ABHAZYA İÇ SAVAŞIN NERESİNDE
Gürcistan'ın ayrılıkçı Abhazya Özerk Cumhuriyetinde sular durulmamaktadır. 3 Ekim 2004'te yapılan Devlet Başkanlığı Seçimleri'nden sonra başlayan gerginlik hızla iç savaşa doğru sürüklenmektedir. Abhazya Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) internet sayfasına istinaden yayınlanan ilk haberler seçimleri mevcut yönetimin adayı ve Rusya Federasyonu'nun da açıkça desteklediği Raul Hacımba'nın kazandığını ilan etmiştir. Fakat muhalefetin adayı Sergey Bagapş'ın ellerinde sandık kurulu raporları olduğunu ve bu raporların kendisinin kazandığını gösterdiğini açıklaması ve ardından da Bagapş taraftarlarının sokaklara çıkması üzerine durum değişmiştir. YSK geri adım atarak kendi internet sitesine istinaden yapılan haberleri yalanlamış, daha sonra da seçimleri Bagapş'ın önde götürdüğünü duyurmuştur. YSK'nın kararsızlığı gerginliği giderek tırmandırmıştır. Mevcut Başkan Vladislav Ardzınba'nın devreye girmesiyle adaylar arasında yapılan uzun müzakerelerden sonra Bagapş, diğer aday Hacımba'nın Gal bölgesine ilişkin yoğun usulsüzlük iddialarını göz önünde tutarak uzlaşma adına bu bölgede seçimlerin yenilenmesini kabul etmiştir. Bunun üzerine YSK 17 Ekim 2004'te Gal bölgesinde seçimlerin yenilenmesine karar vermiştir. Fakat Hacımba bununla yetinmeyerek Abhazya genelinde seçimlerin iptal istemiyle Yüksek Mahkeme'ye başvurmuştur. 11 Ekim 2004'te bir karara varamayan Yüksek Mahkeme 14 Ekim'de başvurunun görüşülmesine devam edilmesine karar vermiştir. Hacımba taraftarlarının durumu gerginleştirmesi üzerine toplanan YSK seçim sonuçlarını yeniden ele almış ve 15 üyeden 11'inin oyuyla muhalefetin adayı Sergey Bagapş'ın yüzde 50,08'le seçimleri ilk turda kazandığını açıklamıştır. YSK'nın 17 Ekim'de Gal'de seçimlerin yenilenmesini beklemeden almış olduğu bu karar ülkedeki gerginliği iç savaş noktasına getirmiştir.
18-10-2004 - 5 kez okundu
Beklendiği kadar kalabalık olmasa da sokaklara çıkan Hacımba taraftarları Parlamento'yu, ardından da Filarmoni binasını basmıştır. Ayrıca, Hacımba'yı destekleyen mevcut Başkan Ardzınba'da 12 Ekim'de yaptığı "Ulusa Sesleniş" konuşmasında YSK'nın Bagapş'ın seçildiğine dair kararını sert bir biçimde eleştirmiş ve saçma olarak nitelemiştir. Buna ek olarak, Ardzınba, ülkedeki iç savaş tehlikesinden ve ülkenin bağımsızlığını kaybetmek üzere olduğundan bahsederek Hacımba'nın yanında olduğunu yinelemiştir. Ardzınba'nın bu tutumu da doğal olarak Bagapş taraftarlarının sert tepkisine yol açmaktadır. Gelinen noktada Abhazya halkı iki cepheye ayrılmış durumdadır. Bir tarafta halkın çoğunluğunun yer aldığı Bagapş cephesi, diğer tarafta ise Rusya Federasyonu'nun (RF), mevcut 10 yıllık Abhazya yönetiminin ve bir miktar da Abhaz halkının desteklediği Hacımba cephesi bulunmaktadır. Fakat, devlet kurumları hızla Bagapş cephesine doğru kaymaktadır. Abhazya televizyonu çalışanlarının kendilerine yapılan Hacımba yanlısı yayın baskısı sebebiyle topluca istifa etmeleri bunun açık göstergesidir. Ayrıca mevcut yönetim bütün ümidini Yüksek Mahkeme'nin kendileri lehinde karar vermesine bağlamışken 14 Ekim'de toplanan Mahkeme ülkedeki koşullar sebebiyle Hacımba'nın seçimlerin iptali istemiyle açtığı davayı görüşemeyeceğini açıklamış, bu konudaki müzakereleri belirsiz bir tarihe ertelemeye karar vererek mevcut yönetimin beklentilerini karşılamamış ve böylece Bagapş cephesinin elini güçlendirmiştir.
Gelinen noktada her şey Bagapş'tan yana gözükmektedir. Bununla birlikte mevcut yönetim bunu kabul etmek istememekte ve direnmektedir. Böyle gergin bir ortamda iç savaş dahil her an her şey olabilir. Seçimleri kaybeden Savunma Bakanı'nın Hacımba'nın yanında yer alması, Hacımba'nın Abhazya Cumhuriyet Başsavcısılığı'nı basarak Savcıyı tehdit etmesi, seçim sonuçlarına ilişkin tartışmaların başladığı Gal bölgesinde silahlı kişilerin halka ateş etmesi durumun giderek iç savaşa doğru evrildiğini göstermektedir.
Abhazya'daki iç savaş tehlikesini yalnız seçimlerin gizli mağlubu RF engelleyebilir. Fakat şimdilik Moskova'nın bu yönde bir girişimde bulunduğu gözlenmemektedir. Ayrıca, Moskova'nın Abhazya'daki iç savaşı engellemesi de bölgedeki gerginliği gidermeyerek yeni gerginliklere yol açacaktır. Her şeyden önce Vladimir Putin tarafından Abhazya'ya Başbakan atanan Nodar Haşba'nın durumu Bagapş'ın kazanması halinde yeni bir gerginlik kaynağı olacaktır. Eğer Bagapş başka bir kişiyi kabineyi kurmakla görevlendirirse o zaman Haşba oyuna getirilmiş ve yıpranmış olacaktır. Haşba'nın Başbakan olmasını Bagapş'ın kabul etmesi ise seçimleri kazanma ama hükümet olamama gibi yeni bir sorun doğuracaktır.
Abhazya seçimleri aynı zamanda etnik bir ayrışmaya da yol açmıştır. Abhazya'daki Abhazların çoğu Bagapş'tan yana oy kullanırken Ermenilerin çoğu Hacımba'yı desteklemiştir. Bu da Ermenilerin Abhazya'daki gizli iktidar mücadelesindeki konumlarını açığa çıkarmıştır. Dolayısıyla bundan sonraki süreçte Abhazya'da Abhaz-Ermeni gerginliklerine de tanık olunabilir. (Kamil Ağacan, Kafkasya Araştırmaları Masası, Araştırmacı)
Etiketler:
abhazya iç savaşın neresinde