Notice: Undefined variable: db in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6

Warning: mysqli_query() expects parameter 1 to be mysqli, null given in /home/nart/public_html/arsiv.nartajans.net/function.php on line 6



Stratejik bakımdan çok önemli bir konumda bulunan Tacikistan ile imzalanan bu anlaşma, halen bu ülkede yıllardır bulunan 201. Motorize Piyade Tümeni'nin Tacik topraklarında kalışını kanuni kılıyor; zira Rusya ve Tacikistan aylardır bu tümenin Tacik topraklarında kalışını kanuni hale getirmek için çetin pazarlıklar yapıyor. Tacik tarafı Rusya'nın isteklerini durmadan geri çeviriyor, anlaşma karşılığında Rusya'dan birtakım tavizlerde, yatırım vaatlerinde bulunmasını israrla istiyordu.

Cumartesi günü Rus lider ve Tacik lider İmamali Rahmanov tarafından Duşanbe'de imzalanan anlaşma, anlaşılan Rusya'nın Tacik taleplerini karşılamasının sonucu olarak hayata geçmiş bulunuyor; zira Putin anlaşmayı açıklarken 'Tacikistan'daki askeri varlığımız, sadece yatırımlarımızın değil aynı zamanda bölgesel güvenliğin de garantisi olacaktır.' diye konuşarak Tacikistan'daki yeni Rus yatırımlarına işaret etmiş bulunuyor.

Haberlerden, Rusya'nın söz konusu kalıcı askeri üs anlaşmasıyla birlikte Tacikistan'a önümüzdeki 5 yıl içinde en az 2 milyar dolar civarında yeni yatırımlar için söz verdiği anlaşılıyor. Tacikistan gibi nispeten fakir bir ülke için 2 milyar dolarlık yatırım şüphesiz gerçekten çok önemli bir yatırım. Bu yatırımların bir kısmı resmi Rus yatırımları, bir kısmı da Rus özel sektör yatırımları olacak ve bunlar özellikle enerji ve madencilik sektörlerinde yoğunlaşacak. Bu çerçevede Devlet Rus Elektrik Kurumu (UES), Rogun santralının inşasını tamamlayacak ve ayrıca 250 milyon dolarlık Rus devlet yatırımıyla Sangtudin'deki santralı da anahtar teslimi olarak yapıp teslim edecek. Bu arada Rusya bir de büyük alüminyum tesisini inşa edecek. Rusya'nýn Orta Asya'nýn en ucundaki Tacikistan'daki bu yatýrýmlarýna ilave olarak Tacikistan'ýn Rusya'ya olan 330 milyon dolarlýk borcunu silmeyi kabul ettiði de üs anlaþmasýyla ilgili olarak taraflarýn üzerinde anlaþtýklarý bir baþka önemli konu.


Bu anlaþmalardan baþka Rusya'nýn Tacikistan'da Sovyetler döneminden bu yana faal olan bir Rus uzay gözlem istasyonunu resmen devraldýðý da bildiriliyor. Bu istasyon dünya üzerinde 30-35 bin kilometre yükseklikte bulunan cisimleri tespit edebilen, gözlemleyen nadir bir istasyon. Tacikistan'dan baþka hiçbir ülkede bulunmayan coðrafi ve atmosferik þartlardan dolayý bu ülkede deniz seviyesinden 2.500-3.000 metre yükseklikte kurulan bu istasyon, Rus uzay çalýþmalarý ve muhtemelen askeri amaçlarý için daha uzun yýllar Rus kontrolünde kullanýlacak.


Tacik baþkenti Duþanbe'de karargahý bulunacak olan 201. Motorize Piyade Tümeni'yle ilgili kalýcý üs anlaþmasýna gelince; Sovyet döneminde Afganistan'da savaþan bu tümen, 1989 yýlýnda Sovyetler'in bu ülkeyi terk etmesiyle komþu Tacikistan'a geri çekilmiþ ve o zamandan bu yana Tacik topraklarýnda herhangi bir kanuni temel olmaksýzýn kalmaya devam etmiþti. Ýmzalanan son anlaþmayla mevcudu 5.000 bin olan bu tümen hem Duþanbe, hem Kulyap hem de Kurgantepe'de konuþlanacak. Böylece, yýllardýr Afgan-Tacik sýnýrýný kontrol eden Rus sýnýr muhafýz askerleriyle birlikte Tacikistan'daki Rus askeri varlýðý 20 bin mevcuda resmen yükselmiþ olacak.


Rusya ve Tacikistan arasýndaki iliþkiler anlattýðým bu yeni anlaþmalarla hem derinlik hem de kapsam kazanacak, Orta Asya'daki Rus askeri varlýðý daha yýllarca devam edecek. Bunlar bizim de farkýnda olmamýz, öðrenmemiz, bilmemiz gereken anlaþmalar, geliþmeler þüphesiz. Neden mi derseniz, çok boyutlu dýþ politika takip ediyoruz da, ondan tabii...

Fikret Ertan/ zaman.com.tr

www.kafkas.org.tr

Etiketler:
basýndan rusya ve tacikistan