Putin'in pazar günü başlayan Ortadoğu gezisinin ilk durağı Suudi Arabistan. Riyad Havaalanı'nda bizzat Kral Abdullah tarafından karşılanan Putin'in Kral ile Arap-İsrail ihtilafı, İran'ın nükleer programı, Irak'ın bugünü ve geleceği gibi önemli siyasi konuları ele alması ve iki ülke arasında 2003 yılından bu yana gelişen ticaret ve enerji alanındaki işbirliğine yeni unsurlar ilave etmeye çaba göstermesi bekleniyor.

Bu unsurların arasında teknik, eğitim ve bilimsel alanlarda yeni işbirliği imkânları öne çıkarken askerialanda da Rus liderin Suudilere birtakım Rus silahlarını satmayı gündeme getireceği, özellikle de yeni model T-90C tanklarını satmaya çalışacağı gelen haberler arasında yer alıyor. Nitekim Federasyon Konseyi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Mihail Margelov da bu haberi doğrulayarak Rusya'nın Suudilere bu tankları satma konusunda umutlu olduğunu söylemiş bulunuyor.

Ekonomik, ticari, teknik ve askerikonular bir yana, Rusya, dünya petrol piyasasının teşekkülü bakımından da Suudilerle yakın ve sıkı işbirliğine sahip olmak zorunda; zira petrol fiyatlarının teşekkülünde Suudi faktörü çok önemli. Son yıllarda yüksek seviyede seyreden petrol fiyatları sebebiyle zenginleşen, büyüyen Rusya, bu fiyatların belli bir seviyenin altına inmemesini sağlamak için Suudilerle birlikte hareket etmek durumunda. Bu da, son dönemde iki ülke arasındaki en önemli işbirliği konusu olarak ortaya çıkmış bulunuyor.

Bu zorunlu işbirliğine ek olarak Rusya ve Suudi Arabistan 2004 yılından bu yana petrol ve doğalgaz alanlarında ortak projeler üzerinde de çalışıyorlar zaten. Nitekim bu çerçevede Suudi hükümeti Rusya'nın en büyük petrol şirketlerinden Lukoil'e 'A Bölgesi' diye anılan dünyanın en büyük petrol rezervlerinin bulunduğu Gavar bölgesi içinde yer alan bir sahada petrol ve doğalgaz arama ve sondaj faaliyetleri için izin vermiş bulunuyor.

Putin'in gezisinin diğer durağı Katar'a gelince; bu ülke de doğalgaz bakımından Rusya için çok önemli bir ülke. Dünyanın Rusya ve İran'dan sonra üçüncü büyük doğalgaz üreticisi olan Katar'da, Putin son dönemde ortaya atılan doğalgazda OPEC benzeri bir kartel konusunu muhtemelen bir şekilde gündeme getirecek.

İran'ın geçen ay bu doğalgaz karteli fikrini ortaya atmasından sonra bunu 'ilginç bulduğunu, üzerinde düşüneceğini' açıkça söyleyen Putin, Katar lideri Şeyh Hamad Halife el Tani ile bu kartel konusunu konuşacak ve onun bu konudaki fikirlerini alacak.

Putin'in Katar'ı ziyareti esasen iki ülke arasında 2004 yılında bozulan ilişkilerin tamir edilmiş olduğu anlamını da taşıyor: Hatırlanacağı gibi, Katar'ın başkenti Doha'da sürgünde yaşayan Çeçen liderlerden eski cumhurbaşkanı Selimhan Yandarbiyev, cipinin altında patlatılan bomba sonucu 13 Şubat 2004 günü menfur bir suikasta kurban gitmiş, Katar güvenlik yetkilileri bu suikastın failleri olarak iki Rus ajanı tutuklamış ve yargılamışlardı. Yargılamada bu iki ajan suçlu bulunmuş; ama Rusya'nın baskısı sonucu bu iki ajan cezalarını bir Rus hapishanesinde çekmek üzere Rusya'ya iade edilmişlerdi. Putin'in ziyaretiyle işte bu olumsuz safha da geride bırakılmış oluyor anlaşılan.

Suudi Arabistan ve Katar'dan sonra Putin'in Ürdün ziyareti ise herhalde en çok bölgesel siyasi konuların karşılıklı olarak ele alınacağı bir fırsat olacak, o kadar...

Putin, Ortadoğu gezisiyle hem Amerika'nın geleneksel olarak hâkim olduğu bölgeye Rus unsurunu dâhil etmiş hem de enerji alanında yeni hamleler yapmış oluyor kısacası...

FİKRET ERTAN Zaman

Nartajans'ın Notu: Putin beraberinde Adigey Cumhurbaşkanı Aslan Tkhakushinov, Inguşetya Cumhurbaşkanı Murat Zyazikov, Kabertey Balkar Cumhurbaşkanı Arsen Kanokov'u da ürdüne götürdü.Cumhurbaşkanı Ürdün Kafkas diasporası liderleriyle görüşmelerde bulunacak..

Etiketler:
putin ortadoğu