Kafkasya-Türkiye ilişkileri
Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, geride bıraktıkları akrabalarına kavuşma imkânı bulan Çerkesler, bugün atalarının yaşadığı topraklara gidip gelebiliyor, orada kalan akraba ve soydaşlarıyla rahatlıkla görüşebiliyorlar. Bu durumu Türkiye ve kendileri açısından büyük bir zenginlik olarak gören Çerkesler, aynı zamanda her iki tarafa da önemli ekonomik ve siyasi olanaklar sunuyor. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusya Federasyonu'nda Türk işadamlarına, başta inşaat sektörü olmak üzere büyük imkânlar doğdu. Karşılıklı imzalanan doğalgaz anlaşmalarıyla soğuk savaş döneminde 1 milyar dolar olan ticaret hacmi, önce 3 milyar dolara, ardından ise 10 milyar dolara kadar çıktı. Bu rakam 2007 yılı sonu itibariyle 20 milyar dolara yaklaştı.
Türkiye Kafkasya'yı keşfediyor
KAFFED Başkanı Candemir ise, yeni dönemin getirdiği açılımın Kuzey Kafkasya bölgesine yansımalarını şöyle özetliyor: "Türkiye'de yaşayan Çerkesler, açılan kapıların ardında akrabaları ile kavuşma olanağını buldular. Yüzlerce yıllık ayrılıklardan ve yasaklardan sonra kültürel ilişkilerin kurulması, turistik gidiş gelişlerin artması, bazı arkadaşlarımızın Kafkasya'da yerleşerek işlerini kurmaları, olumlu gelişmeler olarak her iki tarafa da yansıdı. Ancak, Türkiye ile Rusya Federasyonu arasındaki ticari gelişmelerin, Kafkasya bölgesine yeterince yansımadığını ifade etmek zorundayız. Önce bölgedeki Gürcistan-Abhazya savaşı, ardından Rusya-Çeçenistan savaşları, bölgedeki istikrar ve güven ortamını yok etmiştir. Bu olaylar Osetya'ya ve Kabardey-Balkar Cumhuriyetleri'ne taşınmış ve bölgenin ekonomik gelişmesinin önünde olumsuz nedenler oluşturmuştur. Hatta bizim Kafkasya bölgesine gidiş gelişlerimiz bile etkilenmiştir. Şimdi Kafkasya bölgesinin ekonomik potansiyeli yeniden keşfediliyor. Kafkasya'da yeni bir dönem açılıyor. Adıgey Cumhuriyeti ve Kabartay-Balkar Cumhuriyeti'nin başında halkın sevdiği, iş yapmasını bilen, değerli insanlarımız Cumhurbaşkanı olarak görev yapıyorlar. Diaspora ile dayanışmanın, bölgenin ekonomik gelişmesinin ve barış içinde yaşamanın önemini herkes daha iyi kavramış durumda."

Gürcistan'a kafa tuttular
Kafkasya'da gözler, Kosova'nın bağımsızlığını kazanmasının ardından benzer durumdaki Abhazya'ya çevrildi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Gürcistan Abhazya'yı istila etti; ancak ummadıkları bir dirençle karşılaştılar. Kuzey Kafkasya'da ve Türkiye'de yaşayan kardeşlerinin de desteğini alan Abhaz halkı, Gürcü kuvvetlerini yenerek, de-facto bağımsızlığını ilan etti. 1993 yılından bugüne kadar Gürcü politikacılarının tavrı ve ambargo uygulamaları, uzlaşma zeminini yok etti. Kosova'nın bağımsızlığının tanınmasıyla Abhazya'da da yeni bir döneme girildi. Kosova'nın bağımsızlığının birçok devlet tarafından tanınmasının Abhazya açısından da emsal oluşturduğunu ileri süren Kafkas Dernekleri Federasyonu Başkanı Cihan Candemir, şunları söyledi:
Bağımsız devlet olabilme kriteri
"Kosova örnek alındığında, Abhazya'nın ve de Güney Osetya'nın, bağımsız olmak için çok daha fazla tarihi ve uluslararası hukuklardan kaynaklı nedenlere sahip olduğu görülecektir. Bu konuda Abhazya'dan yapılan açıklamalara, Kafkas-Abhazya Dayanışma Komitemizin bildirilerine dikkat çekmek istiyorum. Merak edenler, bu belgeleri okuduklarında ne demek istediğimizi daha iyi anlayacaklardır. Burada Türkiye Cumhuriyeti hükümeti de dahil olmak üzere, tüm büyük devletlere düşen görev, adaletli olmaktır. Çifte standartlı olmamaktır. Artık Kosova örneği ile dünyada yeni bir, "bağımsız devlet olabilme" kriterleri oluşmuştur. Kendi destekledikleri ülkeler için bu kriterleri kabul edip, desteklemedikleri ülkeler için kabul etmemek çifte standardı, olsa olsa sorunların çözülmesini engeller. Daha fazla kan ve gözyaşı dökülmemesi için, tüm devlet yöneticilerinin tarihi iyi bilmeleri, okumaları, öğrenmeleri ve somut kriterlere göre tutarlı ve adil davranmaları gerekiyor. Gürcistan yöneticilerinin de aklıselim ile olaya yaklaşarak, bölgede yeni gerilimlere yol açmamasını diliyorum. Dünyada barış ve huzurun çaresini burada görüyorum. Abhazya söz konusu olunca, şu güzel Abhaz duası tüm sözlerin sonu oluyor: Tanrı, tüm halkları özgür ve mutlu kılsın, fakat Abhazları da unutmasın!"

Yarın:Abhazya gerçeği Gürcü-Abhaz ilişkileri

Serhat Akkan
Tercüman Gazetesi

Etiketler:
çerkes dünyası -2