Çeçenistan İçkerya Cumhurbaşkanı Doku Umarov yaptığı açıklamada, Kafkas halklarının 300 yıldır Rus işgaline karşı mücadele ettiklerini ve Ruslara karşı biraraya gelmeleri halinde başarı kazanabileceklerini, bu nedenle Avrupa ve Rusya'nın baskılarına karşı koymak için tüm Müslümanların biraraya gelerek, yeni bir devlet çatısı altında birleşmesi gerektiğini, bunun da İslam kanunları çerçevesinde kurulan Emirlik olabileceğini belirtti. Ayrıca, Emirliğin Vilayet yapısı şeklinde çalışacağını, diğer taraftan biraraya gelen tüm Cemaat Birlikleri'nin, tüm Kuzey Kafkasya'yı "savaş alanı" ilan ettiklerini ve bundan sonra Rusya Federasyonu'nun yanısıra İsrail, İngiltere ve ABD'yi de düşman olarak kabul edecekleri yönünde bir açıklamada da bulundu.

"Kafkasya Emirliği Emiri Ebu Osman" imzasını kullanan Umarov'un Aralık 2007'de imzaladığı kararnameler şöyle:
Kafkas Emirliği ve Kafkas Emirliği dahilinde Vilayet Valilikleri kurulması,
Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti'nin, Kafkasya Emirliği Nohçiyço (İçkerya) vilayetine çevrilmesi ve Kafkasya Emirliği yapısı içerisinde şu vilayetlerin kurulması; Dağıstan Vilayeti, Nohçiyço (İçkerya) Vilayeti, Galgayço (İnguşetya) Vilayeti, İriston (Osetya) Vilayeti, Nogay bozkır Vilayeti, Kabardey, Balkar ve Karaçay Birleşik Vilayeti.
Kafkasya Emirliği Vilayetleri İl Başkanları Kurumu'nun tesis edilmesi.
Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu ile Devlet Başkanlığı kurumunun lağvedilmesi.
Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti adına bölgenin şeriat kanunlarına göre yönetilmesi,
Çeçen-İçkerya'yı dış devletlerde temsil edenlerin Kafkas Emirliği Temsilcileri olarak faaliyetlerine devam etmeleri,
Kafkas Emirliği'nin dış devletlerde temsil eden özel temsilcilerin vekaletnamelerinin onaylanması ve Umar Dakaev'in Kafkas Emirliği'nin Dış Devletler'deki Baş Temsilci olması.

5 Kasım 2007'de Çeçen-İçkeriya Parlamentosu Başkanı Jaloudi Saralyapov tarafından Parlamento adına yayınlanan bir kararda ise, "Dokku Umarov'un kendisini Kafkasya Emirliği Emiri olarak ilan etmesinin Anayasa'ya, özellikle 69. maddeye aykırı olduğu, buna bağlı olarak Umarov'un Devlet Başkanlığı görevinden ve Bakanlar Kurulu Başkanlığından uzaklaştırıldığı, Parlamento'nun, yeni özgür seçimler yapılıncaya kadar, Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti'ndeki tüm yönetim yetkisini üzerine aldığı duyuruldu.

Saralyapov ayrıca, önde gelen Çeçen din adamlarının da "Emirlik" ilanını kınadıklarını ve Emirliği, parlamento ile Anayasaya yönelik bir "politik sabotaj" olarak tanımladıklarını belirtti. Ayrıca, Avrupa'da faaliyet gösteren ve aralarında Çeçenistan eski Devlet Başkanı Aslan Mashadov'un oğlu Anzor Mashadov'un da bulunduğu 16 Çeçen temsilcinin de Saralyapov'un yanında yer aldıkları kaydedildi. Temsilcilerin imzasını taşıyan açıklamada, Parlamento'nun, Dokku Umarov'u, "Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti Anayasası'na aykırı davrandığı gerekçesiyle görevden alması ve tüm yetkinin parlamentoya devredilmesi" kararına destek verilerek, Çeçen İçkeriya Cumhuriyeti Devlet Başkanlığı'na "geçici atama" yapılması ve ÇİC Devlet organlarının yeniden yapılandırılması da istendi.

Doku Umarov'un açıklamalarından sonra, İngiltere'de yaşayan Çeçenistan eski Dışişleri Bakanı Ahmet Zakayev yaptığı açıklamada, Emirliğin ilanına kesinlikle karşı çıktığını ve bu isim değişikliğinin Çeçenistan'a fayda yerine zarar vereceğini ifade etti. Zakayev ayrıca, Ruslar tarafından Kuzey Kafkasya'da gizli olarak yürütülen ayrılıkçı projeler kapsamında ele alınabilecek ve senaryosu Moskova tarafından hazırlanan Kafkasya Emirliği'nin ilanı ile Çeçen ve Ruslar arasındaki olası barış görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının hedeflendiğini, alınan kararların Çeçenistan'da yıllarca sürdürülen mücadeleye karşı ağır bir darbe olduğunu, Emirliğin ilanının ardından, Rus-Çeçen anlaşmazlığının siyasi-yasal zeminden dini bir zemine kayabileceğini kaydetti.

Zakayev Kasım 2007'de Umarov'un Emirlik ilanı kurması ve Rusya'nın yanı sıra Batı ülkelerini de düşman olarak kabul edecekleri yönündeki deklarasyonun, parlamentonun yasal anlamda geçerliliğini yitirdiği iddiasıyla istifasını sundu. Bunun üzerine, Kafkasya Emirliği Muhaberatı ve Yüksek Şeriat Mahkemesi tarafından Zakayev hakkında Emirliğe itaatsizlik, Çeçen mücahitler arasında bölünme ve siyasi huzursuzluk çıkarmak suçlaması ve "İslam ve şeriatı alaya aldığı ve küfre çağırdığı" iddiasıyla inceleme başlatıldı. Bunun üzerine Parlamento Başkanı Jaloudi Saralyapov da Zakayev'i yeni kabineyi kurmakla görevlendirdi.

Gelişmeler üzerine, Avrupa'daki Çeçen diasporası tarafından yapılan açıklamada ise, Emirlik ilanının Rusya'nın bir provokasyonu olarak değerlendirilerek, bu adlandırmanın Çeçenleri radikal dini örgüt yanlısı olarak gösterebileceği ve Çeçenistan'ın yanında yer alan ülkelerin de bu tür örgütlenmelere sıcak bakmadıkları için, desteklerini çekebilecekleri uyarısında bulunuldu.

Bilindiği gibi, "Kafkasya Emirliği" konusu, Çeçen lider Şeyh Şamil döneminde gündeme getirilmiş ve İçkerya Bölgesi'ne "Birleşik Kafkasya Emirliği" adı verilmesi planlanmıştı. Ancak Ruslara karşı girişilen mücadelede cephelerin artması üzerine, konu kendiliğinden kapanmıştı.

Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti yönetiminin Kuzey-Kafkasya Emirliği ilan etme planı, 6 Eylül 2007'de Oslo'da, Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ve ülkenin sivil toplum kuruluşu yetkililerinin de katıldığı, Bağımsızlık Günü ile ilgili olarak yapılan konferansta açıklandı. Konferansa katılanların hemen hepsi haberi, Çeçenistan'ın bağımsızlık temelini bozacak bir yapılanma olarak kuşkuyla karşıladı. Bununla ilgili olarak Devlet Başkanı Dokku Umarov'a, konferans üyelerinin imzası ile bir mesaj hazırlanması teklifi getirildi. Ancak, sonuç değişmedi ve Emirlik ilan edildi.

"Emirlik" projesinin varlığı on yıldan fazla bir süredir biliniyordu. 1997'de "İslam Düzeni" ofisinde, Çeçen-İçkerya eski Dışişleri Bakanı ve İslam Düzeni örgütü Başkanı Movladi Udugov, "Kuzey Kafkasya'da Ayrılıkçı Merkezlerin Yok Edilmesi İçin Özel Operasyon" adlı FSB gizli belgesini bizzat okumuştu.

Aslında bu belge, Rusya'nın uzun süreli programının bir parçasıydı ve sadece Çeçenistan'a karşı değil, diğer Kafkas halklarına karşı yeni bir mücadeleye yönelen, Rusya Başkanı Putin başkanlığında özel olarak hazırlanan, hayata geçirilmesi gereken bir programdı. Bu belge, İçkerya medya organlarınca defalarca iktibas edildi.

Güvenilir kaynaklardan edinilen bilgilere göre, "Emirlik" ilanının hazırlığı için Moskova, 500 milyon dolar bütçe ayırdı. Aynı zamanda Çeçenistan tarafından bazı temsilcilerin üçüncü bir ülkede Rus istihbaratı ile farklı bahanelerle "Kuzey Kafkasya Emirliği" ilanının lobisini yapmak için bir araya geldiği olayları tespit edildi.

Diplomatik gözlemciler tarafından Çeçenistan, Dağıstan, İnguşetya, Karaçay Çerkez ve Kabardin Balkar Özerk Cumhuriyetleri'ni kapsayan Kafkasya Emirliği'nin ilanının, Rusya'nın Kafkasya'daki politikalarına da uygun olduğu, RF'nun uygun politik ortamları oluşturarak, bölgeleri birleştirme hedefine de yaklaştıracağı değerlendiriliyor. Ayrıca, radikal unsurlarla mücadele adı altında Kafkasya'da yürüttüğü operasyon alanlarını da genişleterek, devam edebileceği ve uluslar arası arenada kendisini haklı çıkarabileceği düşünülüyor.

Umarov'un ise Emirliği, Ruslara karşı girişilen mücadelede Orta Doğu'nun da desteğini almak amacıyla ilan ettiği iddia edilirken, diğer taraftan, Emirlik ilanının bağımsızlık savaşı veren Çeçenlerin yanı sıra diğer Kafkas halklarını da olumsuz yönde etkileyebileceği uyarısında bulunuluyor.



Naciye Saraç
Global Yorum İnternet Dergisi
nsarac@globalyorum.com



1. Kavkazcenter.com
2. Kafkasonline.com
3. Kafkasevi.com
4. chechenpress.com
5. Ajans Kafkas
6. chechenpress.com

Etiketler:
kafkasya emirliği konusunda tartışmalar sürüyor