Adigecenin zorunlu ders olmaktan çıkartılması ve Adigey'deki gümrüklerin kapatılması konularında Kafkasya ile yaptığımız görüşmeler ışığınnda aldığımız bilgiler şu şekildedir: 1- Gümrüklerin kapatılması: Federal hükümet aldığı bir kararla atıl durumda olan, mal giriş çıkışı olmayan gümrükleri ya kapatıyor ya da şube düzeyinde küçültüyor. Bu çerçevede Adıgey gümrüğü de atıl ve yüzlerce görevli, bir çok binasıyla orada çalışmaktadır. Son yapýlanma ile Adýgey gümrüðüde þube konumuna getiriliyor. Burada 10 civarýnda eleman kalacak. Bunlar gerekli evraklarýn hazýrlanmasýný saðlayacaklar. Ancak mal giriþ ya da çýkýþý Krasnador'dan yapýlacak. Evraklar hazýr Krasnador'a gidileceði için herhangi bir bekleme olmayacak denilmektedir. Son dönemlerde Rusya Federasyonu'nun federal yapýdan çok merkezi yönetimi güçlendirdiði ve tüm Cumhuriyetlerdeki yetkilerin bölge merkezlerine kaydýrýldýðý bilinen bir gerçektir. Adigey Cumhuriyeti'de bu düzenlemelerden en çok etkilenenlerden birisidir. Ancak gümrüklerde yapýlan düzenlemeyi ayrý deðerlendirmek gerekir. Çünki Rusya'da mal giriþlerinde büyük yolsuzluklarýn yapýldýðý, rüþvet yoluyla bir çok gümrük kapýsýndan kaçak gümrüksüz mallarýn Rusya'ya sokulduðu bilinmektedir. Bu çerçevede gümrüklere yönelik operasyonlarýn er veya geç yapýlacaðý beklenmekte idi. Sonuçta gümrüklere yönelik operasyon anlaþýlabilir bir iþlemdir. 2- Adýgecenin zorumlu ders statüsünden çýkarýlmasý: Bizim açýmýzdan önemle durulmasý gereken olay budur. Mevcut geliþmeyi aldýðýmýz bilgiler çerçevesinde özetleyecek olursak: Adýgey'de okullar farklý eðitim vermektedir. Eðitim þekline göre de isimler almaktadýr. Adýge kökenlilerin 4.sýnýfa kadar Adýgece eðitim yaptýklarý okullarýn yanýnda, tercih edenlerin seçmeli olarak 9.yýl Adýgece eðitim yaptýklarý okullar da mevcuttur. Ayrýca, Rus ve diðer kökenli olanlardan da 4. sýnýfa kadar Adýgece okuyanlar var. Yani anadil konusunda farklý uygulamalarýn yapýldýðý okullar bulunuyor. Geçen yýl parlamento aldýðý bir kararla 4.sýnýftan sonra seçmeli olan Adýgece dersleri 9.sýnýfa kadar zorunlu hale getirmiþtir. Adýgey Baþ Savcýlýðý da tercih etmeyene zorunlu olarak Adýgece ders aldýrýlmasýnýn Rus Anayasasý ve insan haklarýna aykýrý olduðu gerekçesi ile yasayý iptal etmiþtir. Yani böylece bir yýl önceki duruma dönülmüþtür. Olayýn özü bu olmakla beraber, Adýge Xase ise aldýðý bir kararla Adýgecenin Adýgey'de resmi dil olduðu gerekçesi ile yasanýn tekrar yürürlüðe sokulmasý için Baþ Savcýnýn kararýný temyiz ve konunun tekrar parlamentoya götürülmesi kararý alýnmýþtýr. Bu konuda Federasyonumuz da, Rusya Federal yasalarý çerçevesinde, Adýge dilinin korunmasý ve yaygýnlaþtýrýlmasý için, hatta Adýge dilinde televizyon yayýný yapýlmasý için gerekli baþvuru hazýrlýklarý içindedir. Bu konular ayrýca Dünya Çerkes Birliði'nin çalışma gündemi içinde de bulunmaktadır. Konuyu hassasiyetle izleyen tüm hemşerilerimize teşekkür ediyor, yukarýdaki bilgileri paylaşmayı görev biliyoruz. Saygılarımızla. Kafkas Dernekleri Federasyonu www.kafkasfederasyonu.org

Etiketler:
adigey gelişmelerle ilgili açıklama