SAAKAŞVİLİ DAĞLIK KARABAĞ SORUNU İLE İLGİLİ AÇIKLAMADA NEYİ HEDEFLEMEKTE
Ermenistan'da yayımlanan Azg gazetesinin 29 Eylül 2004 tarihli sayısında "Saakaşvili: Dağlık Karabağ'ın İşgaline Son Verilmeli" başlıklı bir haber yayınlanmıştır. Anadolu Haber Ajansı, France Press, Turkish Daily News ve Tiflis'te yayımlanan Messenger gazetesine dayanarak verilen bilgiye göre Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili, Azerbaycan-Ermenistan arasında yaşanan gerginliğe değinirken "Karabağ'ın işgaline son verilmelidir" şeklinde açıklamada bulunmuştur. Azerbaycan ve Ermenistan arasında Karabağ sorununun 16 yıldır devam etmesine rağmen, bugüne kadar ne bölge devletlerinden (Türkiye hariç) ne de bölge dışı devletlerden hiçbiri sorun hakkında bu kadar net bir açıklama yapmamıştır. Acaba Saakaşvili bu açıklamayı deneyimsiz olduğu için mi yapmıştır, yoksa bu açıklamanın altında çok daha önemli gelişmeler mi yatmaktadır? Ancak Saakaşvilinin eğitim ve kişiliği göz önünde bulundurulursa, bu açıklamanın bir tesadüf olmadığı da söylenebilir. Bu açıklama ile Saakaşvili, Ermenistan ile ilişkilerinde yaşanması muhtemel gerginliği göze almış bulunmaktadır.
14-10-2004 - 5 kez okundu
4 Ocak 2004 tarihinde Devlet Başkanı seçildikten hemen sonra Acaristan sorununun üzerine giderek kısa sürede bu meseleyi halleden Saakaşvili, daha sonra Güney Osetya sorunu üzerinde yoğunlaşmaya başlamıştır. Ancak Osetya sorununda Rusya'nın ciddi direnişi ve olaylara müdahalesi ile karşılaşan Saakaşvili, hem Abhazların hem de Cevaheti bölgesinde yaşayan Ermenilerin ayrılıkçı taleplerinin önlenmesi için Azerbaycan ile işbirliğine öncelik verebilir mi Bu açıklaması ile Saakaşvili aynı zamanda Gürcistan'da ayrılıkçı güçlere, özellikle de Ermenilere bölücü faaliyetlerinin kesinlikle kabul edilemez olduğu mesajını da vermiş olabilir.
Bunların yanı sıra Saakaşvilinin Güney Osetya ve Abhazya sorununu askeri güç kullanarak halletme planı olmuş olabilir. Bu amaçla komşu devletlerin siyasi, ekonomik ve askeri desteğine ihtiyaç duyabileceğini düşünen Saakaşvili, Azerbaycan topraklarının Ermenistan tarafından işgal edildiğini açık bir şekilde dile getirerek, Azerbaycan'dan destek isteyebilir. Ancak burada bir başka önemli soru Saakaşvili'nin neden Gürcistan Ermenilerini ve Ermenistan'ı göz ardı ettiği meselesidir. Bağımsızlık sonrasında Gürcistan, Abhazya, Güney Osetya, Acaristan ve Cevaheti bölgesinde fiilen kontrolünü kaybetmiştir. Ancak adı geçen ilk üç bölgenin özerklik statüsü olduğu için merkez yönetimden kopma çabaları çok daha etkili olmuştur. Cevaheti bölgesinin ise bu tür statüsü olmamıştır. Ancak zaman zaman kültürel özerklik konusunu gündeme taşısa da Gürcistan Hükümetinin sert tepkileri ile karşılaşmıştır. Cevaheti Ermenilerinin kabul etmediği bir vali kesinlikle bölgede görev yapamamaktadır. Ayrıca 62. Rus askeri üssünün de Cevaheti bölgesinde bulunması Ermeniler açısından avantajlı, Gürcistan Hükümeti açısından ise dezavantajlı bir durum ortaya çıkarmıştır. Gürcistan, 62. üssün sınırları dışına çıkarılmasını Rusya'dan talep ettiğinde bölge Ermenileri geçimlerini bu askeri üste çalışarak ve tarım ürünleri satarak sağladıklarını bildirerek itiraz etmekte, bazen de bölgede Taşnaksutyun Partisinin uzantısı şeklinde örgütlenen Ermeni gruplar Gürcistan'ı tehdit etmektedirler.
Özellikle son zamanlarda Cevaheti Ermenilerinin bölge yönetimine yönelik itirazları, Gürcistan istihbaratı ve Ermeniler arasında yaşanan anlaşmazlıklar Gürcistan Hükümetini oldukça rahatsız etmiştir. Gürcistan Hükümeti muhtemelen Güney Osetya'da başarısız olursa bu durumun Cevaheti Ermenilerinin ayrılıkçı taleplerinin yeniden gündeme gelmesine neden olabileceğinden endişe etmektedir. Bu bağlamda Azerbaycan ile her hangi bir şekilde işbirliği Gürcistan'ın konumunu siyasi ve moral olarak güçlendirecektir.
Bir başka konu da Gürcistan'ın Güney Osetya ve Abhazya sorununu askeri araçlarla halletme olasılığıdır. Ancak Rusya'yı bertaraf etmeden Gürcistan'ın adı geçen sorunların çözümü için askeri operasyonlara başlaması mümkün değildir. Güney Osetya ve Abhazya'ya ciddi silah yardımında bulunan Rusya, Cevaheti Ermenilerinin de ayaklanmasını teşkil edebilecek imkan ve araçlara sahiptir. Bu şartlar altında Saakaşvili'nin Gürcistan'ın karşılaştığı Abhazya ve Güney Osetya sorunlarını çözmek için askeri operasyonlara dayanan bir politika izlemesi mümkün görünmemektedir.
Bir başka önemli soru da Gürcistan'da yaşayan, sayıları yaklaşık 350 bin civarında oldukları bilinen ve Gürcistan'ın güneyinde toplu bir şekilde yaşayan Azerbaycan Türklerinin durumudur. Gürcistan hükümeti zaman zaman sosyal ve ekonomik sorunlar nedeniyle Azerbaycanlıların itirazı ile karşılaşsa da ciddi bir siyasi ayrımcılık talebi söz konusu olmamıştır. Gürcistan Azerbaycanlılarının Hükümet için sorun olmadığının birkaç nedeni vardır. Bunlar:
-Gürcistan Azerbaycanlılarının örgütsel yapısının zayıflığı,
-Hükümete olan bağımlılıkları,
-Azerbaycan ve Gürcistan arasında iyi ilişkiler,
Azerbaycan'ın, Gürcistan'ın toprak bütünlüğünden yana olmasının nedenlerinden biri de kendisinin de aynı sorunlarla karşı karşıya kalmasıdır. Bu tür sorunlarla uğraşan Azerbaycan ve Gürcistan Hükümeti kendi aralarında işbirliğini geliştirirlerse etnik temele dayalı sorunlarını çözmekte başarılı olabilirler. Bir başka ifade ile Azerbaycan ve Gürcistan'ın ekonomik, siyasi ve askeri alanda işbirliği bölgesel güvenliğin ve istikrarın sağlanmasında önemli etkenlerden biri olabilir. (Hatem Cabbarlı, Kafkasya Araştırmaları Masası)
Etiketler:
saakaşvili dağlık karabağ sorunu ile ilgili açıklamada neyi hedeflemekte