Sovyet yönetimi daha ortaya çıkmadan Rusya tarafından; Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünen Osetya'nın, Kuzeyini Ruslar elinde tutarken Güneyini, Gürcistan yönetimine vermiştir.

1989'da Güney Osetya'nın 80 bin nüfusu vardı; bunlardan 60 bini Oset, 20 bini Gürcüydü. Ayrılığa son vermek isteyen Osetler nüfus yapısından da güç alarak, Gürcistan'dan ayrılarak Kuzey Osetya'yla tekrar birleşmek amacıyla Rusya Federasyonu'na katılma talebinde bulundular.

Bu talep Gürcistan tarafından kabul edilemez bulundu. Ardından Osetler, Eylül 1990'da "Güney Osetya Demokratik Sovyet Cumhuriyeti"ni ilan ettiler.

20 Kasım 1990'da kendi bağımsızlığını ilan eden Gürcistan Parlamentosu, Aralık 1990'da Güney Osetya Cumhuriyeti'nin özerkliğini kaldırarak, Tiflis merkezi yönetimine bağladı. Sovyet Devlet Başkanı Gorbaçov bu kararı tanımadığını açıkladı ve Güney Osetya'da ilk silahlı çatışmalar başladı.

Kasım 1991'de, Gürcülerin çoğu çatışmalardan kaçarak Güney Osetya'nın başkenti Tshinvali'den ve çevresinden içerilere doğru göç ettiler. 23 Kasım 1991 de o zamanki Gürcistan Devlet Başkanı Zviad Gamsahurdiya, "silah taşıyabilen bütün Gürcüleri" Güney Osetya'nın Gürcistan'dan ayrılmasını önlemek için, Tshinvali üzerine yürümeye çağırdı.

Güney Osetya Parlamentosu toplanarak, Eylül 1990'da "Güney Osetya Demokratik Sovyet Cumhuriyeti" adı altında kurdukları cumhuriyetin bağımsızlığını ve Ulusal Muhafız Birliği'nin kurulmasını kabul etti. Ve 1992'de savaşarak Gürcistan'dan bağımsızlığını kazandılar Şu ana kadar Güney Osetya 1991'de bağımsızlığını ilan eden Gürcistan'ı hiç tanımadı.
Gürcistan'la çatışma halinde olan Güney Osetya'nın Rusya Federasyonuna katılmasına sıcak bakmayan Ruslar, bir taraftan da Güney Osetya sınırına güç kaydırdı.

18 Haziran 1992'de ise bölgeye yığdığı güçle Gürcü güçlerine saldırdılar. 4 Temmuz 1992'de bir araya gelen taraflar, Güney Osetya'nın statü sorunu çözülmeden, Rusya, Gürcistan, Kuzey ve Güney Osetya'dan birliklerin katılımıyla bölgeyi gözetim altında bulunduracak 4 bin kişilik barış gücü konuşlandırılmasına karar verdiler.

15 gün süren, Rusya desteğindeki Güney Osetya ile Gürcistan çatışmaları, 2.000 kişiye yakın insanın yaşamını kaybetmesine 1.000 civarında kişinin yaralanmasına, ayrıca on binlerce kişinin evlerini yurtlarını terk etmesine neden olmuştu.

Savaş durumu Güney Osetya'da yaşayan insanları açlığa ve sefalete sürüklemiştir.


Güney Osetya'nın merkezi bölgeleri Tshinvali yönetimi tarafından kontrol edilirken, geri kalan çevre bölgeler Gürcistan'ın kontrolündedir. Gürcistan merkezi hükümeti tarafından Kutra merkezli bir yönetim atanmıştır.

Yaşanan olayları bununla da izah etmek mümkün değil. Bir tarafta yıllarca bölgeyi elinde bulundurmuş, enerji kaynaklarını stratejik bir silah haline dönüştürmüş Rusya - diğer tarafta Enerji yollarını tamamen elinde bulundurmak isteyen ABD

Kafkaslarda yaşanan bu çatışmanın kırılma noktalarından birisi Gürcistan. Yaşanan rekabet daha öncede Güney Osetya dan bel vermişti. Ama Acara da, Aphazya da ben buradayım demişti.

Biz bu kavganın sadece Gürcistan da kalamayacağını, Ukrayna üzerinden Kırım'a uzanacağını görmeliyiz. Böyle bir gelişmenin de çok önemli olacağını ifade etmek zorundayız.

Bükreş Zirvesi nin ardından, Soçi'deki Bush-Putin buluşması, pembe tablolar çizse de hakimiyet mücadelesinin, bölgeyi daha çok sıkıntılara sokacağı açıktır.
Rusya Nato zemininde bile Ukrayna ve Gürcistan'ın üyelik sürecindeki son adım olan "Üyelik Aksiyon Planı"na dahil edilmesine engel olmuştur.


Kommersant'a yayınlanan bir habere göre;Putin, NATO üyesi olması muhtemel Gürcistan ile Rusya arasında bir "tampon bölge" oluşturulması için Rusya nın Abhazya ve Güney Osetya nın bağımsızlıklarını tanıyacağını da açıkladı. Rusya Parlamentosu Bağımsız Devletler Topluluğu ile İlişkiler Komisyonu Başkanı Aleksey Ostrovsky ise; Ukrayna'nın NATO üyesi olması durumunda Kırım'ı geri isteyeceklerini söylemekle kalmadı, "Eğer Ukrayna NATO'nun genişleme programına dâhil edilirse, Rusya Kırım'ın hangi ülkeye ait olduğunu tartışmaya açar. RF, Kruşçev döneminde imzalanan anlaşmaları gözden geçirmek için gerekli yasal gerekçelere sahiptir" diyerek Rusyanın tavrını ortaya koydu.

Gürcistan'ın Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili ülke de "Savaş Hali" olduğunu ilan etmek için parlamentoya başvurdu. Gürcistan parlamentosu ülkede savaş olduğunu onayladı.
Gürcistan bir yandan "Savaş Hali" ilan ederken diğer yandan da ateşkes istediğini açıkladı

Rusya Federasyonu Genelkurmay Başkanlığı ise ısrarla bir savaş hali olmadığını, meselenin çatışma bölgesindeki vatandaşlarını kurtarmaktan ibaret olduğunu vurgulamaktadır.

Gürcistan'dan 1992'de ayrılan Güney Osetya ve Abhazya adeta Rusya'nın örtülü himayesi altında. Burada iki başlı yönetimler oluşmakla birlikte, etkin gücün Rusya Federasyonu olduğu ise her iki Cumhuriyetin halkının taşımakta olduğu pasaport ortaya koymaktadır.
Bu fiili durum devam ederken, Gürcistan'ın Güney Osetya ya yönelik başlatmış olduğu operasyonu izah etmek kolay değil. Çünkü bu saldırı Güney Osetya'yı Gürcistan için tamamen kaybedilme riskini de beraberinde getirmiştir.

Bu zorluktan olmalı ki bölgeden gelen haberlerde, " Marneuli deki uçak üssünü Ermenistan'daki Rus üssünden kalkan uçaklar vurmuş. 3 ölü 5 yaralının olduğu, ülkedeki saldırılarda 1500 insanın öldüğü, dun gece Ruslar sxinvaliye spkov 76-ci hava birliklerini göndermiş ve geri almış. Buraları dünden kaldırdığı uçaklarla vurmuş. Başkent Tsinvali Rus 58. ordusunun kontrolüne geçmiş." denilmektedir.

Oluşan şartların, zaten yokluk içinde yaşayan Güney Osetya halkının hayatını yaşanmaz hale getireceği ortadadır. Ortada olan diğer bir konu ise Gürcistan'ın Rusya ile tek başına başa çıkamayacağıdır. Yani önümüzdeki süreçte ya Gürcistan Nato'ya alınacaktır, yada Güney Osetya'nın bağımsızlığı Rusya tarafından tanınacaktır.

10.08.2008
Abdullah Buksur
www.uihaf.org

Etiketler:
güney osetya sorunu