Olempiyatların sabahında başlayan çatışmaların ciddiyet boyutu saatler sonra anlaşıldı. Anlaşıldığı andan itibarende restleşmelerle birlikte baş döndüren bir diplomasiye tanık olduk. Öyleki kimin kiminle görüştüğü, kimin kimi ziyaret ettiği, kimin kime destek verdiği bir süre sonra içinden çıkılmaz karmaşık bir durum kazandı. BM Güvenlik Konsey'inde ki konuşmalar, NATO'nun açıklamaları ve AB'nin birlik görüntüsü içinde oynamaya çalıştığı rol bu yaşananların birden fazla merkezden takip edildiğini gösteriyor .

Elbetteki, BM'nin (Rusya vetosu) ve NATO'nun (Güvenlik Konseyi'nin kararı gerekiyor) kilitlenmiş olması AB'nın bölgdede aktif olarak rol almasını kolaylaştırdı vefakat dış politika konusunda hala bir bütün olarak hareket edemiyor. 1992'de başlayan Balkan savaşlarından bu güne dış politika meselelerinde çok sesliliğini sürdürüyor. AB diplomasisinin en önemli özelliği çok farklı tutumları bir tek söyleme dönüştürme başarısı olarak gösteriliyor. Ancak gündemin hızla değiştiği bir dünyada hızlı kararlar almak gerekiyor. Bu noktada AB'nin ağır hareket ettiğini söylemek gerekiyor.

Çarşamba günü gerçekleşen (13/08/08) AB dışişleri bakanları toplantısı örnek gösterilebilir. 27 ülkenin iki bloka ayrıldıklarını söylemek mümkün. Birinci blok Rusya'ya karşı AB'nin önlemler almasının gerekli olduğunu savunuyor. Grubun başını İngiltere çekiyor. Gruba dahil olan devletlerin içinde eski doğu bloku ülkelerinden ayrılıp AB'ye üye olan ülkeler var. İkinci blok ise ilişkilerin sürdürülmesinden yana olmakla birlikte Rusya'nın üzerinde baskı oluşturarak bir sonuca varmayı hedefliyor. Bu grubun başını Almanaya (doğalgazını Rusya'dan satın alıyor ) ve Fransa çekiyor.

Ve tabii bu toplantıya katılmayan devletler de var. İtalya'nın Rusya ile olan sıcak ilişkileri göz önünde bulundurulursa Frattini'nin tatilini sürdürmesi (Steinmeier-Alman Dışişleri Bakanı tatilini yarıda kesti ) ve toplantıya katılmaması anlaşılabilir. Diğer katılmayan üç devlet İrlanda, Malta ve Slovakya.

5-6 Eylül tarihlerinde AB dışişleri bakanları yeniden toplanacak ancak şimdiden Frattini'nin katılmayacağı düşünülüyor. Çözüm bulunması durumunda her şey yoluna girmiş olacak ve birlik birlik görüntüsü içinde yoluna devam edecek. Ancak ne varki diplomatlar 1990 daki ateşkes görüşmelerini hatırlatarak o görüşmelerin sonuçlanmasının bir yılı bulduğunu hatırlatıyorlar.

AB dönem başkanı Fransa'nın yoğun bir diplomasi faaliyeti sonucunda hem Rusya'nın hem de Gürcistan'ın kabulü ile ortaya konan ateşkes planı da tartışmalı. Altı maddeden oluşan plan birazda herkesi tatmin etmeye çalışırken aslolan en önemli hususu göz ardı etmek suretiyle Gürcistan'ın toprak bütünlüğünü tartışmaya açıyor. Gürcistan Devlet Başkanı'nın bu planı kabul ettiğini açıklamasının da ileride yapılacak müzakerelerde ülkesini bağlayabilir.

Sakaşvili'nin bu açıklaması da düşündürücü : « Gürcistan batı değerlerin savaş alanıdır » . Bu açıklamaya benzer açıklamlar soğuk savaş yıllarında Doğu Blokuna dahil olan Çekoslovakya, Polonya ve Macarisan'da da farklı şekillerde ifade ediliyordu. Milan Kundera'nın bu konuyu işleyen onlarca konuşması mevcut. Aslında Sakaşvili bu açıklamasıyla geçmişe göndermede bulunuyor ve bir yerde devin uyandığını ilan ediyor.

Bu söz 1856'daki Kırım harbini hatırlattı. İngiltere, Fransa ve Osmalı İmparatorluğu'nun Çarlık Rusya'ya karşı giriştiği savaş ve Rusya'nın yenilgisi ki Tolstoy'un Sivastopol 1856 adlı romanına dahi konu olacak ve bir kızgınlığı bütün çıplaklığı ile gözler önüne serecekti. Tabii ki Kırım harbi bir medeniyeti kurtarma adına girişilen bir savaş değildi daha çok kurulu olan güç dengesini (Balance of Power) muhafaza etmek için yapıldı.

Fransa'nın önerdiği altı maddelik planın taraflarca kabulüne rağmen ardından çatışmaların yeniden başlaması bu sürecin öyle kolayca kapanmayacağını gösteriyor. « Şakaşvili'nin kumarı » olarakta lanse edilen bu savaştan kimin daha kazanşlı çıkacağını şuan için kestirmek zor ama Gürcistan'ın hesabı real politik'e yenik düşebilir. Avrupa'nın yakın tarihinde bunun örnekleri mevcut. Amerikan radyosunun soğuk savaş yıllarında doğu bloku ülkelerini ayaklandırmak için yaptığı yayınlar ve ayaklanmaların ardından (Çek ve Macar ) nasıl ortada bırakıldıklarını hatırlamak gerekiyor.

AB'nin uluslarası sahnede üstlenmek istediği rol için bu beklenmedik bir fırsat idi ama AB'nin tek seslilik yerine hala çok seslilik içinde bir sonuca varmaya çalışması konumunu zayıflatıyor. Dışişleri bakanları toplantısının ardından ortaya çıkan sonuç bildirisi buna örnek gösterilebilir. Çok cılız bir metin. Her bir sözcük orta yolun tercih edildiğini gösteriyor.

AB bu savaşta dış politika açısından sınıfta kaldı ve Lizbon Sözleşmesi'nin ön gördüğü dış politika yüksek temsilciliği de doğmadan öldü.
Sinan Özdemir / Brüksel


http://www.dunyabulteni.net/news_detail.php?id=50351

Etiketler:
gürcistan batı değerlerinin savaş alanıdır