CERKESCE NEDEN UNUTULUYOR
Cerkesce neden unutuluyor?
Diasporada ve hatta Kafkasya da neden anadil unutuldu ve unutuluyor? Bu soruyu kendimize pek sormuyoruz. Halbu ki bu soruyu kendimize sorarsak ve sağlıklı cevap bulabilirsek Alfabe üzerine tartışmaların da gereksiz olduğunu çok çabuk anlıyacağız.
Aslýnda bir adiğe olarak 21. yy da ne sebeple olursa olsun, latin, kiril yada arapça harflerle yazıp yazmama tartışmalarını yapmaktan utanıyorum.
01-05-2004 - 5 kez okundu
Cerkesce neden unutuluyor?
Diasporada ve hatta Kafkasya da neden anadil unutuldu ve unutuluyor? Bu soruyu kendimize pek sormuyoruz. Halbu ki bu soruyu kendimize sorarsak ve saðlýklý cevap bulabilirsek Alfabe üzerine tartýþmalarýn da gereksiz olduðunu çok çabuk anlýyacaðýz.
Aslýnda biý adýðe olarak 21. yy da ne sebeple olursa olsun, latin, kiril yada arapça harflerle yazýp yazmama tartýþmalarýný yapmaktan utanýyorum.
Anadilimizi unuttuðumuza utanýyorum. Bizi hiç bir devlet, -TC de kýsa bir dönem haricinde- zorlamadý dilinizi unutun, konuþmayýn diyerek. Kýsa dönemdekä baský ters etki yaparak, dilimizi ve kendämäyä daha iyi muhafaza ettik. TC nin 1950 lerden sonra tek partili döneme geçmesiyle birlikte asimilasyonda hýz almaya baþladý.
Suriye ve Ürdün'de de hemen hemen baský görmemelerine raðmen dil unutulmuþtur. O halde baský dili unutturdu gibi teorilerin geçersiz olduðunu görüyoruz.
Kentleþme süreci ile birlikte kentlerde dil anlaþma özelliðini yitirince dil asimilasyonu hýzlanýrken kýrsal alanlarda dil çok daha yavaþ yok olmaya baþlamýþtýr. O halde anlaþma ve günlük ihtiyaçlar dilin varlýðýna yada yok olmasýnda etkinlik kazandýrmaktadýr.
Bunu güncelleþtirecek için Avrupaya gelen göçmen iþci ve iþci çocuklarýný örnek olarak valabiliriz.
Almanyadaki iþci çocukllarýnýn, resmi okullarda türkçe kurslarý, hatta türkçe sýnýflar olmasýna gazeteler, dergiler radyolar sayýsýz TV kanallarý olmasýna raðmen türkçe unutulmakta gerilemektedir. Türkçe anadil deðil yabancý dil haline gelmiþtir.
Almanyanýn verdiði bu sýnýrsýz olanaklara raðmen türkçe unutulduðuna göre acaba TC de bizler çarký geri döndürebilecek miyýz acaba? Hangi kadroyla, hangi ekonomik imkanlarla söyler misiniz? (Hangi sorularýný dahada çoðaltabiliriz.)
Güncel Avrupa gerçeðinden hareketle sayýn arkadaþlar kendinizi kandýrýn amma lütfen bizleri kandýrmayýn.
Latin harflerinin sihirli bir deynek gibi problemleri çözeceðine inananlar varsa yanýlýyorrlar.
TC de türkçe uyumlu, arap devletlerinde ingilizce yada arapça uyumlu alfabelerimiz mi olacak?
TC de hangi diyalektlere göre alfabe hazýrlanacak? Kimler hangi dil bilimcileriniz hazýrlayacak? Þahsen ben dil bilmiyle (alfabe hazýrlayan arkadaþlara bakarak) az çok germanist olarak tanýþmýþlýðým olmasýna raðmen, alfabe hazýrlamayý, bilme ve adýge diline yapabileceðim en büyük saygýsýzlýk olarak görüyorum.1
Kafkasyadan üç - birinin dil bilim adamý olduðunu biliniyor- kiþi, Suriyeden bir kiþi , Hollanda dan sayýn biyoloji öðretmeninin iþtirak ettiði bir toplantýyý, beynelmilel toplantý olarak lanse etmek de dilimize karþý gösterilen saygýsýzlýðýn bir iþaretidir. Toplantýya katýlanlarýn iyi niyetlerinden asla þüphe etmiyorum, ancak iyi niyet duygusal bir atýlýmdýr, çözümden çok yeni problemler getirir.
Dilimizin yaygýnlaþmýþ bir alfabesi vardýr. Bu alfabe ile binlerce eser yazýlmýþtýr, okunmakta ve yazýlmaktadýr. Baþarý saðlamýþ olan yazý þeklini deðiþtirmeye kalkanlar baþarý saðlýyamýyacaklar ve kültürümüze en son darbeyi vurmuþ olacaklardýr.
1880 lerden bu yana hazýrlanan alfabelerle kaç edebi eser yazýldý. Sayýn Sefer Ersin Berzeg'in 1967 yýlýnda yayýnladý kitapçýkta Kube Þaban nýn latince alfabesini de beraber vermiþtir. Yine 1970 li yýllarýndan sonra binlrce kiþi kirilce okuyup yazmasýný öðrendiði söylenmekte. Nerede bunlarýn yazdýklarý edebi yapýtlar?Yok yok.
Peki bundan sonrana inanmak çok iyimserliði göstermektedir ki pek deðiþmiyecektir.
Hele sebep olarak gösterilenlerin hepsi tembel öðrencilerin baþarýsýzlýklarýný öðretmenlerin üstüne atmalarýndan baþka bir þey deðildir. Hele hele internet vs . gibi çaðdaþ iletiþim araçlarýný kullanamamak gibi gerekçelerde çok gülünç ve tutarsýzdýr. Ýnternet iletiþim ve enformasyon aracýdýr yoksa bilim edinme ve eðitim-öðretim aracý deðildir.
B. Özbek
1 Hali hazýrda bir alfabe inflasyonu yaþanmaktadýr. misyonarlar, biyoloji öðretmenleri, Fahri hocamýz ve yakýnda kasap ömerde bir alfabe hazýrlarsa þaþmayýn.
Etiketler:
cerkesce neden unutuluyor
KAFKASYA UÇUŞLARI BAŞLADI
KAFDAV YAYINCILIK ESKİŞEHİR KİTAP FUARINDA