En son yaziniza da deginmeden evvel, onceki yazilarinizda ben de pek cok soru isareti birakan yorumlariniza donmek istiyorum. Zaten yazdiklarinizi takip etme sebebim bu, acikcasi. Anlamaya calisiyorum, ama pek mumkun degil...
Ilkin tanimlamalardan bahsedelim, cunku sizin "anavatan" tanimlamanizi ben anlayamadim. Anavatan Adigey midir? Rusya mi Tarihsel topraklarimizin butunu mu Yada o anavatandaki denilen devletcikler fesh edilince nereye anavatan diyecegiz? Kisaca vatan nedir? Tas, toprak, su degil heralde. Ulusal iradenizin olmadigi bir yer vatan oluyor mu Cerkeslerin vatani Turkiye diyebilirmiyiz? Yada Rusya? Yada Adigey, KBR, KCR, vs.
Diyeceksiniz ki "ulusal irade nasil yok! Haricten buradakilerin tercihlerine saygisizlik etmeyin!" Tamam etmeyelim de, siz de tarihimize, atalarimiza saygisizlik etmeyin.
Ben bir kac tanimlama yapayim bu sozlerimin ustune, kendi dusuncelerimdir... tuylerinizi diken diken mi eder, hosunuza mi gider bilemiyorum.
· Kafkasya isgal altindadir. 19. yy sonundan bu yana kisa aralikli ve kismi donemler haric bu isgal devam etmektedir.
· Isgal ve surgun sonrasi, isgalci guc kolonizasyon yolu ile demografik yapiyi kokunden degistirmistir.
· Isgalci guc, surgunden yaklasik yarim asir sonra kabuk degistirmistir. Degisimin sancilari surerken meydana gelen kismi boslukta, ulusal mucadele nefes almis, ancak silah ve baski yoluyla tekrar zapt edilmis, isgalci guc inisiyatifinde idari bolgeler (Dagli Sovyeti'nden baslarsak, cesitli ozerk/muhtar bolgeler, cumhuriyetler, eyaletler, vs sayabiliriz) kurulmus bu bolgelerin siyasal ve idari yapilarinda bir takim degisikliklerle beraber gunumuze gelinmistir.
Bu tanimlara bilmiyorum bir itiraziniz varmi (ben oldugunu tahmin ediyorum) ama her biriyle ilgili bir cok okumalarinizin oldugunu zannederim.
Bu surecleri yasamis bir cografyada ve tepenizde Rusya gibi bir devlet varken, Kafkasyali ve hatta Rus halklarinin iradesini yansitabilmesi benim gorgum, bilgim ve tahminlerime gore oldukca guctur. Bu guclukleri goze alarak cesurca mucadele eden insanlarin baslarina neler geldigini hep beraber izliyoruz. Son olarak Politkovskaya' nin katledilmesi, beni en az Mashadov'un ki kadar uzmustur. Velhasil bu insanlar ve bircok benzerleri onurlariyla mucadele vermisler ve olmuslerdir. Olumu goze almak her insanin harci degildir elbette.
Biraz daha ortalama insanlardan bahsedelim. Herkes kahraman olamaz, ancak bu mucadeleye engel degil. Gecenlerde bir yazinizda sunu soyluyorsunuz mealen, "Surgunumsuler 450. yil kutlamalariyla ilgili yorum hakkina sahip degildir. Diasporada dogmus ve donus yapmis kisiler ise geri planda kalmali (vatandaslik almis olsa dahi), anavatan bekcilerine oncelik tanimalidir."
Iki sorum var, bu sesini kismaya calistiginiz vatandas neden donmus Kafkasya'ya? Birakin cerkesligi bir kenara, neden aldigi pasaportun ona verdigi haklari bile cok goruyorsunuz? Evet bu haklar Rusya'da bile var. Yada siz neden dondunuz? Amaciniz sadece orada olmek mi Ona da saygim var ama mutlaka bir motivasyonunuz vardi? Nedir bu cok merak ediyorum? Yani toplumsal yanini soruyorum?. Ailevi, kisisel tercihleriniz beni ilgilendirmiyor.
Ikincisi bu 450. yil kutlamalari sizin kaniniza dokunmuyor mu Neyin kutlamasi bu? Subvansiyonlar artsin diye mi dedelerinin kemiklerini sizlatacak anavatan bekcileri? Yanlis anlamayin Kafkasyada yasayanlari genellemiyorum. Sizin bahsettiginiz bekcileri diyorum? Kimin devletini bekliyorlar? Yukarda yazdim tanimlari. Oyle bir devlet yok, oyle bir anavatan yok. Mevcut olmayan seyler ustune paradigma kurulamaz. Kimse Adigey'e veya Kaberdey'e veya bir baska muhtariyete aidiyet hisleriyle bagli degil. Biz, surgunumsuler, Kafkas diasporasiyiz, ve yahut ayirirsak Adige, Abhaz, Cecen, Oset, vs diasporasiyiz. Ama Adigey, KBR, KCR, diasporasi degiliz. Rus diasporasi hic degiliz. Diaspora'nin turkce karsiligi kopuntudur. Yani ana govdeden kopandir. Bizler ne Adigey'den ne diger cumhuriyetlerden kopmadik degilmi
(Sonradan kopanlar yok degil gerci, 13 bin Adigey vatandasi kopmus ornegin. Rusya'da biyerlerde yasiyorlar. Kimisi Almanyalara gelmis, multeci olarak..yada okumak icin.)
Diaspora'nin rolu ve anavatan Kafkasya ile iliskilerine gecmeden once sunu soyleyelim: Genellikle surgun yasamis halklarin diasporalari, kendi topraginda kalan halkindan daha hircin olabilmektedir. Ermeni ve Yahudi orneklerinde bunu gorebiliriz. Ancak ne Ermeni diasporasi (Ermenistan nufusunun yaklasik 5 katidir) ne de Yahudi diasporasi, Ermenistan'in ve Israil'in devlet olarak aldigi kararlara mudahale etme sansina sahip degildir. En azindan mudahaleyi fikir alisverisi ve destek olma/olmama duzeyine indirebilmelidirler . Keza ideal Anavatan-Diaspora iliskisi bu sekilde tanimlaniyor. Tabi bu tanimin gecerliligini onemli bir kriter sagliyor. "Taniniyor olmak" yada "gunumuz manasinda bagimsizlik" baska bir degisle asgari iradesini kendi topraginda gosterebiliyor olmak. Kafkasya ozelinde, tarihsel surecten gunumuze bu tip bir irade hangi donemde ve hangi odaklarca yansitilabildi acaba. Yerel nufusu kimi bolgelerde %20 lere indirilmis, kimi bolgeleri yarim asirda bir etnik temizlige maruz kalmis bir cografyada ve gunumuz Rusya'si da dahil bu tarz bir hegomonya icerisinde sizin bahsettiginiz "bekcilik" pek de irade gosteriyor diyemeyiz. Ancak zorunluluklardan bahsedebilirsiniz ki bunu anlamakta gucluk cekenler heralde daha az olur. Yani Kafkasyada yasayan insanlarin bagimsiz olma zorunlulugu olmadigi gibi kimsenin oradaki idari birimlerden icazet alma zorunlulugu yok. Bu demek degildir ki kavga edecegiz. Herkes kendi ortaklasabildigi gruplari ve insanlari seciyor, ve sececektir.
Hazir laf Rusya'ya gelmisken, vatandasi oldugunuz devleti bu sartlar altinda savunmaya calismaniz beni ayri bir dehsete sevkediyor. Hani su Turkiye'de "TC'nin Bekasi" ndan baska kafasindan birsey gecmeyen Cerkesler varya. Onlari animsadim nedense. Asagidaki sizin dusunceniz:
"RF'nin dagilmasi, Adigelerin sonu olacak diye korkuyorum" (Ben de tam tersinden korkuyorum. 250 bin insani gozumuzun onunde coluk cocuk demeden katleden bir rejimin ortadan kalkmasi, sadece Adigelerin degil tum insanligin yararinadir. )
Son yaziniza ve Birlesik Kafkasya fobinize iliskin fikirlerimi daha sonra paylasmak isterim.
Shotxej,
Shumaf Sencer
Marje

Etiketler:
merhabalar sayin hatam ve anzor keref agabey