AB ile ABD'nin Sırbistan'a yedirmek istediği 'yalancı Kosova dolması' şöyle bir şey: Kosova kendi kendini yöneten, bir anayasası, bayrağı, milli marşı, kendi güvenlik güçleri bulunan, uluslararası anlaşmaları imzalama yetkisiyle de donatılmış bir yönetime sahip olacak. BM, IMF, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlara üyelik hakkı da bulunacak. Gel gör ki, bunu adı 'bağımsızlık' olmayacak. Ama Ahtisaari kendince önlemler de ortaya koymuş. Efendim, 'çok etnili demokratik Kosova'da 2 milyonluk nüfusun bugün artık topu topu 200 binini oluşturur hale gelmiş Sırp nüfus, azınlık haklarıyla korunacak. Ortodoks kültür ve tarih mirası da öyle... Sırbistan'ın haritası alenen yeniden çizilmeye çalışılıyor, ama Sırbistan'ın egemenlik hakkı, toprak bütünlüğü filan mevzu bahis edilmeden... Nitekim Kosova Başbakanı Agim Ceku'nun, "Plan Kosova'yı bağımsız ve egemen bir ülke olarak niteliyor" tespiti boşuna değil.
Uluslararası anlaşmalar, ülkelerin egemenlik haklarını garanti altına alan BM Şartı filan yürürlükte durduğundan, haliyle uluslararası basın geçen cuma Ahtisaari Planı'nı sunarken epeyce zorlandı. 'Bağımsız devlet yolunda adım', 'Bağımsız devletin yolu açıldı', 'Bağımsızlık demiyor ama...' gibi açıklama çabalarının yanında, 'bölgesel bağımsızlık' diye bir ifade kullanıverdiler. 'Bölgesel bağımsızlık'! Pek tuhaf bulabilir, yahut yıllardır ayrılıkçı emellere deva olan özerklik ne güne duruyor diyebilirsiniz. Ahtisaari Planı mart sonunda BM Güvenlik Konseyi'ne sunulduğunda, olur da Rusya, Slav kardeşliğini feda edip geçit verirse, nur topu gibi bir Kosova dünyaya gelecek. Ve Sırplar, 14. yüzyılda Sırp imparatorluğunun doğum yeri, Ortodoks mirasın sembolü olan, ülkenin 'Kudüs'ü görülen Kosova'dan AB üyeliğinin yüzü suyu hürmetine feragat ederse, sorun kalmayacak. Sırplar zamanla nüfus çoğunluğunu yitirdiğinden ve bugün Kosova'nın yüzde 90'ı Arnavut olduğundan, 'kendi kaderini tayin hakkı' devreye girecek. 1999'daki NATO müdahalesinden beri zaten BM'nin yönettiği Kosova, yarın öbür gün referandum yapıp alenen bağımsızlık ilan ettiğinde, kimseye söz düşmeyecek. Tabii Kosova'nın kuzeyinde yaşayan ve Priştine'nin hâkimiyetini katiyen kabul etmeyen Sırp nüfus büyük başağrısı. Kim bilir, belki bu başağrısını Kosovalı Sırplara da 'bölgesel bağımsızlık' vererek çözerler. Ne de olsa, eski Yugoslavya'nın unsurlarının birer birer egemenliklerini elde etmeleri, 21. yüzyılın 'kendi kaderini tayin hakkı'nın barışçıl örnekleri sayılıyor.
Yine de Kosova Planı'yla Batılıların içine bir kor düşmüyor değil. Hemen akıllarına, Batı'ya yanaşanların iktidarda bulunduğu Gürcistan'ın Rusya'ya meyleden özerk bölgeleri Abhazya ile Güney Osetya, sonra Moldova'nın Transdinyester'i geldi. Ya Moskova da bu bölgeler için 'bölgesel bağımsızlık' filan istemeye kalkarsa... Ama daha ötesi var. Misal, Britanya'da 'Ya bizimle 300 yıldır birlik anlaşması bulunan İskoçlar da Kosova gibi olmak isterse' tartışması başladı. Peki, ya özerk bölgeleri Bask ve Katalonya'yla barışçı birliktelik peşindeki İspanya ya da AB üyesi olduğundan KKTC yarası hiç kaşınmayan 'Kıbrıs Cumhuriyeti'? Hatta yarın öbür gün Amerika'nın Hispaniklerin yaşadığı, İspanyolcanın konuşulduğu New Mexico ya da Florida gibi eyaletleri de benzer talepler dile getirirse... Kim bilir, belki de Batı'nın 21. yüzyıl için projesi 'bölgesel bağımsızlıklar' platformudur.
Ceyda Karan

Etiketler:
kosova abhaz