MOSKOVA
Rus askerleri tarafından 2000 yılında kaçırılan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Çeçen Shakhid Baysayev'in eşi Rusya'ya karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde açtığı davayı kazandı. The Moscow Times'ın geçtiği habere göre Çeçenistan'ın başkenti Grozni'de savaşın devam ettiği yıllarda Shakhid Baysayev evinden işine giderken kaybolmuştu. Yolda giderken bilinmeyen birileri tarafından götürülen Baysayev'den daha sonra hiç haber alınamamıştı. Mahkeme Rusya'yı, muhtemelen ölmüş olan Baysayev'in eşine tazminat ve mahkeme masrafları bedeli olarak 87 bin dolar ödemeye mahkum etti.

KANIT İŞKENCE GÖRÜNTÜLERİ

Mahkemenin kararında amatör bir kameradan çekilen görüntülerin etkili olduğu belirtiliyor. Görüntülerde yerde yatan Baysayev'in askerler tarafından dövüldüğü ve bilinmeyen bir binadan çıkarılarak araca bindirildiği görülüyor. Olay sonrası yerel yönetime başvuran Bayseyava savcılığın yaptığı incelemelerden bir sonuç alamadığını belirtiyor. Kaybolan Çeçen'in eşi Asmart Baysayeva Rusya'da faaliyette bulunan insan hakları örgütleri aracılığı ile mahkemeye başvurmuştu. Baysayeva'nın avukatı Arsen Sakalov mali tazminatın da önemli olduğunu belirterek, "Bizim en büyük arzumuz yönetimin bu konuda incelemeler başlatması. Bu faili meçhul olayların çözüleceğine inanıyorum" değerlendirmesinde bulundu.

5 BİN ÇEÇEN KAYBOLDU

İnsan hakları örgütleri Çeçenistan'da 1999 yılında başlayan savaştan bu yana 5 binden fazla kayıp olduğunu iddia ediyor. Örgütler kayıplardan Çeçenistan ve Rusya yönetimini sorumlu tutuyor. Mahkeme Scientology Kilisesi'nin Moskova yönetimi aleyhine açtığı davayı da karara bağladı. Kilisenin registrasyonunu yapmadığı için suçlu bulunan şehir yönetimi mahkeme masrafları da dahil olmak üzere 34 bin dolar tazminat ödeyecek.

DAVAYI ÇÖZEN KASET

Shakhid Baysayev 2 Mart 2000 tarihinde Caharkale'de işe giderken ortadan kaybolmuştu. Aynı gün Rus askeri birlikleri Çeçen direnişçilere yönelik bir operasyon düzenlemişti. Birkaç ay sonra bir kişi, Asmart Baysayeva'ya içinde eşinin götürülmeden önce yerde yatarken askerler tarafından tekmelendiğini gösteren bir video kaseti sattı. Ayrıca kasetin yanında kocasının nereye gömüldüğünü gösteren bir de harita vardı. Daha sonra gömüldüğü yerde Shakhid Baysayev'in giyindiği montu anımsatan bir bez parçası bulundu. Kasette Rus askerleri tarafından öldüresiye dövülen Shakhid yerlerde sürüklenerek bir kamyonete bindiriliyor. Kamyonette bir kaç kişi daha bulunuyor. Baysayev'in kaçırılması ile ilgili Rusya makamlarının açtığı davalarda ise kimse sorumlu tutulmadı. İç hukukun tükenmesi üzerine elindeki kasetle Strasbourg'un yolunu tutan Baysayev ailesinin haklarının çiğnendiği sonucuna varıldı.

Çeçenistan'da 'kaybolan' hayatlar

Aftan çıktı, sevinemedi

Grozni'de ikamet eden Medov V. 2000 yılının Ocak ayında Rusya Federasyonun içişleri Bakanlığına bağlı birliklerce yanında bulunan diğer yedi kişiyle birlikte gözaltına alındı. Çeçenistan'da direniş hareketlerinde yer alan Medov bir Rus generalin öldürülmesi ile suçlanıyordu.1999 yılının Mayıs ayında bir aftan yararlanarak serbest bırakıldı ancak 7 ay sonra tekrar Rus yetkililer tarafından tutuklandı. Çeçenistan'daki diğer kayıplar gibi Medov'dan da o tarihten itibaren haber alınamadı.

İki kardeş sır oldu

Çeçenistan'ın başkenti Grozni'de 24 Eylül 2000 tarihinde geceyarısı silahlı ve maskeli kişiler Aziyev ailesinin evine baskın düzenledi. Baba Leh Aziyev'i yaralayan silahlı kişiler 17 yaşındaki Lom- Ali Aziyev ve 16 yaşındaki Ömer-Ali Aziyev isimli iki oğlunu kaçırdı. Aradan geçen 7 yıla rağmen Aziyev kardeşlerden bir daha haber alınamadı. Rus yetkililer bu güne kadar o gece baskın düzenleyen yetkililer hakkında açıklama yapmadı.

Eşi ve oğlunu 7 yıldır arıyor

Yirmi üç yaşındaki Seyid-Huseyin İmakaev 17 Aralık 2000 tarihinde marketten evine doğru arabayla giderken silahlı kişiler tarafından yol ortasında durduruldu. Seyid-Huseyin'in ailesi konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne de taşıdılar ancak 4 ay sonra Rus askerleri Huseyin'in babasını da tutukladı. Bu tarihten itibaren Seyid-Huseyin ve babası diğer kayıplar arasına karıştı.

Rusya en çok şikayet edilen ülke

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2006 yılı bilançosununa göre Rusya, AİHM'in 'kapısını en fazla çalan' ülke oldu. Mahkemenin verilerine göre, geçen yıl Rusya'dan gelen 10 bin 569 başvuru kayda geçirildi. Resmi rakamlar, Rusya'nın 2006 bütçesinden tam 110 milyon ruble'yi (4.2 milyon dolar) tazminat ödemeleri için ayırdığını ortaya koyuyor. Bu rakam 2003'dekinin tam 11 katı. AİHM şimdiye kadar neredeyse Çeçenler tarafından yapılan tüm başvuruları değerlendirdi. AİHM, ilk kez 2000 ylının Şubat ayında bir Çeçen'in erkek kardeşi, babası, amcası, hamile yengesi ve onun bir yaşındaki oğlunun Rus askerler tarafından öldürüldüğü şikayetini haklı bularak tazminata mahkum etmişti. En son görülen benzer diğer bir davada Rusya devleti 35 bin avro tazminat ödenmeye mahkum edilmişti.

07.04.2007 Yenişafak

Etiketler:
en acı zafer