Obezite yani şişmanlık ise; son yıllarda özellikle gündemden düşmeyen bir hastalık haline gelmiştir.Tanımlamak gerekirse Obezite; vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.Ve eğer tedavi edilmezse gittikçe kötüye giden bir hastalık halini alır.Obezite insan vücudunda bulunan tüm sistemleri; kalp damar sistemi, solunum sistemi, hormonal sistem ve sindirim sistemi gibi içten etkileyen ve bir çok rahatsızlığa neden olan bir hastalıktır.

Kalp rahatsızlıkları, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, solunum rahatsızlıkları, eklem rahatsızlıkları, adet düzensizlikleri, iktidarsızlık, kısırlık, safra kesesi rahatsızlıkları, taş oluşumu ve bazı kanser türleri obeziteyle direk ilgili belirgin hastalıklardandır.Bundan yola çıkarak obezite, insan yaşamını kısaltan ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık durumundadır.Ayrıca obezite 21.yüzyılın en önemli 3 hastalığı arasında da yer almaktadır.

Kilo kontrolü normal şartlarda da basit bir matematiksel işlemle yapılabilir.Kişi bu işlem sonucunda kendi vücut yapısı hakkında bir bilgiye sahip olabilir.Beden Kitle İndeksi ( Body Mass Index )diye adlandırılan oranlama yoludur.

Beden Kitle İndeksini kişi, vücut ağırlığının( kg )olarak, boyun metre cinsinden karesine bölerek, çıkan rakam sonucu değerlendirebilir.Tüm dünyada kabul edilen sınıflamaya bağlı olarak sayısal değerleme şu şekildedir.



18.5 kg/m2 nin altında olanlar ; ZAYIF

15.5 - 25 kg/m2 arasında olanlar ; NORMAL KİLOLU

25 - 30 kg/m2 arasında olanlar ; FAZLA KİLOLU

30 - 40 kg/m2 arasında olanlar ; OBEZ ( Şişman )

40 kg/m2 üzerinde olanlar ; İLERİ DERECEDE OBEZ



Çıkan sonuçlara göre değerlendirmede eğer 18.5'in altında ise zayıftır.Bu durum belki kişi olarak memnun edici olabilir.Fakat yine de vücut direncinin düşmemesi açısından beslenmeye dikkat edin sinyalini veren bir değerdir.

18.5 - 25 arasında bir değer çıkmış ise gerçekten ideal kiloya sahip olunduğu bilgisini net olarak verir.Büyük olasılıkla dengeli ve yeterli beslenme uygulanıyordur.

25 - 30 arasında bir değerde harekete geçmekte fayda vardır.Kişiyi bulunduğu kilo rahatsız etmeyebilir fakat vücutta zamanla biriken yağlar kişiye ileride rahatsız edebilir.Örneğin ufak boyutlu bir yürüyüş esnasında çabuk yorulabilir kişi.Bir iki kat merdiven çıkma sonucunda nefes alıp vermede zorluklar yaşayabilir.Kişide daha fazla terlemeye neden olur.Fakat bunlar ufak sinyaller olduğu için vücut tarafından uyarı olarak kişiye yansıtılmaktadır.Yapılması gereken ilk şey, kişinin günlük beslenme şeklini gözden geçirmesi olmalıdır.Buna bağlı olarak aktif hareketlerini değerlendirmelidir ve öncelikle bir doktordan yardım istemelidir.

Bulunan değer 30 - 40 arasında ise zaten Obez olunduğu ortaya çıkartılmıştır.Bu sonuçla beraber kişi doktoru aracılığı ile bir diyetisyenden kendine has bir diyetle düzenli beslenme sistemine geçebilir.Kısa süreli ve tek yönlü uygulanan diyetler kalıcı sonuç vermemekle beraber metabolik sistemi otomatik olarak bozacaktır.Araştırmalar göstermektedir ki verilen ama geri alınamayan 3-5 kg bile olsa kişinin yaşamının daha rahat ve mutlu olmasını sağlayacaktır.

Kilo kontrolü kilo vermek anlamında anlaşılsa da halk arasında, aslında öyle değildir.Kilo kontrolü, gerçek manada vücut kontrolünün kişinin eline geçmesi anlamını taşır.Yani ulaşmak istenilen sonuca ulaşıldığında o kiloda kalabilmek ve ulaşılan kiloyu uzun yıllar muhafaza edebilmek başarılı bir yaşamı ifade eder.Bunu yaparken çıkan değere göre korunabilir hedef kilo belirlemek doğru olanıdır.Yani ne çok düşük nede çok yüksek değerde olmamak gerekmektedir.

Kilo kaybı bir haftada 1kg.'ı geçmemelidir.Haftada 0.5-1kg normal verilmesi gereken kilodur.Yavaş ve kararlı olarak verilen kilolar da daha sağlıklıdır ve daha kalıcıdır.

En katı diyet bile kısa süre uygulanamaz.Doktor ve diyetisyen beraberliğinde sağlıklı ve doğru bir diyet uygulanması en doğrusudur.

1 kg = 8000 kaloridir.

Yani alınan 1kg.'ın verilebilmesi için 8000 kalorinin yakılması gereklidir.Bununla beraber günlük kalori miktarını karşılamak için yenerek alınan enerjinin 600 kalori azaltılması durumunda bir haftada 0.5kg. ve 6 ay süre içinde yaklaşık olarak 13 kg. verilmiş olur.



Yardımcı ve önemli noktalar ise;

1- Aralarda atıştırmalar yapılmamalıdır.

2- Karın acıkma hissi belirmeden yemek yenilmemelidir.

3- Hızlı ve çabuk yemek yenilmemeye dikkat edilmelidir.

4- Öğün atlanılmamaya dikkat edilmelidir.Yani günde muhakkak 3 öğün yemek alışkanlığı sağlanmalıdır.

5- Yemeklerde yağ oranları azaltılmalı, özellikle düşük kalorili yiyeceklere yer verilmelidir.

6- Daha az kırmızı et ( Etten alınması gereken günlük Protein Miktarı : 40 gr. ) tüketilmeli, buna oranla daha fazla miktarda tavuk eti ve balık eti tüketimine yer verilmelidir.

7- Meyve sebze tüketimine günlük olarak daha fazla yer verilmelidir.

8- Fiziksel aktivite artırılmalıdır.Her gün en az 10 ar dakika yürüyüş alışkanlığı edilmelidir.



Sağlıklı beslenmenin yaşam tarzı olarak benimsenmesi ve kontrolün kişinin kendine geçmesi en önemli noktadır.



Fatmagül SÖNMEZ

GIDA TEKNİKERİ.

Etiketler:
beslenme ve obezite