4000 yıllık olduğu saptanan Yispivune tanıtımı Rusya Devlet Başkanlığında Adıgey Temsilciliği önderliğinde gerçekleşti.

Krasnodar bölgesinde Tuapse Rayonu'nda Şapsığların oturduğu Aguy köyü yakınında bir yer Kolıhu. Yispvune 3000 yıl nehir sularının altındaydı. 

2008 yılında su taşması sırasında, St.Petersburg'tan Kolıhu bölgesinde kazı yapan arkeologlar Yispivuneyı ortaya çıkardılar, koruma altına aldılar.

Kafkasya arkeoloji tarihinde eski zamanlarda ölenlerin nasıl gömüldüğü ile ilgili ayrıntılı bilgi veren ilk dolmen olma özelliğini taşıyor.

500 yıl süresince farklı zamanlarda gömülmüş 700 insan kemiği bulundu Yispvune'de.

Aile mezarlığı olduğu konusunda bilgiler var. Ayrıca ölenlerle gömülen çeşitli eşyalar bulundu.

Yıspivune'de üzerinde astroloji ile ilgili bir işaretin olduğu disk bulundu. Diskin ortasında 27 cm. genişliğinde bir sembol var. Ne anlama geldiği şimdilik bilinmiyor.  

Yıspivune'nin bulunmasının Kafkasya Arkeoloji tarihinde önemli bir konuma sahip olduğu belirtiliyor.

Oldukça ağır kaya mezarın zamanın insanları tarafından nasıl yapılabildiği açıklanamıyor.

Yaşlı kaya mezarın restorasyonunun uzmanlar tarafından oldukça dikkatli gerçekleştirildiği bildiriliyor. Kaya mezarının bulunduğu yerin Kolıhu adını taşıması nedeniyle kaya mezarına da Kolıhu Yıspıvune adı verildi.

Moskova'da Devlet Tarih Müzesinde Adığelerın Eski çağ kültürüne ışık tutan Yıspivune tanıtımında konser verildi. Eski Adığe halk şarkıları, Adığe bestekârların eserleri seslendirildi. Adığece şiirler okundu.

Adıgey Cumhuriyeti Radyosu
Dış Yayınlar Servisi ve
Adığe Mak Gazetesi'nden derlenmiştir.

Adıgey Çalışma Grubu - KAFFED
Huşt Emel