Notice: Undefined variable: db in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6

Warning: mysqli_query() expects parameter 1 to be mysqli, null given in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6


Kafkasya'da 1990'lı yılların başında hâkim olan milli bağımsızlık düşüncelerinin yerini artık "gerçek İslam" (İslami geleneği dışlayan, doğrudan Kuran'ı ve Hz. Muhammed'in hayatını ve sözlerini örnek alan anlayış kast edilmektedir) sloganları almaya başladı. Bunun sebepleri; birincisi, Kafkasya'daki etnik karışıklıklar nedeniyle bu bölgede radikal milliyetçilik bir siyasi ütopya haline gelmeye başladı. İkincisi de, kendi etnik grubunun üstünlüğü için verilen mücadele, fiiliyatta o etnik sınıfın elit kesiminin işine yarıyor. Bu elit grup da kısa zamanda yolsuzluğa saplanarak köklerinden kopuyor ve kendi bencil emelleriyle uğraşmaya başlıyor. Halk kitlelerine ise sadece mitinglerde piyon rolü oynamak düşüyor. Bütün bunların sonucunda, 1990'lı yılların ikinci yarısından itibaren Kafkasya'ya radikal İslam düşünceleri yayılmaya başladı.

Siyaset uzmanı Konstantin Kazenin, "İslam'ın halkın hayatında asırlardır oynadığı önemli bir rol var. Fakat halkın geleneksel İslam anlayışı ve uygulamalarıyla, sonradan dine giren unsurlardan ve halkın geleneklerinden uzak 'gerçek İslam' anlayışı arasında zaman zaman tartışmalar yaşanıyor. Bu arada, tarihte İslami bir tarikat bazen geleneksel, bazen de gerçek İslam rolünü oynamıştır. Örneğin 19. yüzyılda mistik tasavvuf anlayışı, gerçek İslam rolünü oynamıştı. 20. yüzyıl sonunda bu rolü Selefiye (Vahabiler) grubu oynamaya başladı. Bugün Selefiye yanlıları gelenekçi sufilere savaş ilan etmiş durumdalar" yorumunda bulunuyor.

Üstkimlik: İslam

Gerçek İslam anlayışı, özellikle Hasavyurt'tan (1996'da Hasavyurt'ta Çeçenya ile Rusya arasında imzalanan barış anlaşmasından) sonra Çeçenyay, Dağıstan, hatta oldukça sakin olan Adige Cumhuriyeti ve Kabartay Balkar Cumhuriyeti de dahil bütün Kafkasya'ya yayıldı. Bu hareket, bir nevi 'yeşil komünizm' şeklinde 'gelenekçi İslam'dan vazgeçip etnik gruplar üstü eşitlik değerlerine hitap ediyor. Bu tür İslam yanlıları için aşiret, ırk veya herhangi bir etnik gruba ait olmanın hiçbir önemi yoktur. Dolayısıyla, bu anlayış sayesinde çeşitli Kafkasya cumhuriyetlerindeki aktif Müslümanların kendi aralarında ilişki kurma olanakları kolaylaştı. Öte yandan, Rusya'nın da kesin bir etnik politikasının bulunmaması nedeniyle Selefiye akımı Kafkasya'da birleştirici bir etken oldu. Dağıstan ve Nalçik'teki saldırıları gerçekleştirenler İçkerya'nın Rusya'dan ayrılması sloganlarını kullanmadılar. Ancak kafalarında Rusyasız ve Rusya'nın dışında bir yaşam düşüncesi vardı.

Bu demektir ki, Rusya'nın en istikrarsız ve en sorunlu bölgesinde tehditlerin karakteri kökten değişmektedir. Artık Rusya'ya yönelik meydan okumalar yalnızca Çeçenistan'dan kaynaklanmıyor. Dolayısıyla bu tehdidin özünü kavramak önemli. Devlet liderlerinin, karşılarında ne tür düşman bulunduğunu ve bu düşmanın hangi kaynaklara sahip olduğunu bilmemesi çok kötüdür. Bugün Rus makamlarını ve çağdaş liberal toplumu, yeraltı eşkıyaları değil, siyasi ve ideolojik olarak yetiştirilmiş ve hedeflerinin ne olduğunu çok iyi bilen kişiler tehdit ediyor.

Bununla birlikte Müslüman yenilikçilerin tümü henüz 'terörizm ve Rusya'yla mücadele' ile 'sıradan yolsuzluk ve yerel resmi makamların içine kapalı olması'ndan duyulan memnuniyetsizlik arasındaki çizgiyi geçmiş değil. Bugün, teröristleri bölgedeki hayal kırıklığına uğramış aydınlardan ayrı tutmak için hâlâ vakit var. Kafkasya cumhuriyetlerindeki tüm memnuniyetsiz kesimleri Vahabi ve Rus düşmanı saymak yanlış olur.

İnancı sağlam olan kazanacak

Eğer böyle yapılırsa, Rusya birçok vatandaşını kaybeder. Yani birçok vatandaşımız devletine bağlılık yerine Selefiliğe kayar. En önemlisi de şu: Rus makamları Kafkasya mücadelesine sırf oranın sosyal rehabilitasyonu gözüyle bakmamalı. Bugün parasal ihtiyaçtan ziyade, ciddi ideolojik çatışma söz konusu. Bu çatışmada sinirleri daha sağlam, iradesi daha güçlü, gerekçeleri daha inandırıcı, ülkü ve hedefleri daha cazip ve inancı daha sarsılmaz olan taraf galip gelecektir. (Siyasi ve Askeri Analiz Enstitüsü Etnik Gruplar Arasındaki Sorunlar Bölümü Başkanı, tarih doktoru, Rus, İzvestia gazetesi. 1 Aralık 2005)(radikal.com.tr)

Etiketler:
komünizm tehdidi