HACI-TUĞUJUKO KIZBEÇ ŞERETLUKO (ÇERKES ASLANI) ANIT HEYKEL PROJE SUNUMU

Çerkes milleti vatanını ve bağımsızlığını savunmak için, zamanın en büyük silahlı gücü, Rus çarlık orduları ile yüzlerce yıl savaştı. En şiddetli ve sürekli geçen son yüz yıllık savaşlar sürecinde, sergilenen efsanevi kahramanlıklar, ünlü Rus ve Avrupalı tarihçilerin, yazarların eserlerinde geniş yer aldı.

Karl Marks, “Ttüm uluslar Çerkeslerin bağımsızlık mücadelesinden örnek almalıdır” sözü ile, bu mücadeleyi kutsadı ve Dünya kamu oyuna duyurdu. Destanlar yaratan bu mücadele sürecinde, büyük halk kahramanları, özgürlük savaşçıları ve devlet adamları öne çıktılar ve savaşların kaderinde rol oynadılar. Bu kahramanların en ünlülerinden biri, (Batı Kafkasya’nın Şeyh Şamili) Hacı Tuğujuko Kızbeç Şeretluko, Çerkes halkının kalbinde, gönlünde yerini muhafaza etmektedir.

Ne varki, savaşın galibi Rus Çarlığı, Çerkes Toplumunu ve değerlerini yok saydığı, toplumun kendisini de yok etmeyi amaçladığı için, toplumun savaştan sonra sağ kalabilen unsurları, Çarlık döneminde, kendi değerlerine ve kahramanlarına sahip çıkma şansına sahip değildiler. Sovyetler birliği döneminde de bu değerler sessizlik duvarları arkasında kaldı. Devam eden ve mirasçı konumunda olan, bugünkü çok uluslu Rusya Federasyonu  Cumhuriyeti de Çerkeslerin sesini duymak ve haklarından bahsetmek istemiyor. Buna karşın, ana yasası, yasaları ve adı ile bir demokrasi devleti olduğuna göre, bu federsyonun bünyesinde ve diyasporada yaşayan Çerkesler, kendi tarihine, değerlerine ve kahramanlarına artık sahip çıkabilirler ve çıkmalıdırlar. Bugüne kadar hiçbir halk kahramanımızın, anıtının olmaması, herhangi bir yerde, bir cadde de veya sokakta adlarının geçmemesi büyük eksikliktir.

Bu nedenle, Çerkes halkının gönlünde ve hafızasında yerini koruyan, Ünlü Halk kahramanı, Tuğujuko Kızbeç’in anısını kalıcı kılmak için, Adigey de bir grup Çerkes sivil toplum ve kültür çalışanı onun anıt heykelini yaptırma girişimi başlatmışlardır. Maketini gördüğünüz, 3,5 m. yüksekliğinde, bronzdan inşa edilecek olan Anıt heykel, Tuğujuko Kızbeç’in torunlarının halen yaşadığı Afepsıp  köyünde yerini alacaktır.  Heykelin yapımını üstlenen, “Tarihi ve kültürel mirasın korunmsı Vakfı – NASLEDİYE” nin başkanı, Adige Cumhuriyeti eski Kültür Bakanı Sayın Çemşo Gazi dir. Bu girişimin başarıya ulaşması için, tüm çerkeslerin katkıda bulunmaları beklenmektedir.

Tuğujuko Kızbeç, 1777 yılında doğdu. Ömrü özgürlük savaşlarının içinde geçti. Oğullarının hepsi savaşta öldüler. Kendisi, heybetli fiziği, korkusuz tavırları ile düşmana korku salan, diğer yandan milli dansları, müziğini ve halkını karşılıksız seven, kahramanlıkları ile “çerkes aslanı” ünvanını kazanmış bir şahsiyettir. İlerlemiş yaşına rağmen, bir savaşta unvanına uygun çarpışırken, aldığı ağır yaralar sonucu 1840 yılında hayatını kaybetmiştir.

Böylesi halk kahramanlarımızın anısına saygı göstermek görevimiz olduğu gibi, İçinde yaşadığımız topluma, üyesi bulunduğumuz ülke ve Dünya kamuoyuna, tarihimiz, dilimiz, kültürümüz ve kimliğimizle var olduğumuzu güçlü bir şekilde hissettirmek bakımından çok önemlidir.

 Bu bakımdan, girişimin başarıya ulaşması, diğer halk kahramanlarımız içinde anlamlı ve kalıcı anıtların yapılmasının önünü açacaktır.  

H. Yaşar Nogay