Epey zamandır bizim en sevilen yemeklerimizin başında gelen ve farklı boylar arasında farklı isimlerle anılan Psıhalıve(Metaz) yemeğimize bilinen tarfinin yanında,diğer yazılarımda olduğu gibi beslenmemiz açısından ne gibi etkilere sahip ,değinmekte fayda gördüm.
Psıhalıve lezzetinin,kendine has görünümü ve sunumuna ilaveten metabolizmamız üzerinde de büyük öneme sahip.Ben yapımında kullanılan malzemeleri , aynı zamanda genel bir bilgi mahiyetini taşıyacağınıda düşündüğümden dolayı tek tek tanıtmak istiyorum. Bakalım bu güzel yemeğimizin bize sağladığı faydalar nelermiş?
Öncelikle unun kaynağı olan buğdayı ele almak istedim.

BUĞDAY:
Lifli gıdalar sağlıklı bir beslenmenin temelidir. Buğdayın dış kabuklarından elde edilen kepek de, genellikle mısır gevreği türü yiyeceklerle tüketilir. Kepekli buğday unundan yapılan kurabiye vb. bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar ve kabızlığı önler. Buğday tanesinin özü olağanüstü besleyicidir. Vücudun özümsediği kalsiyum, demir ve çinko burada depolanır. Besin değeri, potansiyel olarak yulaf ve mısırdan daha yüksek olan buğday, bağırsak ve rektum kanserini önleyici faktörler içerir. Ama, yulaf ve mısıra kıyasla sindirimi biraz daha zordur. Buğday, insan sağlığı açısından çok faydalı olan B2 ve B6 vitaminleri ile niasin, folikasit, demir ve çinko içeriyor. Bu maddelerin daha çok yoğunlaştığı buğdayın dış kabuğu un yapımı sırasında ayrıştırılıyor.
UN :
Buğday çekirdeklerinin öğütülmesiyle elde edilen üründür. Buğday unu, kompleks karbonhidratların önemli bir kaynağıdır. Gluten unu haricinde, buğday ununun tüm çeşitleri kalorilerinin %80'ini karbonhidrattan alırlar. Unun türüne bağlı olarak, proteinden gelen kalori yüzdesi 9-15 arasında değişir. (gluten hariç-%45). Yağlardan gelen kalori %5'i geçmez.
Buna ek olarak, yediğimiz her 1 tabak buğday unlu yemek 3-15 g besinsel lif ihtiyacımızı sağlar. Buğday unu, B Vitamini çinko,kalsiyum,folikasit,demir,fosfor,magnezyum,potasyum az miktarda sodyum ve diğer geçiş elementlerini içerir.
PATATES :
Patates önemli nişasta kaynağı olmakla birlikte, yüksek oranda protein bulunmaktadır. Patates proteinin içerdiği amino asitler beslenme açısından son derece önemlidir. Bu amino asitlerin hemen hepsi bebek beslenmesi ve tedavide ilaç niteliğindeki maddelerdir. Patateste bulunan proteininin faydalanma değeri ise yüzde 71 oranındadır. Çok miktarda tüketildiğinde günlük C vitamini ihtiyacını karşılaması bakımından önem taşır. Patates, içinde barındırdığı karbonhidrat, B ve C vitaminleri, protein, kalsiyum, demir ve potasyumla besin değeri hayli yüksek bir sebzedir. Turunçgillerden sonra en çok vitamin içeren besin olma özelliğine sahiptir. Patatesin yüzde 20'si karbonhidrattır. Kolesterol içermez, kalori değeri de oldukça düşüktür. 100 gram patates 40 kalori içerir."
Bağırsak florası ve kılcal kan dolaşımı sağlıklı yaşayabilmek için çok önemlidir. Çünkü vitamin, mineral, aminoasit, enzim, glikoz, vb, besleyici maddenin hazırlanması, hücrelere ulaşması ve de mikroorganizmalarla mücadele eden makrofaj, T ve B- Hücreleri gibi savunma mekanizmalarının hücre aralarında dolaşması buna bağlıdır.Diyabet hastalığına karşı faydalıdır.Susuzluğu giderir.Mide ve oniki parmak bağırsağı ülserinde faydalıdır.Yorgunluğa karşı birebirdir.Vücuda enerji vermesi başka bir özelliğidir.
TEREYAĞI :
Tereyağının hammaddesini süt yağı oluşturur. Tereyağı bir çeşit hayvansal (İnek veya koyun) yağdır. Yağın bileşiminde %82 oranında süt yağı, su, süt şekeri, mineraller,kolesterin, suda çözülmüş vitaminler, protein, asitler,aromalar ve proteinlerle bir araya gelmiştir. Tereyağının fiziksel özelliğini ise kısa bağlı doymuş yağlarla, yağ asitleri oluşturur. Gıda ve kozmetik sanayisinde vazgeçilmez ve yedeksiz bir hammaddedir.
Besin değeri yaklaşık 740 kcal/100 gram'dır.
Tereyağı; En iyi A Vitamini kaynağıdır. Lesitinden zengindir. Yüksek oranda antioksidan (kolesterol, A vitamini, E vitamini, selenyum) içerir. İyi bir iyot kaynağıdır. Konjuge linolenik asitten (CLA)zengin olduğu için, antienflamatuvar, antiallerjik ve antikansorejenik etkileri vardır. Diş çürükleri ve osteoporoz riskini azaltır. Maküler dejenerasyonu azaltır (lutein) Yüksek kolesterolü azaltır (kolin) Bellek ve öğrenme kapasitesini artırır (kolin)
Asetilkolini artırır. Çinko içeriği yüksektir.Magnezyum içeriği yüksek (migren, fibromiyalji vb. Antioksidan ve antienflamatuvardır. Omega-3'ten zengindir. A, D, K vitaminleri, demir, selenyum, riboflavin, ve niasinden zengindir").(İHA)
KURU SOĞAN :
Fazla konuyu uzatmadan söyleyebileceğimiz en büyük özelliği antibakteriyel(antibiyotik) ve ağrı kesici(analjezik)özellikte olmasıdır.Kuru soğan, Polikistik Over Sendromu (PCOS) yaşayan kadınların imdadına yetişen mükemmel bir destekleyici ve yardımcı tedavi imkânı sunmaktadır.Erkekler üzerinde ise prostatite (prostat içi iltihaplanma) bağlı ağrı çekilen durumlarda tedavi edici rolü olduğu belirlenmiştir.
KIRMIZI BİBER :
Acı kırmızı biberde yoğun olarak bulunan alkaloid madde "kapsaisin"in, kanser başta olmak üzere birçok sağlık sorununda olumlu etkiye sahip olduğu yine bilimsel çalışmalar sonucu tespit edilmiştir. Prof. Dr. Necat Yılmaz, "Örneğin ağrı kesici ve iltihap çözücü etkisini P- maddesi yok ediyor, kanser önleyici etkisini ise içindeki kırmızı karotenoid maddesi sağlıyor. Ayrıca kırmızı biberin kolesterol düşürücü, mide asidini düzenleyici ve mikrop öldürücü etkilere sahip. Sanıldığının aksine kırmızı biber zayıflatıcı etki de gösteriyor"sözüyle yaptığı araştırması sonucu bilgi veriyor.
Yemeğimizde kullandığımız malzemelerimizden temel olanların metabolik etkilerini sizlerle paylaştım.Her zaman belirttiğim gibi sağlıklı beslenme hedef ilkemiz olmalı.Yeter miktarda her besin grubundan hergün tüketmemiz şart.Çerkes toplumu olarakta kendimize özgü oldukça geniş bir yemek kültürümüz mevcut.Bu kültüre sahip çıkalım ve atalarımızın ne kadar sağlıklı yaşam sürdüklerinide aklımızdan çıkartmayalım diyorum ve son olarak Gönül KARAÇAY tarafından verilen yemeğimizin tarifini sizlerle paylaşmak istiyorum.

PSIHALIVE
MALZEMELER
Hamuru:
Buğday Unu : 5 Su Bardağı
Su : Aldığı Kadar
Tuz : Yeter Kadar

İçi İçin :
Patates : 5 Orta Boy
Tereyağı : 4 Yemek Kaşığı
Kurusoğan : 1 Orta Boy
Tuz : Yeteri Kadar
Kırmızı Biber : 1 Tatlı Kaşığı

YAPILIŞI :
1- Un, su ve tuz ile orta sertlikte hamur yapılır.
2- Hamur dinlenirken patatesler haşlanır, soyulur, çatal ile ezilir.
3- Bir tavada ince doğranmış soğan bir kaşık yağ ile hafif pembeleşinceye dek kavrulur. Kırmızı biber katılır.
4- Patatesler ve bir tutam tuz ilave edilir. Patatesleri macunlaştırmadan yağ yedirilir.
5- Hamur üçe bölünür. Parçalardan herbiri yufka halinde açılır. 5 cm lik kareler kesilir. Hazırlanan harç içine konularak üçgen kapatılır.
6- Tuzlu suda haşlanır. Süzülerek bir tabağa alınır.
7- Bu arada tereyağı kızdılır, içine kırmızı biber atılır. Mantıların üzerine gezdirilir. Sıcak servis yapılır.
8- Mantının haşlama suyuyla (thavıps) ya da ayranla birlikte sunulur.
Sağlıklı ve huzurlu bir yaşamın bizimle beraber olmasını temenni ediyorum ve görüşmek üzere diyorum.

Fatmagül SÖNMEZ
GIDA TEKNİKERİ

Etiketler:
beslenmemiz ve psıhalıve