Nalo Zaur, "Komünist ideoloji, egemenliğini tesis etmek için Kabardey - Balkar aydınlarını ideolojik nedenlerle yok etmişti. Aydınlar halklarının kalkınması için ellerinden geleni yapmışlar, hayatlarını feda etmişlerdi; Şora Noguma, Han-Girey, Gazi Atajukin ve diğerleri... Bu şahsiyetlerin Kabardey-Balkar milli literatürüne kazandırılması lazım" diye devam ettiği sözlerini şöyle tamamladı: "Bunun yapılması tarihsel bilincin oluşmasına çok büyük katkı olacaktır. Yalanlardan kurulu bir geçmişe kimsenin ihtiyacı yok."
Hatırlanacağı üzere Kabardey - Balkar İnsan Hakları Derneği, Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Devlet Başkanı Pşımaf Kodze ile eşi Lutsa Misakova'nın kabirlerinin taşınması meselesini daha önce de gündeme getirmişti.
Kavkazskiy Uzel'e açıklamada bulunan KBC İHD Başkanı Hatajuko Valery, "Pşımaf Kodze tarihi bir kişilikti. Komünist rejimin baskısıyla yurtdışına çıkmak zorunda kaldı. O, cumhuriyetimiz için 20. yy başlarında yaşamış çok önemli bir şahsiyettir" dedi.

Pşimaf Kodze Kimdir?
Hukukçu, siyaset ve devlet adamı, yazar. 12 Nisan 1887'de Kafkasya'nın bugünkü Kabardey-Balkar Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan Babugoy köyünde doğdu. Babasının adı Tamaş, annesinin adı Nisa'dır. İlk ve orta öğrenimini Pyatigorsk (Beştav), lise öğrenimini ise Novorossisk (Tse­mez) kentlerinde yaptı.
Petersburg'da bir yıl Doğu Bilimleri Fakültesi'nde okuduktan sonra Hukuk Fakültesi'ne geçti ve 1910 yılında buradan mezun oldu. 1911'de Ekaterinodar'da (Krasnodar) Avukat olarak çalışmaya başladı. 1917 Şubat ihtilalinden sonra Terekkale'ye (Vladıkavkaz) taşınan Kosok Kuzey Kafkasya halklarının örgütlenme ve devletleşme çabalarına aktif şekilde katıldı ve "Kuzey Kafkasya Merkez İcra Komitesi'nde yer aldı. 11 Mayıs 1918'de "Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının ilan edilmesi üzerine önce milli hükümette görev alan Kosok, ilk hükümet başkanı Abdülmecid Çermoy'un Kuzey Kafkasya diplomatik de­legasyonunun başında Avrupa'ya gitmesinden sonra par­lamento çoğunluğunca hükümet başkanlığına getirildi. Kuzey Kafkasya'nın önce beyaz "Gönüllü Ordu" sonra da "Kızılordu" tarafından işgalinden sonra birçok Kafkasyalı aydın gibi o da yurdunu terk ederek Türkiye'ye iltica etmek zorunda kaldı. Bir süre Samsun'da, sonra da İstanbul'da yaşadı. Türk hükümeti kendisine Polathane'de bir ev vererek, tahsisat bağladı. İstanbul'da kurulan "Kuzey Kafkasyalılar Kültür ve Yardımlaşma Derneği"nin kurucu kadrosu içindeydi. 10 Ocak 1962'de İstanbul'da öldü ve eski bir devlet ve hükümet başkanı sıfatıyla, askeri törenle defnedildi.
Aynı zamanda bir yazar olan Pşimaho Kosok, Fran­sa'da Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin eski Dışişleri Bakanı H. Bammat tarafından Rusça, Fransızca ve Türkçe dahil yedi dilde yayınlanan "Kavkaz-Le Caucase-Kafkasya" (1934-­39) dergilerinde, Türkiye'de yayınlanan "İslam", "Hilâl" "Mücahit" vb. dergilerde, Münih'de Sovyetler Birliğini Öğrenme Enstitüsü tarafından İngilizce yayınlanan "Ca­ucasian Review" (Kafkas Dergisi)nde ve daha başka yayınlarda Kafkasya'nın tarih ve kültürüyle ilgili, anı-tarih türünde makaleler yayımlamıştır. Bunlardan "Caucasian Review" dergisinde yayımlanan "Revolution and So­vietization in the Northern Caucasus" (Kuzey Kafkasya'da Devrim ve Sovyetleştirme) başlıklı ve bir kitap hacmindeki uzun makalesi özellikle önemlidir. "Kuzey Kafkasya Hürriyet ve İstiklal Savaşı Tarihinden Yapraklar" (İstanbul 1960) adıyla Türkçe yayınlanmış küçük bir kitabı da vardır. (Kafkasevi)

Adigey Cumhuriyeti de Kodze Pşimaf'ın Kabrinin Anvatanına Taşınması Girişimlerine Destek Verdi
Adigey Adige Khase ve Çerkes Kongresi, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti İnsan Hakları Derneği'nin Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti eski Devlet Başkanı Kodze Pşimaf ve eşi Lutse Miskovo'nın kabirlerinin anavatanlarına taşınma girişimlerini desteklediklerini açıkladılar.
Kavkaz Uzel', Adige Khase ve Çerkes Kongresi temsilcilerinin katıldığı 18 Ocak toplantısında konunun tartışıldığını ve Kaberdey - Balkar İnsan Hakları Derneği'nin konuyla ilgili çalışmalarının desteklenmesi kararının alındığını bildirdi.
Adige Khase Başkanı Ashad Çirg söz konusu toplantıda yaptığı konuşmada, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti İnsan Hakları Derneği'nin inisiyatifi hakkında üyelerini bilgilendirdi. Çirg, Valeri Hatajuko'nun tüm Kafkasya toplumları tarafından tanınan bir şahsiyet olduğunu, onun Kuzey Kafkasya eski devlet başkanının ve eşinin kabirlerini anavatana getirme fikrininin desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Daha sonra Adige Xase ve Çerkes Kongresi, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Devlet Başkanı Arsen Kanokov'a gönderdikleri mesajlarında, Kabardey Balkar Cumhuriyeti İnsan Hakları Derneği'nin girişimini desteklediklerini, söz konusu talebin yerine getirilmesi için gereğinin yapılmasını rica ettiler. (Kafkasevi)

Etiketler:
kabardey - balkarlılar pşımaf kodze kabrini istiyor