Geçtiğimiz hafta iki yolcu uçağının düşürülmesi ve Moskova'da metro istasyonuna düzenlenen bombalı saldırıların ardından Rusya dün de bir okulu hedef alan rehine eylemiyle sarsıldı. Kuzey Osetya Cumhuriyeti'nde silahlı kişiler, eğitim yılının ilk gününde bir okulu basarak 132'si çocuk 400'e yakın kişiyi rehin aldı. Beslan kentinde gerçekleşen eylemin başında çıkan çatışmada ilk belirlemelere göre 9 kişi öldü. Gelişmeler üzerine alarma geçen Rusya, ülkedeki tüm nükleer tesislerinin güvenlik önlemlerini artırırken, Gürcistan ile sınırını da kapattı. Ancak Putin'in Türkiye programını ertelemeyeceği bildirildi. Bölgedeki Müslümanların lideri Müftü Ruslan Valgatov'un silahlı kişilerle görüşmek üzere kuşatma altındaki okula girdiği; ancak eylemcilerin Valgatov ile görüşmeyi reddettiği bildirildi. Rus iç istihbarat servisinin Kuzey Osetya şefi Valeri Andreyev ise eylemcilerle bağlantı kurduklarını, görüşmelerin başladığını söyledi. Eylemciler dün rehinelere dışarıdan gıda ve su sağlanmasını kabul etmedi. Bu arada ABD Başkanı Bush, Rusya lideri Putin'i arayarak yardıma hazır olduğunu söyledi. Çecen liderler Aslan Mashadov ve Şamil Basayev eylemle ilgi- lerinin olmadığını açıkladılar.

Aralarında intihar eylemcilerinin de bulunduğu 17 kişilik silahlı grup, baskın düzenlenmesi halinde rehineleri tuttukları okulu havaya uçurmakla tehdit ediyor. BM Güvenlik Konseyi, Rusya'nın çağrısı üzerine ülkedeki son eylemleri görüşmek üzere dün gece acil toplandı. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, rehine eylemini sert bir dille kınayarak, toplumun en zayıf kesimine yönelik yapılan bu eylemin sona erdirilmesini ve rehinelerin derhal serbest bırakılmasını istedi. Eylemciler, haziran ayında İnguşetya'yı basarak çoğunluğu güvenlik görevlisi 50 kişiyi öldürdükleri gerekçesiyle hapse atılan savaşçıların serbest bırakılmasını talep ediyor. Eylemciler talepleri arasında, Rus birliklerinin Çeçenistan'ı derhal terk etmesi ile İnguşetya ve Kuzey Osetya lideriyle görüşme de yer alıyor. Eylemcilerin bu talebi, grubun sadece Çeçen savaşçılardan oluşmadığı yorumlarına yol açtı.

Mashadov-Basayev'den ret

Çeçenistan lideri Aslan Mashadov'un temsilcisi, Moskova'da ve Kuzey Osetya'da düzenlenen eylemlerle kendilerinin bir ilgisinin bulunmadığını açıkladı. Mashadov'un, Londra'da bulunan temsilcisi Ahmet Zakayev, "Bu tür eylemleri biz hiçbir biçimde onaylamıyoruz, kabul etmiyoruz." dedi. Zakayev, buna karşın eylemcilerin Çeçen olmaları ihtimalini göz ardı etmediğini belirtti ve "Rusya'nın Çeçenistan'daki politikalarından ötürü umutsuzca bu tür eylemlere sürüklenmiş Çeçenler olabilir.'' dedi. Ahmet Zakayev, "Bölgede barış umudu kaybedildikçe, giderek daha çok Çeçen, umutsuzca bu yola süreklenebilir.'' görüşünü savundu. Şamil Basayev'in de dahil olduğu Çeçen gruplar da Kuzey Osetya'daki rehin alma eylemine karışmadıklarını savundu. Toplam 99 kişinin öldüğü uçak düşürme ve Moskova'daki bombalı saldırıları İslambuli Tugayları adlı bir örgüt üstlenmişti. Örgüt adını, Mısır lideri Enver Sedat'a karşı düzenlenen birliğin başındaki kişi olan Halid İslambuli'den alıyor.

Bush yardım teklif etti

Son günlerde yaşanan saldırıların Moskova'dan bir taviz koparmaya ya da herhangi bir uzlaşmaya yönelik olmaktan çok ses getirmeyi hedeflediğine dikkat çekiliyor. Eylemin gerçekleştirildiği Beslan kentindeki 1 numaralı okul, 900 öğrenci ve 65 öğretmene sahip. Okulların açıldığı 1 Eylül'de Rus aileler, öğrencilerin yeni sezondaki ilk gününe eşlik ediyor.

Bu arada ABD Başkanı George Bush'un, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i telefonla arayarak, Kuzey Osetya'daki rehin alma eyleminden ötürü yardım teklif ettiği açıklandı. Kremlin Sarayı tarafından yapılan açıklamaya göre Bush, sorunun çözümü için ülkesinin gereken her türlü yardıma hazır olduğunu belirtti. Açıklamaya göre Bush, "ABD ve Rusya'nın, uluslararası terörizme karşı omuz omuza mücadele ettiklerini" vurguladı.

Güvenlik önlemleri en üst seviyeye çıkarılmasına rağmen, eylemcilerin kentlerde patlayıcı maddelerle dolaşabilmesi SSCB' den kalma, güvenliği sadece belgeleri kontrol etmekle sağlamayı amaçlayan uygulamalara bağlanıyor. Rusya'da güvenlik görevlileri, vatandaşlarda neler bulunduğundan ziyade öncelikle onların belgeleriyle ilgileniyor.



02.09.2004
Mirza Çetinkaya
Moskova

Etiketler:
rusya bu kez de okulda rehine dehşeti yaşıyor