ADİGE DERNEKLERİ
Isim degisikligi konusu bugün ortaya cikan bir sey
degil elimde bulunan ve yillar once yazilarak
propaganda amacli dagitilan ve Adige kimligini
Adigecilik gibi enterasan bir kaliba sokup bir
ideoloji gibi sunan dokumanlar var bu dokumanlarda
bayagi esasli Adigecilik yapiliyor. . Demekki böyle
düsünceler yillardir var ve toplumumuzunda bir gercegi
ama nedense dirayetli bir sekilde ortaya cikisi bu
yillara denk geldi.
03-08-2006 - 5 kez okundu
Bugünün isim konusunu analiz ederken kendi dar
kaliplarimizin disinda icinde bulundugumuz cografya ve
otesine dairde yapilan uluslararasi planlarida gözardi
etmemek lazim. Ben sadece bunlarin icinde onemli
gördügüm birini dikkatlerinize sunuyorum(Bir yanlis
anlama ile sanki tüm olaylar bunun üzerine donüyormus
gibi bir algilama olmasin sadece bir acidan fikir
jimnastigi).Atlantik-Avrupa ittifaki ve karsiti gibi
algilamamiz gereken Avrasyacilik ittifakinin bile þu
anki durumu aciklayan bir yonu olabilir. Ne demek
istedigimi anlamak isteyenler Kafkasya Forumu
dergisinin hatirlayamadigim bir sayisindaki (sanirim
ilk sayisi) "Hakan Gürel'in" yazisini okumalarini
tavsiye ederim.
Kafkasya halklarinin bu büyük planlar icerisinde
bagimsiz söz sahibi olabilmesi bugün için mümkün
olmamakla birlikte, sadece ve sadece bu planlari
yonlendiren güclere, hedeflerine ulasmada bilerek yada
bilmeden payandalik yapabilirler. Kafkasyadaki
halklarin birbirlerine yabancilastirilmasi ve
birbirlerini otelemeleri icin gereken her seyin
yapilmasi da bu planlarin bir parcasi olabilir ve
gorunen o ki bu oluyorda. Bir yandan Dernek isimleri
degistirilerek milliyetci duygular oksanabilir ve
ileri safhalarda da sen öte,git otelerle, Kafkasyaya
baktiginda hemen her yerinde kendinden bir sey
bulanlar zamanla bu bakisi daraltarak kendilerini
mikrolasmis bir fasit dairenin icine hapsedebilirler.
Eger planlar cok buyuk ise malum güclerin istedigide
budur. Hesaplarin dünya ölçeginde çok büyük olduðunu
günlük haber kanallarini izleyen herkes vaakif
olabilir artik.
Düzce ölcegine donecek olursak Düzce'de kopan
firtinalar eminim Türkiye'de Kafkas disporasinin
oldugu her merkezi etkiler, sanirim calismanin burada
baslamasinin da bununla iliskilendirilebilecek bir
mantigi vardir. Musa Abi gibi Düzce'de sevilen bir
kisinin buna önderlik etmesi de yadirganmamali kendisi
bir Adige Milliyetcisi olup halisane milliyetçilik
duygulari ile hareket ettigi kendisinin marjeye ve
diger forumlara astigi yazilarda hissedilmekle
birlikte fikri dünyamiza kazinan bazi konusmalar ve
satir aralarinda geçen bazi yazilar bunun böyle
olmadigi konusunda da bizi düsünmeye sevk ediyor.
(Musa Abi! sen interneti birak bizimle konus Düzceyle
konus biz seni Circassiancanada yada Marjede görmeye
baslarsak bu Düzce gençliginden tam koptugunun
nisanesidir ki gelismelerde onu gösteriyor. Sana
bicilen misyona raziysan söyleyecek bir seyimiz yok.)
Konu artik acik acik her yerde konusulduguna gore
benimde kronolojik olarak Düzce'de yapilanlarla ilgili
soyleyeceklerim var yanlisa yanlis dogruya dogru......
1-15 yildir Dernek faaliyetleri içerisinde olan birisi
olmama ragmen 2005 yilinda yapilan Olagan Genel
Kurulda isim degisikliginin gundeme geleceginden
tesadüf eseri haberim oldu ve Kongrede de yangindan
mal kacirir bir havada ve oncesinde bu konuda hicbir
altyapi çalismasi yapilmadan degisiklik gündeme
alindi. Bu acele nedendi cevabini bilmiyorum. Aklin
yolu birdir. Bir dernegin ismini degistiriyorsan bir
tartisma ortami yaratir ve buna gore zemin
hazirlarsin. Oyle ki isim degisikliginden Yönetime
talip olanlarin bir bolümünün bile paldir küldür
haberi oldu. Bu Düzce Kuzey Kafkas Kültür Dernegi'ne
yakismayan bir olaydi ve gençler bunun notunu aldilar.
2- Marjeye yazan Hakan Jan Arkadasimla Isim
degisikligi ile ilgili hususlari aylar oncesinde
tartisirken kendisi söyle soyledi. "Bu isim
degisikligini percinlemek icin Abhaz Dernegi ile bir
polemik yasanirsa gor Nejat! dedi. (Hakanda biraz
kahinlik var ileriyi goruyor galiba :-) ) Bir baktik
ki meshur Duzce Abhaz Dernegi'nin yazisi. Yaziyi ben
okumadim ve gormedim ama icerigi ile ilgili Musa
Abi'den bilgi aldim. Dogal olarak kendisinin yasamis
oldugu hayal kirikligini bende bizzat kendisi ile
paylastim. Konu buraya gelmisken tekrar bir polemik
yasanmasini istemem, Abhaz kardeslerimiz ve
büyüklerimiz direkt kendilerini ilgilendiren konularin
böyle acik ortamlarda tartisilmasindan haz etmezler
ama ben kisisel fikrim olarak soyluyorum Düzce Abhaz
Kültür Dernegi'nin ufku acik ve genclerle yukselecek
yeni bir Yonetime ihtiyaci var bu yonetimle daha ileri
gitmeleri mumkun degil. Bu yazisma ve gelisen
olaylarin daha genis ayrintilari ile ilgili benim
bilgim yok ama yasanan calkantilar (Ankara Derneginde
düzenlenen bir konferansi Internet üzerinden izledim
ve sok oldum. Konu Abhazya idi ama Düzceden baska bir
sey konusulmadi ve Hatta duyduguma göre Baglarbasi
Derneginde de bu gundem maddesi olmus.Ne kadar
enteresan degil mi ) gosteriyor ki bu konudan haberi
olmayan kimse kalmamis. Böyle bir yazi polemiginin
Dernegin isminin degistirilmesi tartismalarinda bir
koz olarak kullanilmasi da insanin dogasi geregi
normal gozukuyor. Ki öyle oldugunu da duyuyoruz. Bakin
bu isim degisikligi polemigi ve bu yazi Adige-Abhaz
Kültür Festivali olacak olan bir festivali bir anda
Kuzey Kafkas Kültür Festivaline çevirdi. (Bilgi icin
soylüyorum gecen sene Düzce Kafkas Festivali idi.) Bir
Festivale üc isim ilginc degilmi Biz Düzce olarak
bunlari yasadik iste. Simdi soruyorum festivaller halk
nazarinda ismi ilemi aniliyor yoksa icerigi ve yapilan
güzelliklerlemi benim sahsi kanaatim bunlar ufak
hesaplar.
3- Yonetim Kurulu Baskanimiz pek cok toplantida bu
isim degisikligi ile ilgili sebepleri siralarken
bizlere hep sunlari soyledi.(Düzceden yazilan bir
maildede var.) Kafkasyadan gelen konuklarimiz Kafkas
ne oluyor biz Adige Dernegi ismini gormek istiyoruz.
Abazalarin dernegi var bizimde olmasi lazim. Kartsa ve
Inegolde Kafkas festivali yapiliyor.(Bu vakalara gülüp
geçiyorum Kafkasyali kim Kim kendine Kafkasyaliyiz
diyor. Bu sorunun cevabi için fazla düsünmeye gerek
yok. Türkmenistanmis, Azerbeycanmis, Ermenistanmis...
güldürmeyin Kafkas ardindan ötesinden
bahsetmiyoruz..Allahaskina Böyle propaganda
bilgisizlik dalaleti yada maksatli. Kafkasyali biziz
biziz...........) Kendi adimizla varolmaliyiz vb. sebepler
ileri sürdü. Ama gencleri en yaralayani ise dostum
Hakan Jan'in mailindede ifade ettigi gibi
"Adige'liginizden Utaniyormusunuz?" lafi oldu bu laf
dernek genclerini cok yaralamistir. Bu gençlere
dernekçi olduklari için bizden insanlar ve yabancilar
tarafindan "Bu çocuklarda ne kadar Adige milliyetçisi
isleri güçleri Adigelik" yakistsrmass yapilirken sen
gel gençlerin Adigeliklerine bu lafi söyle olacak sey
degil. Bazi maillerde ifade edildiði gibi Kafkas
Kültür derneklerindeki hiçbir Adige Adigeligini
unutmuyor aksine bu kimligi kazaniyor bunu ulu orta
iddia edenler iddialarinin dayanaklarini örneklerle
sunsunlar benim bakis acim tarafindan verebilecegim
(kimliklerini kazandiklarýna dair) onlarca örnek var.
Dernek isimlerinin degistirilmesi tartismasinda ortaya
konan nedenlerin hepsi havada kalmakta. Kafkasya'dan
koparilan Kafkas Diasporasinin büyük çogunlugu Adige
olup pek çok Kafkasya meselesinde diasporaya hamilik
yapan bir yapisi vardir ve iddia edildigi gibi bu
misyonu hicbir zaman kendi meselelerini gormemesine
neden teskil etmemistir. Bunu zaaf olarak dile
getirenler derneklerde olusturduklari basiretsiz
yönetimlere bahane bulsunlar. Iyi ve güzel bir sey
yapilmak istendi de gençler neye karsi cikti. Gençlere
faaliyet alanlari ve olanak yaratma, sonrada
gençlerden hesap sor, yok Çeçen meselesi ile
ilgileniyorlarmis, Anavatana ilgi duymuyorlarmis vs
vs.. bunun nedenlerini bu isim degisikligini gündeme
getirenler kendilerinde arasinlar. Is yapmak
istediklerinde kimse önlerine engel olmuyor. Düzce
Kuzey Kafkas Kültür Dernegi 30 yillik dernek bir tane
yazili yayini yok. Kendi kültürünü ve Düzceli
Çerkesleri anlatan. Düzce-Maikop kardes sehir projesi
yillardir sürümceme de gençler olarak bunun için
yirtiniyoruz ama müstesna birkaçi hariç büyükler
nerede? Kafkasyaya 7 kere 10 kere gidiliyorsa bir
gidiste de bu isi halledin de ayaklari saglam yere
basan bir kültür köprüsü kurulsun. Herhalde buna kimse
mani olmaz. Isim degisikligine uydurulan bu kiliflari
gençler siddetle red ediyor. Elinizi tasin altina
böyle isim, cisim meselelerinde degil toplumuza bir
adim daha attiracak projelerde koyun, Düzce Kuzey
Kafkas Kültür Dernegi bünyesinde "Adige Kültür
Dökümanlarinin Derlenmesi Komisyonu" yada "Adige
Woredleri Derleme ve Müzik Grubu Komisyonu" "Adige
Vatanina Dönüs Komisyonu" kurmaniza bugüne kadar kim
engel oldu soruyorum kim engel oldu? bu meselede
kendinizi isimle cisimle tüketiyorsunuz. Özellikle
Musa Agabeymiz için bunu söylemek istiyorum.
4- Cecen Drami her akli selim insanimiz için kanayan
bir yaradir. Alper arkadasimiza gonderilen mailde
Cecenlerle ilgili ifade edilen görüsler bir muamma
olmayip bende bunlari sadece Düzcede degil Türkiye'nin
pek çok yerinde ve marje de duydum. Isim degisikligi
ile kazanilacak kazanimlardan bir tanesinin de bunu bu
sekilde ifade edenlerin bir zaferi olacagi muhakkaktir
ama gorünen o dur ki kendi cevreme baktigimda bu
sekilde düsünen insan sayisi bir elin parmaklarini
gecmemektedir. Mesele bu bir elin parmaklarini
geçmeyenler hangi hesaplarla bu þekilde düsünmekteler
umarim bunuda kendileri aciklarlar. Çeçen Halkinin
bagrina düsen her ates günümüz gençligininde bagrina
düsüyor bundan rahatsiz olmak anlamsiz. Bu insani,
cografi ve kültürel bir yansima bunu reddederek ne
kazanabiliriz.Dügünlerde Cecen, Lezginka oynanmamasi
ile telkinler bir muamma olmayip onemsenmemeli ama
Yarin Dernekler Adige Dernegi oldugunda o çati altinda
yasaklanmasi garip karsilanmamali :-)) (Buda benim
komplo teorim birkac yerde okumustum. O da olmaz
herhalde artik.)
5- Son olarak soylemek istedigim su; Hakan Jan'inda
ifade ettigi gibi isim degisikligi'nin gerekceleri ve
eger olacaksa degistirilecek olan ismin bize neler
getirecegi ile ilgili bir aciklamaya ihtiyacimiz var.
Yalniz bu aciklama yukarida nerden tutsan elimizde
kalan doneleri içermemeli.
Sahsi görüsüm olarak Düzce ölceginde isim degisikligi
artisi olan hicbir gelismeye yol acmayacak genclerle
yapmis oldugum birebir görüsmelerimde bunu aldim bu
degisiklik bilakis Düzce'yi geriye götürecektir. Illa
isim degisecek yada git öte deniyorsa 7 kisi bir araya
geldiginde Dernek kurabiliyor.... Düzce'nin
Derneklerini arttirmaya degil gencleri arttirmaya
ihtiyaci var (Yeni bir gelisme: yüksek ihtimalle Eylül
ayi içinde Düzce'de Abazalar tarafindan yeni bir
dernek kurulacak.) ve buna göre plan yapmak her
Düzcelinin ödevi. Artik gorünen odur ki tüm Türkiye
Diasporasina mal olan bu konunun Düzce Dernegi'nin de
üyesi olduðu Kafkas Federasyonun da gündem yapilmasi
yerinde olur. Yalniz Federasyonumuz "Derneklerimizde
Adige-Abhazlar disindakilerin bizim icin Türkten,
Araptan farki yoktur." Anlayisina sahip bir
Federasyonumuzsa zaten bunu tartismanin da bir anlami
yok.
SELAM VE SAYGILARIMLA
NEJAT OZSOY
Etiketler:
adige dernekleri