DÇB'den 450. Yıl Maskaralığına Destek
Türkiye'yi Kafkas Dernekleri Federasyonu'nun temsil ettiği Dünya Çerkes Birliği (DÇB), "Kabardey-Balkar'ın Rusya'ya Gönüllü Katılışının 450. Yıldönümü"'nü kutluyor. DÇB, kutlama etkinlikleri kapsamında 450. yıl şerefine hatırat inşa etmeye hazırlanıyor. 12.04.2007 tarihinde düzenlenen, Türkiye'den temsilcilerin de katıldığı son DÇB toplantısında alınan kararlar doğrultusunda gerçekleştirilecek olan proje ve toplantı notları Türkiye diasporasına duyurulmadı. Kaf-Fed yönetimiyse gelişmeler hakkında sessizliğini koruyor.

Kaf-Fed'e konuyla ilgili yazdığımız metni ve DÇB'nin alınan kararlar doğrultusunda gerçekleştirmeye hazırlandığı proje metnini aşağıda bulabilirsiniz.

Diaspora'nın bu maskaralığa sessiz kalmayacağını, tarihsel gerçeklere yönelik bu vicdansız çarpıtmalara tepki göstereceğini biliyoruz.



Kafkas Dernekleri Federasyonu'nun iletişim adresleri:

Kaf-Fed Merkezi: info@kafkasfederasyonu.org
Genel Başkan, Cihan Candemir: ccandemir@kafkasfederasyonu.org
Genel Koordinatör, Cumhur Bal: cumhur@kafkasfederasyonu.org

Tel: +90 (312) 222 85 89 / 223 51 59
Fax: +90 (312) 212 52 40


DÇB'nin Kaberdey Balkar Cumhuriyeti Başkanı'na hitaben yazdığı mektup:
Kaynak: http://www.adygaunion.org/rus/index.php


Sayın Arsen Bashirovic!

Uluslararası Çerkes Derneği (UCD) olarak, hükümetin "Kaberdey-Balkar'ın Rusya'ya gönüllü katılışının 450. yıldönümü kutlamalarının hazırlıkları ve yürütülmesi için temel faaliyetler" planı içerisinde değerlendirilmesi arzusuyla, Kaberdey-Balkar'ın temel sokak ve yerleşim yeri isimlerinin, Rusçasıyla birlikte, Cumhuriyet'e ismini veren halkların dillerinde -Kaberdeyce ve Balkarca- yeniden tayin edilmesi teklifimizi size yöneltiyoruz. Ayrıca, kurucusu Prens Hatajuko Hatajukina şerefine, şehir parkının, tarihsel olarak "Hatajuko Bahçesi" olan ismine geri dönmesini öneriyoruz.

06.03.2007 tarihinde sizinle yaptığımız toplantıda, Kaberdey Balkar'ın Rusya'ya gönüllü katılışının 450. yılı kutlamaları şerefine bir hatırat inşasının tescil edilmesi tartışılmıştı. Bu bağlamda, önerilerimiz şunlardır:

Düşünceler:

Hatırat inşaasının tescil edilmesiyle ilgili önemli bakış açıları

I - Hatıratın resmi ismi

"Kaberdey-Balkar halklarının Rusya ile birliği ve birleştirilmesinin 450. yılı anısına hatırat"

II - Heykel figürlerinin sembolik anlamı

Tescili yapılacak anıtın elemanları olacak heykel figürlerinin şu veya bu kişileri degil, Kaberdey-Balkar ve Rusya'nın 450 yıllık ortak tarihinin önemli ana hatlarını sembolize etmesi gerektiği sunulmuştur.

1557- Kabarda ve Rusya'nın birliği ve birleştirilmesinin başlangıç tarihi olarak;

1822-1827, Kaberdey-Balkar'ın fiili olarak Rus devleti birliğine katılmasının son aşaması olarak;

1921-1922, Kaberdey-Balkar halklarının ulusal devlet olarak Rusya birliği içerisinde kurulması olarak;

1991-1993, Rusya federalizmi içinde, modern demokratik Kaberdey Balkar Cumhuriyeti haline gelmesi. (1991 Kabardey Balkar Sosyalist Cumhuriyeti devlet egemenlik deklerasyonu, 1992 Federal Antlaşma, 1993 Rusya Federasyonu Anayasası)

Figurlerin sembolik anlamları uygulama detayları içinde ifade edilebilir ve kullanılacak yazılarda adım adım açıklanabilir.


III - Kabardey-Balkar ve Rusya halkları arasındaki ilişkinin kurulması ve geliştirilmesinde takdire şayan rol oynayan figürlerin listesi (muhtemel hatırat inşaasında kullanılmak üzere)

Prens Temruk Idarov - Kabarda'nın en yüksek prensi, 16. Yüzyılın ortalarında Rusya ile dostluğa dayalı politik ilişkileri ilk kuran kişi. 1557'de, Moskova'ya Kaberdey elçiligi göndermiş, bunun sonucunda Rusya ile askeri-politik birlik kurulmuştur. Oğulları ve yeğenleri Rus prens hanedanı -Cherkassk ailesi- haline gelmiştir.

Prens Kankılıç Kanokov - 1557'de Moskova'daki Kaberdey elçiliği başkanı. Ivan IV. Grozni ile yaptığı müzakereler sonucu, ortak düşmanlara karşı Rusya ve Kabarda arasında yardımlaşmayı sağlayan birlik karara bağlanmıştır.

Prenses Maria (Gosaney) Temurkovna, Temruk Idarov'un kızı, 1561-1569 yılları arasında Rus Çariçesi, Ivan IV. Grozni'nin eşi.

Prens Mamstruk Cherkassk - Temruk Idarov'un büyük oğlu. Kardeşleri Bulgaruk ve Domanuko ile beraber, Kaberdey-Rus ilişkilerinin düzenlenmesinde ve geliştirilmesinde babasının baş yardımcısıydı. Resmi elçiliklerin başı olarak 1565 ve 1588'de Moskova'yı ziyaret etti. Rus halkının tarihsel hafızasındaki, tarihsel şarkı -Mamstruka-Kostruka- ona ithaf edildi.

Prens Michael (Soltanuk) Temrukoviç Cherkassk - Temruk Idarov'un küçük oğlu. 1558'de Rusya'ya gitti, 1560'ların özel prensi, boyar (Rus soylusu) ve öne çıkan askeri kişilik. Boyar (Rus soylusu) M. Zaharina'nın kızı Yuryeva ile evliydi.

Prens Dimitri (Kansav) Mamstrukovic Cherkassk - 16. yüzyılın sonunda Rus hizmetindeydi. 1613'de Zemskiy Catedrali üyesi ve imparatorluk tahtı adayı. 1619'da Boyar (Rus soylusu) ve 1624-1634 arasında Kazan sarayının asayişine başkanlık etmiş, Sibirya'nın asayişini idare etmiştir.

Prens Boris (Horoshay) Kambulatoviç Cherkassk - Temruk'un yeğeni ve Küçük Kaberdey'in baş prensi Kambulat Idarov'un oğlu. 1577'den itibaren Rus hizmetinde. 1589'da özel prens idi. 1591'den itibaren Boyar (Rus soylusu). 1598'de Zemskiy Catedrali katılımcısı. Prenses Marfa Nikitichna Romanova (Feodor Nikitic'in kiz kardesi ve Romanov hanedaninin ilk Cari'nin teyzesi) ile evliydi.

Prens Ivan Borisovic Cherkassk - Boris Kambulatoviç'in oğlu, 16. yüzyılın göze çarpan devlet, politika ve askeri kişiliği, Car Michael Romanov'un kuzeni. Bir çok devlet köprüsünü ödünç almıştır. Patrik Philaret'in ölümünden sonra, Rus hükümetinin gerçek başkanıydı.

Prens Yakov (Uruskan) Kudenetoviç Cherkassk - Kambulat Idarov'un torunu. 1644'den beri Boyar (Rus soylusu). Büyük diplomat ve askeri kişilik, Streleski ve Inozemni asayişlerini idare etmiştir. 1650-1660 yılları arasında, Polonya'ya karşı askeri hareketlerin komutanı olmuştur. Rusya'nın en zengin kişilerinden birisi.

Taubiy (Dağ prensi) Argutay Ajdabulov - Moskova'yı ziyaret eden ilk Balkar. Gürcü Çarı I. Taymuraz'ın elçiliği ile 1658'de Car Alexey Mihailoviç'in avlusu içinde, Taymuraz'a eşlik eden diğerleriyle birlikte kabul edilmiştir.

Prens Michael Yakovleviç Cherkassk - 1697'den itibaren boyar (Rus soylusu) ve Tobolsk voyvodası (yönetici). Çar I. Peter'in güvendikleri arasındaydı. Oğulları Peter ve Alexey ile birlikte, Sibirya madenleriyle, demir eritme ve top dökme fabrikaları, yollar ve yerleşimler kurdu.

Prens Alexey Mihailovic Cherkassk - St.-Petersburg üst komiseri ve Sibirya valisi. Çar Agrippina Naryshkina'nin kuzeni ile evliydi. 6 Kasım 1731 de danışman olarak kabineye girdi. 10 Kasım 1741'de Rusya kanzler (başbakan) olarak atandı. 70 binden fazla çiftçi ve yüzbinlerce disyatin toprak onun kontrolündeydi.

Prens Suncaley Kanklichevich Cherkassk - Zhelegot'un torunu, Temruk Idarov'un küçük kardeşi. Rus devletiyle Dağıstan ve diğer Kuzey Kafkasya halkları arasındaki karşılıklı ilişkilerde çok önemli bir rol oynadı. 1610-1620 yılları arasında Rus devleti ve Kabarda'nın, Osmanlı limanlarına ve Kırım saldırılarına karşı ortak askeri hareketlerine komuta etti.

Prens Sholoh ve Mucal Cherkassk - Sunchaley'in oglu. Torunu Kasbulat Mutsalovich Cherkassk 17. Yüzyılda Tersk şehrinde, Prens Sunchaley'in politikasının bir devamı olarak hizmet verdi. Sunchalevich büyükelçilikle direk teması kesintisiz olarak korudu ve destekledi.

Prens Kasbulat Mutsalovich Cherkassk - Osmanlı Türkiyesi, Kırım ve Polonya ile olan savaşlarda Kaberdeyler, Kalmıklar, Terkliler, Don ve Zaporojiye Kazaklarından oluşan gruplara bir çok kez komuta etmiştir. Savaş kabiliyeti, Moskova'da bir çok kez takdir edilmiş ve sıklıkla ileriki askeri hareketleri tartışmak üzere elçiliğe davet edilmiştir.

Prens Grigory (Sunchaley) Sunchalevich Cherkassk - 1657'den itibaren boyar (Rus soylusu). 1660-1663 arasında Astrahan voyvodası (yönetici). 1657-1666 arasında Soylu dumasında akrabası Yakob Kudenetovich'in altında seneler boyunca çalıştı.

Prens Michael (Aley) Alegukovich Cherkassk - Sunchaley'in torunu- 1679'dan itibaren Boyar (Rus soylusu). I. Peter zamanında önemli bir pozisyonda idi. Rus tarihinde ilk defa seçilen Mareşal oldu, ancak hastalığı nedeniyle orduyu kumanda edemedi. Torunu, Alexander Andrevich Cherkassk, Smolensk valisi, general ve yönetici olarak hizmet verdi. Diğer torunu Peter Borisovich Cherkassky Moskova valisi ve general idi.

Prens Aleksander (Devlet-Girey) Bekovich Cherkassk - 17. Yüzyıl sonundan itibaren Rusya'daki Bekovich-Cherkassk prens soyunun atası. Kabarda ve Rusya'nın en önemli politik şahsiyeti haline geldi. Politikacı, diplomat, donanma komutanı ve bilimadamı-harita tasarımcısı idi. Genç yaşlarından ölümüne kadar Çar I. Peter ile tam bir uyuşma içindeydi, onun doğu ile ilgili konularda danışmanıydı. Çar'ın yanında, kahramanca kaybedilen Kiva seferini komuta etti. Hazar Denizi'nin ilk bilimsel haritasını hazırladı.

Prens Elmurza Bekovich-Cherkassk - Aleksander Bekovich'in küçük kardeşi. Ocak 1722'den itibaren Rus ordusunda hizmet etti. Peter'in birinci Hazar harekatında öne çıktı. Rusya'nın, Osmanlı Türkiyesi, İran ve Kırım'a karşı savaşlarına bir çok kez katıldı. General oldu ve Kizlyarskiy ordusuna komutanlık etti. Rus ordusunda hizmet ederek Bekovich-Cherkassk geleneğini devam ettiren 8 oğlu oldu.

IV- Kaberdey-Balkar ve Rusya halklarının ilişkilerini anlatan tarihsel metinlerden parçalar (muhtemel hatıratın inşaasında kullanılmak üzere)

Hiçbirşey, Rusları yeni vatandaşlarıyla bağlayan güçlü bağları ayıramaz. Ortak çıkarların devamı olarak, kanunları yerel geleneklerle uyumlu, hükümet vatandaşlarına millet ayrımı gözetmeksizin eşit davranmalıdır.- A.S.GRIBOEDOV

-Baksan nehri kıyılarındaki bölgeyi terketmeyen kimseler, toprağımızın popülasyonunu oluşturacaktır. Bu yüzden bölgeyi, Baksan kıyılarını, terk etmeyin, Rusya'yı terk etmeyin-. Kabardey bilgesi, BJIHATLOV (17. yüzyil)

-Bizlerin hafızalarında bulunan, ve yukarıdaki tanrı tarafından korunan atalarımızın basireti, bizlere bu büyük devletin koruması altında yaşamayı tavsiye ediyor. - Kaberdey toplum adamı (18.-19. yuzyil) ISMAIL-BEY HATAJUKIN

-Rusya ile birliğin ve dostluğun anıları, günümüzde insanlarımız tarafından korunmuştur ve hala bugün "Çar Ivan'a yemin ettik" manasına gelen atasözü «Tha'ue Car-Ivan xuet'ua » kullanılmaktadır. Prens Temirgoko ve Prens Temruk bir zafer ile döndüklerinde, diğerlerinin saldırılarına karşı halklarını korumaya almalarıyla, halkın çoğunluğu birlikten ve Rusya'nın koruması altına girmekten memnundu.- Kabardey eğitimci, Shora Nogmov.

İçten bağlılığımızla,

Dünya Çerkes Birliği (Uluslararası Çerkes Derneği) Başkanı, Tarih Bilimleri Doktoru, Profesör K. F. Camihov.



Kafkasya Forumu'nun, Kaf-Fed'e yazdığı mektup:

Kafkas Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanlığına,

Üyesi bulunduğunuz, Dünya Çerkes Birliği'nin (Uluslararası Çerkes Derneği), 12.04.2007 tarihinde Nalçık'da yapılmış olan son toplantısında alınan kararlar ve bu kararlar doğrultusunda hazırlanan metinlerden bir süre önce haberdar olduk. (*)

Adige halkının Rusya'ya gönüllü katılışı olarak lanse edilen, sözde 450. yıl kutlamaları özelinde alınan kararların ve bunların getireceği sonuçların diaspora tarafından değerlendirilmesini elzem bulmaktayız. Kurumunuz, doğal olarak bu dogrultuda kendi tabanını ve ilgili kamuoyunu bilgilendirmesi gerekirken, toplantının üzerinden uzunca bir süre geçmesine rağmen, ne kurumunuz web sayfalarında ne de başka platformlarda her hangi bir bilgilendirmeye rastlayamadık.

Kafkasya Forumu, bahsi geçen konunun, 450 yıllık bir tarihi sürecin subjektif değerlendirmeleri ile carpıtıldığına dair inancından dolayı, konu ile ilgili tüm diaspora kurumlarının ve kamuoyunun bilgilendirilerek değerlendirme yapmalarına imkan tanımak amacıyla, yukarıda bahsedilen metinleri kamuoyu ile paylaşmayı mutlak bir gereklilik olarak görmektedir.

DÇB 'nin Türkiye'deki üyesi olan kurumunuzun, alınan kararlara yönelik kurumsal tavrını ve konuyla ilgili düşüncelerini mümkün olduğu kadar kısa bir sürede öğrenebilmenin, bizler için karşılıklı değerlendirmelerin ve bilgilendirmenin daha sağlıklı olabilmesi açısından faydalı olacağına inandığımızı belirtmek isteriz.

Saygılarımızla,

KAFKASYA FORUMU
www.kafkasyaforumu.org

Etiketler:
dçb 450 yıl maskaralığına destek