destekleme rolünü görüyordu. Bu durumu ise bizde ve dünyada medya kanaatimizce yanlış bir yorumla "İslami mücadele/İslami terör" olarak aksettirdi.
Dağıstan'da ise durum çok farklı.Burada mücadelenin dini/ideolojik temelleri var. Yani dini motivasyonlardan hareket ederek bir mücadele başlatılmaya çalışılıyor. İdeolojik tabanı ise Vahhabilik. Uzun süreden beri Dağıstan'da faaliyet gösteren Vahhabiler toplum içinde belli ölçüde kök salmayı başardılar. Şimdi ise silahlı mücadele vererek bağımsız bir şeriat devleti kurmak istiyorlar. Dağıstan'da geleneksel olarak hakim olan sünni tarikat yapılanmaları ise bu mücadelenin tamamen dışında ve karşı.
Dağıstan ile Çeçenistan arasındaki bir diğer önemli fark ise şu: Çeçenistan'da mücadele Çeçenler ile Rus birlikleri arasında cereyan ediyordu. Buna son zamanda, Ahmet Kadırov'un devlet başkanı seçilmesinden sonra oluşturulan Çeçen birlikleri de dahil oldu. Ancak Dağıstan'da mücadele Vahhabi guruplarla, Dağıstan'ın yerel/Dağıstanlı idaresi arasında gerçekleşiyor. Yani bir iç savaş durumu söz konusu.
Bir başka husus ise, bu güne kadar Dağıstan halkı Çeçen mücadelesine olumsuz yaklaşırken, eğer Dağıstan'da durum daha da kötüleşirse, Dağıstanlı ve Çeçen muhalif grupların ittifakı kaçınılmaz olacaktır. Yani her iki mücadele birbirinin ateşine benzin dökerek, yangının büyümesine yol açacaktır.
Durumun Rusya sınırlarında kalan İnguşetye, Osetya gibi diğer bölgelerle, Gürcistan üzerinde yapacağı olumsuz etki ise her türlü tasavvuru aşabilir.
Bölgede yangın mevsimi yaklaşıyor. Ancak ümit ediyoruz ki, Rusya doğru poltikalar izleyerek, sorunları çözmeyi başarır.
Dağıstan'daki durum üzerine yazmaya önümüzdeki yazılarda da devam edeceğiz.(www.turksam.org/Dr. İhsan Çomak)
Etiketler:
dağıstan kafkasya yeni bir filistin mi doğuyor
