Notice: Undefined variable: db in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6

Warning: mysqli_query() expects parameter 1 to be mysqli, null given in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6




Öte yandan, Slav Birliği tarafından Adige'nin statüsünün kaldırılarak Krasnodar'a bağlanmasına yönelik bir imza kampanyası başlatıldı. Buna karşılık Çerkes Kongresi, Slavlar Birliği'nin bu girişiminin etkisini kırmak için uluslararası örgütlere ve Rusya Devlet Başkanı V. Putin'e Adige Ö.C'nin statüsünün korunması çağrısı yaptı. Komünist Parti ise H. Şovmen'in ikinci kez Cumhurbaşkanı seçilmesini engellemek için RF Devlet Başkanı V. Putin ve RF Güney Federal Bölgeler Özel Temsilcisi Dmitri Kozak'a başvuruda bulundu. Şovmen'in Devlet Başkanlığı seçimlerinde aday olmaması için imza kampanyası da başlatan Komünist Partisi Adige Şubesi Başkanı Grigori Senin, V.Putin'e gönderilen dilekçede 19 milletvekilinin imzasının yer aldığını ifade etti.

Şovmen'in ikinci kez Devlet Başkanlığı'na aday olup olmaması ise Putin ve Kozak'la yapılacak görüşmeler sonucunda önümüzdeki günlerde netleşecek. Bu gelişmeler, bölgedeki siyasi çevrelerde Adige'deki siyasi atmosferin önümüzdeki süreçte daha da gerileceğinin işaretleri olarak yorumlanıyor.

Bilindiği gibi Adigeler, şu an Adige Cumhuriyeti nüfusunun % 23'ünü oluşturuyorlar. Krasnodar bölgesiyle birleşmeleri halinde ise bu oran % 3'e düşecek. Bu uygulamaları planlı bir soykırım ya da kültürel asimilasyon politikası olarak nitelendiren Adigeler, Avrupa Konseyi'ne başvuruda bulundular.

Rusya'yı oluşturan bölgelerin birleştirilmesi konusu konuşulmaya bugün başlanmış değil.
2006 yılı içerisinde Krasnoyarsk Kray'ı ile Taymir ve Evenkiysk otonom çevrelerinin birleştirilmesi üzerine yapılan referandumda bölge halkının çoğunluğu birleşmeden yana oyunu verdi. Adige üzerinde oynanan oyunların amacı da aynı. Adige Rusya'nın ayrı bir birimi olarak yaşatılmak istenmiyor.

Hazret Şovmen çoğu beyanatında Adige'nin Rusya Federasyonu'nun doğrudan bir birimi olarak kalması için çalıştığını belirtti. Adige Xase ve Dünya Çerkes Birliği de Şovmen'i destekleyerek, Adige'nin statüsünün korunması çalışmalarının öncelikle sivil toplum kuruluşlarınca yapılması gerektiğini, ancak bu kuruluşların devlet organları ile işbirliği yapmalarının zorunlu olduğunu dile getiriyorlar. İlçe ve kent yöneticileri de yaptıkları konuşmalarda, bölgelerindeki insanların Adige'nin Kray ile birleşmesi konusunun tartışmaya bile açılmaması gerektiğini, bu konuda bir referandum yapıldığı takdirde de bölge halkının Adige'in varlığından yana oylarını vereceklerine inandıklarını, bölgede çoğunluğu oluşturan Rusların bile bu birleşmeyi istemediğini kaydediyorlar. Adige diasporası da birleşmeye karşı olduğunu her fırsatta dile getiriyor ve Başkan Şovmen'in bu konudaki politikasını destekliyorlar.

Bu gelişmeler ışığında, Adige Özerk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 15. yıldönümü dolayısıyla, 29 Eylül 2006 tarihinde Başkent Maykop'ta Cumhuriyet içinde yaşayan çeşitli etnik grupları temsil eden dernek, birlik ve grup temsilcilerinin katıldığı bir toplantı yapıldı. Milli Enformasyon Komitesi Başkanı Ruslan Yemij tarafından organize edilen toplantıya Barış Birliği, Adige Hase, Rusya Ermeni Birliği Adige Şubesi, Rus Almanları Birliği "Vozrojdeniye", Yunanlı "Argo" grubu, Tatar "Dostluk" grubu, Çerkes Kongresi ve Kazakların temsilcileri katıldı. Toplantıda genel olarak Adige Ö.C'nin Krasnodar ile birleşmesinin kabul edilemeyeceği vurgulandı. Ayrıca, ülkenin lağvedilmesine yönelik yapılan çağrıların uluslararası hukuk normunun ihlali anlamına geldiği, Adige Ö.C'nin uluslararası hukukun bir parçası olduğu, Rusya Federasyonu'nun üniterleştirme yolundaki adımlarının çıkmaz bir yola gittiği şeklinde bir açıklama yapıldı.

RF Devlet Başkanı V. Putin, Adige Ö.C'de artan gerilim üzerine Güney Federal Bölgeler Özel Temsilcisi Kozak'ı Ekim 2006'da başkent Maykop'a gönderdi. Kozak'ın ziyareti sırasında Çerkes Kongresi başta olmak üzere sivil toplum örgütleri, Birleşik Rusya ve Komünist Partisi'nin Adige Şube Başkanları, devlet ve yasama organlarının başkanları ve Adige aydınları ile bir araya geldi.
Kozak, Adige siyasetinde ortaya çıkan kriz konuları ve Cumhurbaşkanı adayları üzerinde bazı görüşmeler yaptı.

Yapılan görüşmeler akabinde D.Kozak "Görüşmeler sırasında Cumhuriyet'teki gelişmeleri değerlendirdikleri, Cumhuriyet'in gelişmesi için etkili bir yönetimin gerekli olduğu, Adige ve Krasnodar'ın birleştirilmesi meselesinin anlamsız bir şekilde tartışılmaya devam edildiği" şeklinde bir açıklamada bulundu.

03 Ekim 2006 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı adayları ile ilgili toplantı neticesinde ise; Devlet Başkanı Hazret Şovmen, Maykop Devlet Teknoloji Üniversitesi Rektörü Aslan Thakuşinov, Parlamento Başkanı Ruslan Hacıbiyekov, eski Başbakan Muharbi Tharkahov, Ayteç Bijev, Adam Tleuj ve Ruslan Haşir olmak üzere toplam yedi adayın ismi belirlendi. Bölge siyasi çevreleri arasında V.Putin tarafından desteklenen H. Şovmen'in ardından Cumhurbaşkanı olabilecek en güçlü adayın sivil toplum örgütleri tarafından da desteklenen Aslan Thakuşinov olduğu konuşuluyor.

Öte yandan, Adige'nin Cumhuriyet statüsünü feshedip Krasnodar'a bağlanması emelleri yüzünden Adigeler tarafından sevilmeyen Dmitri Kozak'ın Devlet Başkanı aday listesini oluşturmak için Maykop'ta yaptığı toplantı tartışmalara yol açtı. Toplantı, sadece Adigelere karşı saygısızlık olarak değil, aynı zamanda provokasyon olarak nitelendirildi.

RF Devlet Başkanı'nın 20 Eylül 2006 tarihli kararıyla Güney Federal Bölgesi'nde suçun ve buna neden olan unsurların ortadan kaldırılması için öneriler geliştirmenin yanısıra maliye ve bütçe politikalarının iyileştirilmesine yönelik tekliflerde bulunmak amacıyla kurulan "Güney Federal Bölgesi'nin Sosyal ve Ekonomik Kalkınması Komisyonu" Başkanlığı'na da Dimitri Kozak getirildi. Komisyonun Güney Federal Bölgesi'ndeki federe birimlere tahsis edilecek federal fonları denetleyeceği ve federal hükümetin sosyal ve ekonomik politikalarının uygulanmasını temin edeceği kaydedilerek; bu yetkilerin Kozak'a federe birimler üzerinde daha fazla güç sağlayacağı belirtiliyor. Komisyonun daha önce kurulmasının hedeflenmiş olduğu, ancak federe birimlerin isteksizliğinin gecikmeye yol açtığı da ifade ediliyor. Ayrıca, sözkonusu komisyonun teşkil edilmesiyle birlikte, Kozak'ın RF'deki diğer federal bölge temsilcilerinin sahip olmadığı geniş yetkilere de kavuştuğuna işaret ediliyor.

Adigey'in Krasnodar'a bağlanma projesi bir nabız yoklama niteliği taşıyor. Bunun ardından diğer cumhuriyetlerin statülerinin de ortadan kaldırılması ve üniter bir Rusya söyleminin dile gelmesi bekleniyor.

Tüm bunlara karşın, Adige'nin statüsü konusunun Kuzey Kafkasya'da ciddi etnik çatışmalara sebep olabileceği ifade ediliyor. Ancak, çağdaş gerçekler, halkların kollektif haklarına riayet etmeyi gerektiriyor.




Naciye Saraç
Global Yorum İnternet Dergisi
nsarac@globalyorum.com

Etiketler:
adige sonu ne olacak?