Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün devlet ziyaretinde neler görüşüldü ve neler hedeflendi konularına deyinmeden önce komşumuz Rusya Federasyonu'nu kısaca tanıyalım. SSCB'nin dağılmasının ardından 1992 yılında Türkiye Cumhuriyeti Rusya Federasyonu'nu tanımıştır. Her iki ülke Avrupa ve Asya özelliklerini paylaşıyor. Türkiye ve Rusya ilişkileri tarih, kültür ve ortak coğrafyadan kaynaklanan köklü tarihi geçmişe sahiptir.

Rusya Federasyonu, Avrupa'nın doğusunda, Asya'nın kuzeyinde yer alır; 14 ülkeyle sınır komşusudur ve sınır uzunluğu bakımından dünyada birinci sırada gelir. Yüz ölçümü 17.075.400 km²'dir. Rusya Federasyonu'nda 21 cumhuriyet, 6 yöre, 49 bölge, federal önem taşıyan iki şehir (Moskova ve St. Petersburg), 1 özerk yönetim bölgesi ve 10 özerk yönetim birimi bulunmaktadır.

Yaklaşık 10 milyon insanın yaşadığı Moskova, Rusya'nın başkentidir. St. Petersburg (4,6 milyon nüfuslu), Novosibirsk, Nijni Novgorod, Yekaterinburg, Samara, Omsk, Çelyabinsk, Kazan, Perm, Ufa, Rostov na Donu ve Volgograd; Rusya'nın, nüfusu 1 milyonu aşan büyük şehirlerindendir. Federal bir devlet yapısına sahip olan Rusya'nın yönetim biçimi, başkanlık tipi cumhuriyettir.

Devlet Başkanı, ülkeyi yönetir. Başbakan başkanlığındaki hükümet de yürütme yetkisine sahiptir. Yasama yetkisi ise, Duma (Federal Meclis'in alt kanadı) ve Federasyon Kurul'undan (Federal Meclis'in üst kanadı) oluşan Federal Meclis'e aittir. 2002 yılı verilerine göre ülkede 145 milyon insan yaşamaktadır. Nüfusun %80'e yakınını Ruslar (Slavlar) oluşturmaktadır. Rusya'da Rusların dışında 100'den fazla halk ve milliyet bulunmaktadır.

Bunlardan Ukraynalılar, Tatarlar, Ermeniler, Azerbaycanlılar, Kazaklar, Yahudiler ve Almanlar, sayıları bakımından diğerlerinden daha fazladır. Rusya Federasyonu'na ait tüm topraklarda resmi dil Rusçadır. Para birimi "Ruble"dir. Rusya'da Resmi Bayramlar, 1-5 Ocak yeni yıl tatili, 7Ocak Noel(Ortodoks Kiliseleri tarafından İsa'nın Doğum Günü Yortusu), 23 Şubat Vatan Muhafızları Bayramı, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü,1 Mayıs İlkbahar ve İşçi Bayramı, 9 Mayıs Zafer Bayramı, 12 Haziran Milli Bayram, 4 Kasım ise Ulusal Birlik Bayramı olarak kutlanır.

Moskova'da neler görüşüldü


— Cumhurbaşkanı Abdullah Gül Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile baş başa bir görüşme yaptı.

— Gül ve Medvedev görüşmelerinin ardından ortak bir deklarasyon imzalandı.

— Ardından heyetlerin de katılımı ile görüşmeye devam edildi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Rus parlamentosunun alt kanadı Duma'nın Başkanı Boris Grızlov, Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Sergey Mironov, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ve Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile görüşmeler yaptı. Gül, ayrıca Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'ne geçerek, burada Başkan Mintimer Şaymiyev ile görüştü.

— Görüşmelerde Avrupa güvenliğinin perspektifleri ele alındı. Avrupa'da Olağan Silahlı Kuvvetler Sözleşmesi'yle ilgili aksaklıklar görüşüldü.

— Irak ve Orta Doğu'daki sorunlar, Kafkaslar, Orta Asya ve Kıbrıs sorunu çerçevesindeki son durumun yanı sıra uluslararası örgütlerdeki işbirliği konusunda görüş alışverişinde bulunundu.

— Görüşmelerde Rusya Devlet Başkanı Medvedev, ikili ilişkilerin çok güçlü bir ortaklık seviyesine ulaştığını belirterek, iki ülke arasındaki ticaret hacminin her yıl arttığını söyledi.Türk TIR'larının Rus gümrüklerinde yaşadığı sıkıntıları ve bu sorunların çözülmesi konuşuldu.

— Rusya-Türkiye işbirliğindeki en önemli alanı enerji konusunun oluşturduğunu kaydeden Medvedev, "Mavi akım, elektrik alanında birçok ortak başarıya imza attık. Ulaştırma ve tarım gibi alanlarda da işbirliği ve proje sayısını artırmayı hedefliyoruz" diye konuştu.

— Medvedev, Karadeniz ülkeleri olan Rusya ve Türkiye'nin bölgede istikrar ve barışın son derece önemli oluğuna inandıklarını belirterek, "Kültürel, insani ve turistik alanda ilişkileri geliştirmeyi hedefliyoruz, Rusya'ya yaptığınız bu ziyaretin ilişkilere ivme kazandıracağına inanıyoruz" dedi.

— Gül de konuşmasında dost ve komşu iki ülkenin, karşılıklı güvene dayanan ilişkileri sürekli güçlendirdiğini ifade ederek, "İlişkilerimiz daha önce de çok boyutlu ve çok güçlüydü. Belirttiğiniz alanlardaki işbirliği hedeflerimizi en iyi şekilde gerçekleştireceğimize inanıyorum" diye konuştu.

— Cumhurbaşkanı Gül, ziyaretinin iki ülke arasındaki ilişkilere daha yeni bir boyut katmasını ve daha da güçlendirmesini umduğunu sözlerine ekledi.

— Cumhurbaşkanı Gül ve Medvedev görüşmelerin ardından ortak bir bildirgeyi imzalayarak ortak basın açıklaması yaptı.

— Cumhurbaşkanı Gül, ilişkilerinin zaten çok boyutlu şekilde birçok alanda devam ettiğine dikkati çekerek, imzaladıkları bildirgeye bakıldığında görüleceği gibi, birçok alanda bu ilişkilerin daha da ileri seviyeye taşınması için karar verdiklerini, siyasi iradelerini ortaya koyduklarını belirtti.

— Cumhurbaşkanı Gül , Türkiye-Rusya ilişkilerinin 500 yılı aşan köklü tarihi geçmişe dayandığını söyledi ve bölgenin iki önemli ülkesi olarak barışa, istikrara, dostluğa ve karşılıklı işbirliğine çok önem verdiklerini kaydetti.

— Cumhurbaşkanı Gül, her yıl Rusya'dan 3 milyona yakın turistin Türkiye'yi tercih etmesinden büyük gurur ve mutluluk duyduklarını kaydederek, "Eminim Türkiye'de kendilerini evlerinde gibi hissediyorlar. Bu sayının artmasından daima sevineceğiz" dedi

Bu görüşmelerde neler hedeflendi

— İki ülke arasında enerji alanındaki işbirliği ve bu çerçevede Mavi Akım-2 boru hattı,

— Ticaret hacminin 40-50 milyar dolara çıkarılması,

— Her yıl Türkiye'ye 3 milyona yakın turist geliyor. Bu sayının daha yükseklere çekilmesi,

— Atom Enerjisi ile ilgili işbirliği yapılması,

— Ulaştırma ve tarım gibi alanlarda da işbirliği ve proje sayısını artırılması hedeflendi.

Görünen o ki, bu görüşmeler Türkiye ile Rusya arasında yeni sayfalar açacak ve ilişkiler daha da gelişecek ve genişleyecektir.


Dr. Mürteza HASANOĞLU / Haber 7
h.murteza@mynet.com

Etiketler:
türkiye -rusya ilişkileri ve cumhurbaşkanı abdullah gül moskova ziy