Kafkasyalılarda saygı, klasik; büyüğün küçük karşısında ki rahatlığından ve özgürlüğünden verdiği taviz değil... Belki saygı, saygılı bir ortamın sağlanması için büyük küçük, erkek kadın tüm toplumun bir mücadelesi...


Evet, Kafkasyalılarda sadece küçük büyüğe saygılı olmak zorunda değil... Büyük küçüğün büyüğüne ayıp etmemesi için ona saygı göstermek ve yardım etmek zorunda...

Belki bunu birçoğumuz yaşadık ve yaşıyoruz da ama bu ince noktada ki erdemi görebiliyor muyuz?


Örneğin bizlerde büyüğün yanında sigara içmek ayıptır... Gençler bu kötü alışkanlıklarını ancak balkonlarda giderebilir... Peki, hiç gençler balkonda sigara içerken birden onlardan büyük bir insan paldır küldür içeri girer mi Yoksa daha balkona gelmeden çok uzaklardan bir öksürük sesimi işitilir...



Eğer evinizde Kafkas havası esiyorsa hala olması gereken önce bir öksürüktür... Bu öksürükte derin bir anlam vardır... "evladım ben geliyorum, eğer benim yanımda yapmanın ayıp olduğu bir şey varsa ondan vazgeç..." der bu öksürük...


Küçük iken dedem evimizin önündeki bayırın başında öksürmeye başlardı... Evdekiler dahi onun öksürüğünü duyar eğer bir yanlış iş varsa eve çeki düzen verirlerdi... Tabi ben ise o zamanlar "dedem de amma hasta" derdim öksürüğün sırrını çözmekten mahrumdum...

Birçok defa arkadaşlarımı evimize getirdiğimde bahçede dedem ve babaannemi görürdüm... Arkadaşlarım onların yanında oturur kısa bir tanışmadan sonra babaannem "adam hadi biz içeri geçelim" der ve dedemde onu onaylayarak veda edip içeri geçerdi...

O zamanlar anlayamadığım bu hareketin altında aslında şu anlam yatıyordu... Gençler bizim yanımızda rahat edemiyor bizlerin onların bize karşı ayıp etmemesi için onları yalnız bırakmamız gerek...

Ve ne gariptir bizde diğer toplumdakilerin aksine ayıp dedenin sigara içen gencin yanına gelmesi ya da gençlerin arasında oturması kabul edilir...


Köy kahvesinde otururken arkadaşları ile içeriye giren amcamın beni görünce sanki cin görmüş gibi arkadaşlarını bırakıp dışarıya çıkmasını hatırlarım... Ve kapıda benim çıkmamı beklemesini... Çünkü amca ile yeğenin aynı kahvede oturması ayıptır ama Kafkasyalılarda bu ayıbın önlenmesi için tek mücadele etmesi gereken yeğen değildir...

Mesela köyünüzün yolunda gider iken köşede bir bayanın yolun karşısına geçmek istediğini ama siz geldiğiniz için saygısızlık olmasın diye sizi beklediğini görürsünüz... Ve adımlarınızı hızlandırırsınız... Çünkü saygıyı sadece o bayan yapmaz... Bu erdemin gerçekleşmesi için iki kişi olarak mücadele edersiniz...

Bu örnekler o kadar çoğaltılabilir ki... Bunlar sadece birkaç tanesi...


Günümüzde ise saygı sanki Kafkasyalılık bilincinin dışına taşmış ve galiba saygımızda asimilasyona uğramış... Tüm saygının gençlerden gelmesi beklenir olmuş... Büyükler bir şey diyecek ve gençler buna körü körüne itaat edecek... İtaat etmezlerse bo haynap(çok ayıp)...



Peki, bu ne kadar Kafkasyalılık saygısı... Böyle bir durumda büyüklerimiz gençlerimize saygısızlık etmiş olmuyorlar mı ?



Sanırım büyüklerimizin bir karar alırken gençlerimiz ile istişare etmesi ve gençlerimizin karşı gelemeyeceği ve kabul edebilecekleri kararları almaları gerek... Böylece gençlerimizin kendilerine karşı ayıp etmelerini önlerler...



Allahın emridir insanların birbirlerini dinlemeleri... Şuan kuşaklar arası diyaloga ne kadar muhtacız... Sen bize enelerini yenmiş thamateler ve ya Rab... Ve enelerini yenmiş thamatelerinin kıymetini bilen bir nesil...



Amin...
Tahsin Kılıç
www.muslumancerkes. com

Etiketler:
öksürük ile ayıbı önleme ve saygı