"ÇERKES Dünyası" başlıklı yazı dizimizin bugünkü bölümünde Çerkeslerin önemli bir bölümünü oluşturan Osetler ile devam ediyoruz. Yakın tarihinde büyük bir bağımsızlık mücadelesi veren Osetler'in asıl bölgesi, Kuzey ve Güney Osetya. Kuzey Osetya, Rusya Federasyonu üyesi ülke. Doğusunda Çeçen-İnguş, batısında Kabardey-Balkar, güneyinde ise Gürcistan'a bağlı olan Güney Osetya bulunuyor. 632 bin nüfuslu Kuzey Osetya'da yaşayanlar, tarih boyunca Ruslar'la hep sıcak ilişki içinde oldular. Tarihte Ruslar önce bu bölgeye yerleşmiş, doğu ve batı Kafkasya'yı birbirinden ayırdıktan sonra ancak işgal edebilmiştir. Osetya eskiden beri diğer Kafkas halklarına soğuk durmakta, Kafkas halklarının geliştirdiği organizasyonlarda hiçbir zaman aktif görevler almamakta.

Son Çeçen-Rus savaşında Osetya'nın başşehri Vladikavkas'ın, Çeçenistan'a yapılan hava akınlarında ve ordu ikmalinde merkez üs konumunda bulunması, Çeçenler'in şimşeklerini Osetler üzerine çekti. Osetler'le İnguşlar arasında meydana gelen yeni bir çatışmada, Çeçenler de Osetler'e karşı savaşa girebilirler. Ayrıca Güney Osetya'nın Kuzey Osetya'yla birleşme çabaları sebebiyle, Gürcistan'la Kuzey Osetya arasında da soğukluk bulunuyor.

Gürcülerle sert çatışmalar

Güney Osetya da Rusya Federasyonu üyesi. Gürcistan'a bağlı özerk bölge konumundaki Güney Osetya'nın 100 bin nüfusunun yüzde 66'sını Osetler oluşturuyor. Bölgede 28 bin Gürcü ve 6 bin de diğer halklardan insanlar yaşıyor. Gürcistan'daki Osetler, 13-14'üncü Yüzyılda Moğol ordularının Kafkasya'yı işgali esnasında Kafkas Dağları'nı aşarak Gürcistan'a gelmişler. Sovyet döneminde de Güney Osetya Cumhuriyeti oluşturulmuştur. Güney Osetya Halk Cephesi, 1989 yılında Gürcistan'dan ayrılıp, Kuzey Osetya ile birleşerek, Birlik Cumhuriyetleri'ne dahil olmak istediklerini açıkladı. Bu Gürcüler'in şiddetli tepkisini çekti. 1989 yılı yazında Osetler'le Gürcüler arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. 1989 Eylül'ünde Gürcü ordusu Osetya'ya girdi. Çatışmalar aralıklı olarak beş ay sürdü. 1990 sonunda Zviad Gamsakhurdia Hükümeti, Güney Osetya'nın özerkliğini kaldırdı.

Dil, kültür için temel şart

Kuşaktan kuşağa anadillerini korumaya çalıştıklarını belirten Alan Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Başkanı Remzi Yıldırım, "Ben de çocuklarıma Osetçe'yi öğrettim. Kültürün sürdürülebilmesi için dil önkoşul" diye konuştu. Ailede saygının çok önemli olduğunu söyleyen Yıldırım, "Mesela büyüklerin yanında bacak bacak üstüne atmak, bizde büyük saygısızlık sayılır" diye konuştu. Kültürlerinin dışa açık olduğunu özellikle vurgulayan Başkan Yıldırım, "Bizde evlenme çağına gelmiş bir genç kız, kendi eşini kendisi seçer." bilgisini verdi. Yıldırım, ayrıca Türkiye'deki ünlü Osetler içinde Ünlü Sinema Oyuncusu Fikret Kuşkan, Mizah Yazarı Kandemir Konduk ve Diyet Uzmanı Dr. Muzaffer Kuşhan olduğunu belirtti.



--------------------------------------------------------------------------------

İşte Ünlü Osetler

TÜRKİYE'DEKİ ünlü Osetler'den biri, Türk sinemasının son yıllardaki en güçlü oyuncularından Fikret Kuşkan. 1965 İstanbul doğumlu oyuncuyu gişe rekorları kıran filmler, "Babam ve Oğlum", "Anlat İstanbul" ve "Mustafa Hakkında Her Şey"den tanıyoruz. Bugüne kadar 38 filmde ve birçok televizyon yapımında rol alan Kuşkan, Türk Sineması'nın en yetenekli oyuncularından biri olarak gösteriliyor. Fikret Kuşkan, 23. Antalya Film Festivali'nde en iyi erkek oyuncu ödülünü Ekrem Bora'yla paylaştı. 19. Ankara Film Festivali'nde ise en iyi erkek oyuncu seçildi. Yine ünlü Osetler'den biri de ülkemizin tanınmış tiyatro ve mizah yazarı Kandemir Konduk. Yazarın ilk oyunu Yüzsüz Zühtü, 1971 yılında Altan Erbulak-Metin Serezli Çevre Tiyatrosuínda sergilendi. Bugüne kadar 17 oyunu sahnelenen Konduk'un 14 öykü, oyun ve şiir kitabı vardır. Konduk, televizyon izleyicisinin yakından bildiği Perihan Abla, Ana, Mahallenin Muhtarları gibi pek çok dizinin de yazarıdır. Türkiye'nin yetiştirdiği bir diğer Oset isim ise Diyet Uzmanı Operatör Dr. Muzaffer Kuşhan. 1969 yılında İstanbul Tıp Fakültesi'ni bitiren Kuşhan, Federal Almanya Cumhuriyeti'nde 6 yıllık genel cerrahi ihtisasını tamamlayarak uzman oldu. Bu zaman içerisinde ince bağırsağın kısaltılması, mideye balon koyma, çenenin bağlanması gibi zayıflama yöntemlerini uygulayan ekipte yer aldı. Arkasından 2 yıllık kaza cerrahisi üst ihtisasını tamamladı. Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde sağlıklı yaşam kliniklerinde incelemelerde bulundu.

Yarın:Çeçenler anlatıyor...

Gülçin Günay

Tercüman Gazetesi

Etiketler:
çerkes dünyası -10-