Adigey Cumhuriyeti'nde, Aralık 2007'de Parlamento eski Başkanı'nın Duma milletvekili seçilerek Moskova'ya gitmesi üzerine, Parlamento Başkanlığı için üçü de Birleşik Rusya Partisi'nden olan Başkan Yardımcısı Anatoli İvanov, Birleşik Rusya Partisi Adigey Şube Başkanı ve Spor, Kültür Komisyonu Başkan Yardımcısı Aleksandr Luzin ve parlamento üyesi Sergey Pismak'ın isimleri Birleşik Rusya Partisi Parlamento Grubu'nda müzakereye sunuldu.

2008 başında parlamentodaki komite temsilcileri İvanov'u teklif etti, ancak bazı milletvekillerinin Parlamento Başkanının Adige kökenli olması ısrarı üzerine uzlaşma sağlanamadı. Bu sefer İvanov ve Adige asıllı işadamı ve milletvekili Vyaçeslav Sapiyev önerildi. 20 Mart 2008'de Birleşik Rusya Partisi'nin Adigey Teşkilatı konuyla ilgili bir toplantı yaptı ve Adigey Devlet Başkanı Aslan Thakuşinov toplantıda, İvanov ve Sapiyev'in adaylıklarının incelenmesini teklif etti. Ancak yapılan oylamada her iki adayın da eşit oy alması üzerine, adayların isimlerinin Birleşik Rusya Partisi Genel Konseyi'ne sunulması ve oradan çıkacak ismin Adigey Parlamentosu'na bildirilmesi kararlaştırıldı.

Birleşik Rusya içinden gösterilecek aday için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den de onay alınmasını müteakip, Adigey parlamentosunda yapılan oylamada, çoğunluğun oyunu alan İvanov Başkan seçildi. Parlamentonun % 50'sinin Adigelerin elinde olmasına rağmen, Moskova'nın "aba altından sopa gösterme" politikası beklenen sonucun alınmasına neden oldu.

Diğer taraftan, Adigey Cumhurbaşkanı Aslan Thakuşinov'un, Moskova'dan gelen baskılar çerçevesinde, kendisiyle görüşen Adige asıllı milletvekillerinden, Moskova'nın göstereceği Başkan adayına itiraz etmemelerini istemesi, dengeleri bozan diğer bir gelişme olarak kayıtlara geçti.


Adigey Cumhurbaşkanı'nın sunduğu listede Adige kökenli bir adayın dahi olmamasını eleştiren Adige'liler, "bunun Federal merkezin Adigey Cumhuriyeti'ni ortadan kaldırma planının bir parçası olduğunu" belirterek, "Federal Merkez taktik değiştirdi. Yeni taktik, Adigey Cumhuriyeti'ni Adigelerin eliyle ortadan kaldırmak.

Adigey Devlet Başkanı'nın bu isim listesi üzerindeki ısrarı da, ülkenin Adigelerin kendi elleriyle yok edilmesi kararının alındığını gösteriyor" açıklamalarında bulunarak, Adigey üzerinde oynanan oyunların altını çizdiler.

Rus merkezi otoriteleri tarafından, Adigey'in statüsü zaman zaman gündeme getirilmekteydi. Hatta Krasnodar Kray'la birleştirilmesi konusu bile ortaya atılmıştı. Ancak, Kafkas halklarının karşı çıkmaları üzerine proje şimdilik halının altına süpürüldü. Kafkasya'nın en küçük Cumhuriyetlerinden biri olmasına rağmen, milyonları bulan diasporası ile Kuzey Kafkasya'nın temel taşlarından Adigey'in konumu önem taşıyor. Adigey'in statüsünü tartışma konusu yapanların, Adigey'in özerkliğini kaybetmesi halinde, bunun zincirleme etki yaparak, Kuzey Kafkasya'da ciddi milli ayrılıklara ve daha da ileri gidilerek çatışmalara sebep olabileceğini de dikkate almaları gerekiyor. Ancak, çağdaş gerçekler, halkların kollektif haklarına riayet için yeni çalışma yöntemleri gerektiriyor ve Rusya Federasyonu halklarının birleştirici ortak şeyler araması ve bulması gerekiyor.


Naciye Saraç
Global Yorum İnternet Dergisi
nsarac@globalyorum.com

Etiketler:
adigey cumhuriyeti yeni parlamento başkanı nedense bir rus