Bilindiği gibi, Adige Özerk Cumhuriyeti, henüz kendi öz evladı olan Adigeler'e tam anlamıyla vatan olabilmiş değil. Bugün, toprakların asıl sahibi olan Adigeler nüfusun ancak % 23'ünü oluşturuyor. Adige nüfusunun artış hızı % 1 iken, Adige ÖC'ye 1989 yılından itibaren Suriye, Irak, İran, Ürdün, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan'dan Kürt ailelerin yerleşmesiyle, son yıllarda akraba ve birinci dereceden yakınları ile evlilik yapan Kürtlerin nüfusu % 10 oranında arttı. Çoğunluğu Kürtçeden başka dil bilmeyen ve okur-yazar bile olmayan Kürtler, bölgede iş ve eğitim açısından da sorun yarattı ve yaratmaya da devam ediyor. Adıgey'e göç eden Kürtler, kırsal kesimlere yerleşerek, tarım ve hayvancılıkla uğraşıyor. Yiyecek-giyecek satışı yapılan halk pazarlarından haraç toplayarak, kolay yoldan gelir temin etme yoluna gidiyorlar. Bir çoğu terör örgütü PKK adına para toplayıp, mafya hareketlerine girişiyor. Sorun yaşayan bir Kürdün hakkını mafya savunuyor. Ancak Kürtler, bunun karşılığında, her ay gelirlerinden bir kısmını mafyaya bağışlamak durumunda kalıyor.

Rusça'yı bile bilmeyen ve sosyal yapıları da zayıf olan Kürtler, yaşadıkları bölgelerde diğer halklar ile kaynaşmak yerine bölücülük yapıyorlar. Adige halkının gelenek, görenek ve sosyal yapılarına ters düşen Kürtler, bölgeye uyum sağlayamayıp, sürekli huzursuzluklara neden oluyorlar.

Hala komün hayatı yaşayan 7-8 çocuklu Kürt ailelerde evlenenler, yine aynı küçük evi paylaşıyor. Çoğunlukla iki eşli, Kürt ve Rus evliliğiyle kurulmuş olan geniş ailelere sahip olan Kürtler, toprak işçiliği ile geçinmeye çalışıyor. Adıgey'in köylerinde yaşayan Kürtler çoğu zaman zengin Ermeni ve Ruslardan kiraladıkları topraklarda çalışıyor ve ürün satışından elde ettikleri geliri de toprak sahibiyle paylaşıyor. Çoğunlukla kadınlardan oluşan Kürtlerden bazıları, sadece yılın bazı mevsimlerde tarım işçiliği yaparken, erkeklerin önemli bir kesimi ise kalifiye olmadığı için sürekli işsiz.
Bazı köylerde Adigeler, Ermeniler, Yunanlılar ve Ruslarla bir arada yaşayan Kürtler, kurdukları kültür evleri ve yerel meclisler gibi oluşumlarla örgütlenmeye çalışıyor.

İslamiyet'in gereklerini bile bilmeyen sözde Müslüman Kürtlerin büyük bölümü İslam'ı çoğu zaman Hıristiyan inanışlarına göre yaşıyorlar. Yaşadıkları köylerde cami veya mescide ihtiyaç bile duymamışlar. Buna karşın Müslüman yerli halkın dini inançlarına da saygısızlık yapmaktan çekinmiyorlar.

Rusya'nın diğer bölgelerinde olduğu gibi Adıgey'de yaşayan Kürtler de yoksul ve cahil. Eğitim düzeyi de düşük olan Kürtler, çocuklarının Ruslara benzemesinden endişe duyarak, kız çocuklarını okuldan erken alıyor ve kontrol altına almak için de erken yaşta da evlendiriyorlar. Ailenin tüm yükü her yerde olduğu gibi yine kadınların üzerinde.

Ayrıca, herhangi bir ülkeye ait pasaportları dahi bulunmayan Kürtlerin büyük bölümünün oturma ve çalışma izni yok. Pasaportsuz kesimin bölgede çoğalması üzerine, yeni sorunlarla da karşılaşmak istemeyen yönetim, Kürt göçünü engelleyebilmek amacıyla, izin konusunda haklı olarak titiz davranıyor. RF mahkemelerince de Kürtlere pasaport verilmemesi konusunda kararlar alınıyor. Buna karşın, Kürtler de, yasalara uymayı anlamsız buluyor ve kanunsuz olarak bölgeye yerleşmeye çalışıyorlar.

Kürt nüfusun yarattığı sorunlardan rahatsızlık duyan Adigeler, yönetime bu kitle ile ilgili sürekli şikayetlerde bulunuyorlar. Adıge Ö.C. Parlamentosu ve RF Duması'na yönelik olarak yaptıkları yazılı başvurularda, bölgede kaos ortamı ile birlikte terörist hareketlerin meydana gelebileceğini vurgulayarak, bu göçün önlenmesini talep ediyorlar. Adigelerin yanısıra Slav örgütleri de Kürtlerin bölgeye yoğunlaşmaları sonucunda özerklik talep etmelerinden endişe duyuyor. Adıgey Slav Birliği Kürtlerin rüşvetle yasal engelleri aşmaya ve Adıgey'e yerleşmeye devam etmeye çalıştıklarını vurgulayarak, Kürtlerin daha şimdiden Kürtçe ders talebinde bulunduklarını ve Kürt göçüne karşı önlem alınmasını talep etti.

Adıgey yönetimi de ulusal güvenlik meselelerini masaya yatırırken, Kürt nüfusunun cumhuriyete kontrolsüz göçünü ve bu durumdan doğan sorunları gündemine aldı. Adıgey Devlet Başkanı Aslan Thakuşinov yaptığı açıklamada, kanunsuz göçe karşı etkili kararlar alınması, aynı zamanda farklı milletten olanların ülkeye adaptasyonu için kültürel psikolojik şartların oluşturulması üzerinde çalışılması gerektiğini vurguladı.
Diğer taraftan, Adıgey yönetiminin verdiği bilgelere göre yurtdışından gelen Kürtler Kafkasya'nın kültürüne ayak uydurmakta zorlanıyor. Adıgey güvenlik organları da, Kürt nüfus arasında yüksek suç oranına, uyuşturucu alışverişine ve büyükbaş hayvan hırsızlığına dikkat çekiyor.

Bu nedenle, Adıgey yönetimi tarafından alınan önlemler kapsamında, Kafkasya ve Orta Asya'nın çeşitli yerlerinden Adıgey'e göç eden Kürtler ulusal güvenlik soruşturmasından geçiriliyor.

Cumhuriyet'teki Adige nüfus oranının toplam nüfus içinde hızla azalmasına neden olan Kürt göçünü engelleyecek bir çözüm bulunmazsa, bu bölgede zaten az olan Adigelerin nüfuslarının gitgide azalmasından ve "Adıgey" isminin sadece Cumhuriyetin ismi olarak anılmasından endişe duyuluyor. Adige'de Kürt nüfus artış sorununa sadece sözle değil, uygulamayla da bir an önce kesin çözüm getirilmesi gerekiyor.


Naciye Saraç
Global Yorum İnternet Dergisi
nsarac@globalyorum.com


Kaynaklar:
Ajans Kafkas
The Caucasus Times

Etiketler:
adıgey kürt göçmenler huzur kaçırıyor