Beslan baskını Putin'in eylül ayı başında Ankara'ya yapmayı planladığı geziyi ertelemesine sebep olmuştu. Gelseydi, Ankara-Moskova hattında önemli konuların ele alınması mümkündü. Beslan hadiseleri üzerine gezisini erteleyen Putin'in aralık ayının ilk yarısında (muhtemelen 12 Aralık) Ankara'yı ziyaret etmesi bekleniyor.

Öyle anlaşılıyor ki, Beslan hadiseleri Rusya'nın iç ve dış politikasında ciddi gözden geçirmelere sebep oldu. O günlerde iki sivil uçağın havada infilak ettirilerek düşürülmesiyle başlayan, metrodaki hadiseyle devam eden ve nihayet Kuzey Osetya'nın Beslan şehrinde bir ilkokulun açılışı esnasında öğrenciler ve velilerinin rehin alınmasıyla sonuçlanan olaylar zinciri, Rusya yönetimi açısından iyi bir sınav olmamıştır.

Bu hadiselerin hemen her noktasında görülen belirgin istihbarat zaafları ve Beslan operasyonunun (!) plan ve icrasında ortaya çıkan operasyonel aksaklıklar, Rusya gibi bir devletin ne hallere düştüğünü görmek açısından ibret vericiydi. Bir rehine kurtarma operasyonu düşününüz ki, kurtarılması amaçlanan insanların neredeyse tamamına yakını ya ölüyor ya da yaralanıyor. Eylemi gerçekleştiren kişiler rehinelerin hepsini öldürmeye kalkışsalardı ancak bu kadar zayiat olurdu. Operasyonun planlı olmadığından bahsedilmesi ve çatışmaları, rehin alınan çocukların ailelerinin kendi tüfekleriyle başlattıklarının söylenmesi ise daha da garip bir durumdu.

Beslan operasyonunun hemen arkasından olayda çok sayıda Arap kökenli teröristin yer aldığı söylendi. Ama bunlarla ilgili olarak bugüne kadar sağlıklı bilgi ve belgelere ulaşılamadı. Rus makamları bu olayı El Kaide tarzı İslami terör örgütlerinin tertiplediğini söylüyorlar. Rusya'nın toparlanmasını istemeyen global güçler Moskova'yı terörle dize getirmeye çalışıyorlar edebiyatı Kremlin yöneticilerinin işini kolaylaştırsa da, bütün bunlar Çeçen savaşının yaklaşık iki yüzyıla yakın bir zamandır sürmekte olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Rusya'nın bu savaşta başvurduğu yöntemleri bütünüyle doğru bulmak tamamen imkansız. Moskova'nın orada uyguladığı sertlikler ve vahşetin değişik boyutlarda kendisine döndüğü bir gerçek ki, iki tarafın da bu açıdan eleştirilmesi doğal.

Öte yandan Rus yetkililerin Beslan baskınının ardından 'ön alıcı vuruşlar'dan söz etmeleri ve bazı Arap ülkelerini işaret etmeleri iç kamuoyunu yatıştırmaya yönelik olsa bile, temelden yanlış gibi. Örneğin Ürdün asıllı birtakım insanlar Çeçenlerin yanında savaşmaya gitmişlerse, Ürdün'ü mü vuracaklar? Ürdün yönetimi zaten bu insanları ve yaptıklarını tasvip etmiyor. Bu, ABD'nin 11 Eylül'den dolayı Suudi Arabistan yönetimini cezalandırmaya kalkışması gibi bir şey ve bu açıklamaları Ortadoğu'da ciddiye alan olmadı. Ama Rus yetkililer belki de bu açıklamalarla Gürcistan'taki cüretkar Saakaşvili yönetimini kasdetmiş olabilirler. Kızım sana söylüyorum, gelinim sen anla...

Zaten belki de Kafkasya ve Ortadoğu merkezli hadiselerden dolayı Putin Rusya'sının Ankara ile çıkar ortaklığı içerisine girmesi muhtemel. Böyle bir ortaklığın pek çok boyutu var. Örneğin Kafkaslar'da Amerika'nın oluşturmak istediği anlaşılan yeni düzen ve bunun ilk ipucu olan Saakaşvili yönetimi Rusya'yı rahatsız ediyor. Ortadoğu'da ve hassaten Irak'ta ABD ve İsrail'in pervasız girişimlerinin de Rusya'yı rahatsız etmesi gerekir. Türkiye'yi de endişelendiren bu gidişatın iki ülkeyi daha az rekabet ve daha çok işbirliği anlayışına yönlendirmesi beklenir.

Rusya'nın, uzun yıllar itiraz ettiği Bakü-Ceyhan projesini durduramayacağını anlayınca, bu projenin içinde yer alması ve Rusya petrolünün de Türkiye toprakları üzerinden Akdeniz'e indirilmesini konuşmaya yatkın hale gelmiş olması bu işbirliği ortamına katkıda bulunacak gelişmelerdir. Her halükarda ihmal etmememiz gereken Avrasya coğrafyası için bütün bunlar iyi bir başlangıç olabilir. Zaman 01.11.2004

Etiketler:
hasan ünal putin bu defa gelecek mi