Notice: Undefined variable: db in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6

Warning: mysqli_query() expects parameter 1 to be mysqli, null given in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6


Biz Çerkezlerde çok uzak akraba veya aynı soy isimden de olsa kardeş kabul edildiğinden bu durum karşısında çok şaşırdığını gözlemledim. Doğma büyüme yaşadığım şehrin müdayimlerinden olan ben, bu ve bunun gibi geleneklerin bilincindeydim.
Zamanın birinde bir atolyeye işçi olarak giriyorum,tesadüftür patron ve bazı çalışanlar Çerkez kökenli,Sinop ağırlıklılar.Epey içili dışlı samimi oluyorum, patronun köylülerinden biri,patronun ağbisinin teyzesinin kızıyla evli olduğunu söylüyor, başka geleneklere sahip toplumlara alışık olan ben, kendi halkımdan birinin böyle bir şey yapması karşısında donup kalıyorum. Bir gün bir gazete okuyorum,haber,Türkiyenin kozmetik fabrikalarından birinin kızının halasının oğluna kaçtığını yazıyor. Adiğe kökenli ve hemşerim Balıkesirli olan bu ailenin yaptığına da şaşırıp ikinci
bir şok yaşıyorum. Hadi diyorum kendi kendime hayatın uç noktalarına yelken açmış bu aileler, kapital stokları aile dışına çıkmasın diye böyle yaptıklarını, zaten Adiğelik ve Habzelerle alakalarının kalmamış olabileceğini düşünüyorum. Yıllar sonra kader beni ve ailemi Pendik Kaynarca da
oniki sene yaşamaya mahküm ediyor.Çevremiz genişliyor, Adiğe potansiyelinin çok oluşundan hemen kaynaşma harekatına başlıyoruz. İlk bayram tanıştığımız bir aileye bayramlaşmaya gidiyoruz, Tokatlı bir aile,beyi bir vesileyle bir yere gitmiş oturuyoruz, muhabbet hoş beş,hanım efendi
sohbet arasında eşinin dayısının oğlu olduğunu söylüyor,eşim ve ben utanırcasına bir birimize bakıyoruz.Daha sonra çok tanışlar ve bir çok Çerkez ailelerle muhabbet. Hayret ediyoruz, inanın kıyamet gibi hısmıyla akrabasıyla evlenenler.Gülünç bir durum, dernekte bir gün, sadece eşi Çerkez olan yengelerimizden biriyle, gençlerden biri tartşıyorlar, konu hararetleniyor, gelenekler tartışması, şunu idda ediyor ''Biz Çerkezlerde akraba evliliği yoktur'' , genç 25-30 yaşlarında,teyzesi teyzesinin oğluyla evli,ben,kendisi ve tartıştığı yengemiz bunu çok iyi biliyor,içimden ''yarabbim ne cahilce
cürred'' diyorum.Başka bir örnek.Bir TV kanalı, Şoray uzun yolda.Yer KahramanMaraş, bir çerkezdüğünü, gelin arabası geliyor,gelin inecek, adettir ya bir bedel pazarlığı, gülüşmeli muhabbetler, gelin naz yapıyor, Şoray gelin inmez bak diyor,kayınpederin utanmadan verdiği cevap.''İnmesse
inmesin nasıl olsa KAYINBİRADERİMİN kızı''. Yani gelinimiz akşam dayısının oğluyla evleniyor. Bu düğünde tespit ettiğim geleneklerimizi yere seren bir başka boyut. Marmara bölgesinde yıllar önce uygulaması terk edilmş bir geleneği icra etmeye çalışıyorlar. Sivas, Kayseri, Kahraman Maraş bölgesinde, Uzun yayla dediğimiz yörede genellikle Kaberdey kardeşlerimizin ''Hoh'',Abzeh, Şapsuğ ve Ubıhların ''Huaho'' dedikleri bir örf. Büyük toplantılarda, düğünlerde, cemiyetlerde Thamede şöleni başlatırken açılış konuşması,güzel bir hitabet sergiler ve hatibin konuşmasından sonra bir kasedeki Bal Suyu önce Thamede tarafından içilir,daha sonra diğer yaşlı ve büyükler ve de diğerleri tarafından bitirilir, cemiyet usulüyle işlevine başlar. Şoray Uzun yolda da geleneklerimizi tanıtacaklar ya, hayret ettim,gelinin hem halası hem kayın validesi, bu bizde gelenektir diyerek elindeki kaptan aldığı bir kaşık balı, Şorayın ağzına boğum yerine kadar sokuyor.Yav bu iş
Thamedelerin işi,hadi onlar yok, ekranda bir sürü elleri arkalarında bağlı,gülüp duran erkekler neci. Kardeşim bari bu seronomiyi uygulamayın, çalsın akardion hayra hayra tamam.Bu son satırlarımı, yeri geldimi bir hava,bir böbürleniş hale bürünen Kaberdey kardeşlerime ithaf
ediyorum.
Bir başka televizyon porogramı.Beyfendi 60-65 yaşlarında,kültürümüzü tanıtacaklar, Toplamış bacılarımızı,teyzelerimizi yemeklerimiz falanda var. Kaberdey aksanı ,organize tertibatına bakılırsa bir derneğin girişimi,çok hazırlıklı konuşmalar.Sipiker biraz çerkezce konuşun lütfen diye ricada bulunuyor, oradaki yaşına yakın bir teyzemizle konuşuyor. Spiker belliki biliyor, oğlunuzla konuşurmusunuz diyor,akardiyoncu oğlu için o konuşamıyor diyor, spiker doli çalan delikanlıya siz konuşmayı biliyormusunuz diyor,o da hayır diyor,orada üçüncü bir gençten bey amcayla siz konuşurmusunuz diyor, o da sınıfta kalmış bir talebe. Aslında spiker kıvrak bir zekayla TRT de yayınlanan Adiğece porogramı belli bir yaş gurubundan sonra kimse anlamadığını tespit ediyor.Hakanla geziyorum.Adapazarının çerkez köyleri dolaşılıyor, bir ablamız Habzeleri anlatıyor, Hakan soruyor ''Sizlerde adetler çok keskin ve zormuş, sizde bildiğim kadarıyla evlisiniz, epey zahmet çekmişsinizdir ''Abla cevap veriyor'' Ben Çerkez olan biriyle evli değilim, onun için bu dönemi çok rahat atlattım''Heyhat, asimilasyon ayyukası yüzde seksenleri bulan bir toplumun kızlarına, bu cematten kirişi kırarsanız, ibadetten muaf kalırsınız diyen ablamız, asimilasyona bilerek veya bilmeyerek güzergah temin ediyor. TRT'de adiğece yayınların başladığı dönemde ropörtaj süreleri hız kazanıyor. Bir gazete Düzcede roportaj yapıyor, Düzcelilerimiz şikayetci. Neymiş, yayında Kaberdey aksanı kullanılıyormuş. Şapsuğ veya Abzeh aksanı talabi yani.Tekrar heyhat. Bizim 40 üzeri beyfendilerimiz yayında lehçe talebini dile getiriyorlar, ben olsam söylerim. ''Bunu ne hakla taleb ediyorsunuz, sizden sonraki nesle anadilini konuşma pratikliğini aktara bildinizmi,bu yayınlar mevcut kültürlerin geliştirilmesi için, daha çok yeni yetişen gençlere yönelik, kalıcılık sağlasın diye. Kaberdey aksanı konuşanlarda hiç olmasa yeni nesilde konuşanlar daha çok,burada lisan tercihinde isabet var, siz ve Marmara bölgesi Çerkezleri dil aktarımında gelecek nesilleri öksüz bıraktınız, kendi keyfiniz içinde musadenizle bu lüksü hak etmiyorsunuz,hadi sende'' diyerekte gazete ropörtajını keserdim.
Bu yazımla, içimde depreşen bir kültürün alt yapısının nasıl çürümelere maaruz kaldığını dile getirmeye çalıştım. Maksadım Kıssadan Hisseler çıkartıp,mensup olduğum toplumun akılları başa alma çalışmalarına teşebbüs edip, yüzleri bulan derneklerin sadece tarihi tespitleri yapıp, dernek çatılarını
müziklerle oyunlarla geçirilecek mekanlarımız olmadığını nacizane hatırlatma teşebbüsümdür.
SAYGILARIMLA


UBIH Recep ŞEREF ( DEÇEN'A )
BAYRAMIC 1864.COM

Etiketler:
rezalet labirentine doludizgin koşan çerkezler