BESİN ÖĞELERİ VE VÜCUT ÇALIŞMASINDAKİ ETKİNLİKLERİ
15-04-2007 - 5 kez okundu
Sevgili Nartajans üyeleri bir önceki yazmış olduğum yazıda sizlere Sağlıklı Beslenmede 12
Adımı anlatmıştım.Bu yazımdada başlıktanda anlaşılacağı üzere Besin Öğelerinin Vücudumu
zun Çalışmasındaki Etkilerine değinmek istiyorum.
İnsanın gereksinmesi olan ve besinlerin bileşiminde yer alan 40' ı aşkın besin öğesi kimyasal
yapılarına ve vücut çalışmasındaki etkilerine göre 6 grupta toplanır.Bunlar ; PROTEİNLER,YAĞ
LAR,KARBONHİDRATLAR,MADENLER,VİTAMİNLER VE SUDUR.
Şimdi sizlere bunları tek tek fazla uzun olmadan anlatmak istiyorum
PROTEİNLER : Proteinler hücrelerin esas yapısını oluştururlar.Belirli hücreler birleşerek vücut
organları ve dokuları oluşturulur.Protein,büyüme ve gelişme için en önemli besin öğesidir.Birçok
hücre zamanla ölür ve yenileri oluşur.Bu nedenle proteinler,hücrelerin sürekliliği içinde önemli bir
besin öğesidir.Vücudun savunma sistemlerinin,vücut çalışmasını düzenleyen enzimlerin,bazı hor
monların da esas yapıları proteinlerdir.Protein aynı zamanda vücutta enerji kaynağı olarak ta kul-
lanılır.
Yetişkin insan vücudunun ortlama %16'sı proteinden oluşur.Bu depo şeklinde değil,çalışan ve
belirli ödevler yapan hücreler şeklindedir.
YAĞLAR : Yetişkin insan vücudunun ortlama %18'i yağdır.Birey harcadığından çok yediğinde
vücudun yağ oranı artar.Harcadığından az yediğinde ise azalır.Bu nedenle vücut yağı insanın baş
lıca enerji deposudur.Enerji kaynağı olmadığında,vücuttaki yağ deposu kullanılır.Yağ çok enerji ve-
ren besin öğesidir.Vitaminlerin bir bölümü vücuda yağla birlikte alınır.Yağ doygunluk hissi verir.Deri
altı yağı vücut ısısını kontrol eder.
Yağlar bileşimlerinde bulunan yağ asitlerine göre 3 gruba ayrılırlar;
1-Doymuş Yağ Asitleri ( TEREYAĞI , İÇYAĞI VB.)
2-Tekli Doymamış Yağ Asitleri ( ZEYTİNYAĞI )
3-Çoklu Doymamış Yağ Asitleri ( AYÇİÇEK YAĞI . MISIRÖZÜ YAĞI , SOYA YAĞI VB. )
KARBONHİDRATLAR : Karbonhidratların başlıca görevi vücuda enerji sağlamaktır.Günlük ener-
jimizin çoğunu karbonhidratlardan sağlarız.İnsan vücudunda karbonhidratlar çok az miktarda gliko-
jen olarak bulunur.GLİKOJEN en çok karaciğerde yer alır.Diğer organlarda ve kaslarda da bir miktar
glikojen bulunur.Kanda glikoz şeklinde belirli miktarda bulunması,dokulara sürekli enerji sağlaması
bakımından önemlidir.Yetişkin insan vücudundaki toplam karbonhidrat miktarı %1'in altındadır.
MİNERALLER (MADENLER) : Yetişkin insan vücudunun ortalama%6'sı madenlerden oluşur.Ma-
denlerin bir bölümü iskelet ve dişlerin yapıtaşıdır.Diğer bir bölümü vücut suyunun dengede tutulması
nı sağlar.Bazı madenler vücutta besin öğelerinden enerji oluşmasında ve zorunlu oksijenin taşınma-
sında gereklidir.Bazı madenler de vücudun çalışmasını düzenleyen enzimlerin bileşiminde yer alır.
VİTAMİNLER : Vitaminlerin bir bölümü,besinlerle aldığımız karbonhidrat,yağ ve proteinden enerji
elde edilmesine ve hücrelerin oluşması ile ilgili biyokimyasal olayların düzenlenmesine yardımcı olur.
Bazı vitaminler,kalsiyum ve fosfor gibi madenlerin kemik ve dişlere yerleşmesinde yardımcıdır.Bazı vi-
taminlerde vücut için gerekli olan bazı besin öğelerinin bozulmadan işlevini sürdürmesi ve bazı zararlı
maddelerin etkilerinin azaltılmasında yardımcıdırlar.
SU : Su, besinlerin sindirimi , dokulara taşınmaları , hücrelerde kullanılmaları sonucu oluşan zararlı
atıkların vücutta oluşan fazla ısının atılması için gereklidir.Vücuttaki tüm kimyasal olaylar çözelti içinde
oluştuğundan vücutta gerektiği kadar su bulunması yaşam için zorunludur.Yetişkin bir insanın vücudu
ortlama %59 sudan oluşur.Bebeklerin vücudunda su oranı yetişkin oranından daha fazladır.
İşte tüm bu besin öğeleri vücuda gerektiği miktarlarda alınabildiği taktirde vücut normal büyüme ve ge
lişimini,sağlıklı ve güçlü bir şekilde çalışarak sürdürebilir.
Temel besin öğelerimizin detaylarınıda bir sonraki yazımda sizlerle paylaşmayı düşünüyorum.Tüketti-
ğimiz besinlerde neler bulunur ve bunları ne kadar ve ne şekilde tüketmeliyiz.Bu detaylarıda bir sonraki
yazımda sizlerle paylaşacağım.
Tüm nartajans üyelerine tekrar sağlıklı bir yaşam sürmelerini ve özellikle günümüzde çok ama çok
dikkat etmeleri gerektiğini söylemek istiyorum.SAĞLIKLI GÜNLER DİLEKLERİMLE...
Fatmagül SÖNMEZ
GIDA TEKNİKERİ
Nartajans Yemek Modül Yöneticisi
NOT : Yazımın bu siteden alınıp başka herhangi bir sitede yayınlanmamasını önemle rica ederim.
Etiketler:
besin öğeleri ve vücut çalışmasındaki etkinlikleri